Inge zorgde voor haar zieke moeder: 'Ik moest snel volwassen worden'

Inge zorgde voor haar zieke moeder: ‘Ik moest snel volwassen worden’

Een op de tien jongeren is mantelzorger, Inge (17) is één van hen. Zij staat dag en nacht klaar voor haar moeder, die een bipolaire stoornis heeft. “Als ik een feestje mis, baal ik van de situatie. Maar nooit van m’n moeder.”

Een op de tien jongeren is mantelzorger, Inge (17) is één van hen. Zij staat dag en nacht klaar voor haar moeder, die een bipolaire stoornis heeft. “Als ik een feestje mis, baal ik van de situatie. Maar nooit van m’n moeder.”

Inge: “Vier jaar geleden werd ik in de les gebeld door mijn vader. Hij belde nooit, dus ik wist meteen dat er iets aan de hand moest zijn. Mijn vader vertelde dat als ik die middag uit school zou komen, mijn moeder niet thuis zou zijn. Ze was opgenomen op de psychiatrische afdeling van het ziekenhuis. Mijn moeder had rust nodig en zou twee weken wegblijven om behandeld te worden. Die twee weken werden maanden, want ze bleek heel ziek te zijn. Mijn moeder heeft een bipolaire stoornis, wat inhoudt dat ze periodes heeft waarin ze extreem blij kan zijn, of juist heel somber. Ieder mens heeft weleens last van stemmingswisselingen, maar het gevoelsleven van iemand met een bipolaire stoornis kent diepe dalen en heel hoge pieken.”

Niet belasten

“Nu weet ik wat een bipolaire stoornis is, maar vier jaar geleden niet. Mijn moeder sprak niet over haar ziekte. Ze wilde mij en m’n zusje, die toen tien was, en broertje, die toen zeven was, niet belasten of ongerust maken. Ik wist dan ook niet dat mijn moeder in een depressieve periode zat en dat het zo slecht met haar ging. Ze was altijd geïnteresseerd en gezellig. Mijn moeder en ik kunnen goed met elkaar praten. Als ik ergens mee zit, deel ik dat met haar. Gelukkig ook in de periode van haar opname. Na school reed ik vaak naar het ziekenhuis om een kop thee met haar te drinken.”

Kleine moeite

“Thuis bleef alles lopen tijdens mijn moeders afwezigheid. Mijn vader zorgde voor ons en deed veel in het huishouden, maar hij werkte ook. Gelukkig kregen we veel hulp van mijn opa’s en oma’s en ik hielp ook waar ik kon. Vaak zorgde ik ervoor dat mijn broertje en zusje ’s ochtends uit bed kwamen, dat ze ontbeten en klaar waren voor school. Nadat mijn vader ’s avonds had gekookt, ruimde ik de keuken op. Lastig vond ik het niet om een stapje extra te zetten, ik vond het een kleine moeite. Wél vond ik het zwaar om zo veel zorgen te hebben. Mensen denken bij mantelzorg vaak aan huishoudelijk werk of de verzorging van zieke familieleden, maar wat vaak vergeten wordt, is dat mantelzorgers vaak ongerust zijn.”

Geheugenverlies

“Toen mijn moeder na maanden weer thuiskwam, vroeg ik me constant af hoe het met haar ging en of ze niets vergeten was. Mijn moeder is voor haar depressie behandeld met electroshock-therapie, een behandeling die de aanmaak van nieuwe zenuwcellen stimuleert waardoor depressieve klachten verminderen. Deze behandeling hielp gelukkig. Maar door de behandeling en de gevolgen van haar ziekte had mijn moeder wel ernstig geheugenverlies. Vaak moest ik haar eraan herinneren dat ze haar medicijnen moest innemen of dat ze de deur ’s avonds op slot moest doen. Als mijn vader door zijn nachtdiensten van huis was, kon ik ’s avonds niet weg omdat mijn moeder niet alleen thuis kon blijven. Mijn broertje en zusje waren nog te jong om een oogje in het zeil te houden. Het kwam weleens voor dat ik een feestje miste omdat ik bij mijn moeder moest blijven. Op die avonden baalde ik van de situatie, maar nooit van mijn moeder. Ik was blij dat ze thuis was en vond het fijn dat ik iets voor haar kon betekenen.

Behalve dat ik bezorgd was om mijn moeder, maakte ik me ook zorgen om mijn vader en mijn broertje en zusje. Vooral mijn zusje kon heel verdrietig zijn omdat onze moeder ziek was. Kleuren gaf haar troost. Terwijl zij een mooie tekening maakte, zat ik naast haar zodat ze voelde dat ze niet alleen was, soms urenlang.”

Lees ook: Nicole is in haar eentje mantelzorger voor haar ouders

Inspireren

“Hoe het me gelukt is om ieder jaar over te gaan, weet ik niet. Naast school en de mantelzorg, deed ik zes keer per week aan kickboksen. In de ring kon ik me afreageren, maar leerde ik ook veel over mentale kracht. Door intensief te sporten, merkte ik dat je geest sterker is dan je lichaam en dat je met de juiste mindset heel veel kunt bereiken. Als ik aan een training begon met de gedachte dat ik moe was, kwam ik tot niets en bleef ik me slap voelen. Maar als ik mezelf oppepte en moed insprak, kon ik eindeloos doorgaan. Door zo veel te sporten, hoopte ik ook mijn moeder te inspireren. Alsof ik met iedere training tegen haar zeggen wilde: ‘Mam, ik ga het gevecht aan. Als ik kan knokken, kun jij het ook!’ Gelukkig ging het steeds beter met mijn moeder.”

Discussie

“Tegenwoordig doet ze weer de dingen die ze deed voor ze ziek werd. Ze spreekt af met vriendinnen en gaat de stad in om te winkelen. Ik ben heel blij dat ze weer energie heeft. Laatst had ik een discussie met mijn ouders. Ze vonden dat ik niet zo moest moederen over mijn broertje. De tijd dat ik voor hem moest zorgen is voorbij. Dat is soms wennen. Toen mijn moeder een tattoo wilde, maakte ik een ontwerp. Ik gebruikte veel symbolen die van toepassing zijn op mijn moeder. Zo staat het hartje voor liefde, de bloem voor leven en de drie puntjes voor mij, mijn broertje en mijn zusje. De zwierige lijn voor veerkracht en een nieuw begin. Mijn moeder vond hem prachtig, ook toen ik hem met eyeliner op haar onderarm had gezet. Toen ze hem liet zetten, ging ik mee naar de tattoo-shop. Ik ben heel trots dat mijn moeder mijn ontwerp op haar onderarm heeft staan.”

Leuke uitjes

“Wat er in het verleden is gebeurd, kan niet worden uitgewist. Doordat ik op jonge leeftijd veel verantwoordelijkheden kreeg, moest ik snel volwassen worden. Ik ben er door gevormd. Zo vind ik het lastig om me geen zorgen te maken, zelfs nu het beter gaat met mijn moeder. Ik ben altijd bang dat er wat met mijn moeder gebeurt of dat ze iets vergeet. Mijn telefoon staat altijd aan. Onder de les mag dat eigenlijk niet, maar als ik mijn leraren uitleg waarom dat voor mij belangrijk is, stemmen ze ermee in. Ik leg mijn telefoon onder mijn been zodat ik hem voel trillen, mocht hij afgaan. Ik wil altijd bereikbaar zijn.”

Jonge mantelzorgers

“Als je open bent over je situatie, willen mensen je graag helpen, heb ik gemerkt. Toen mijn moeder vier jaar geleden werd opgenomen, zocht ik meteen contact met mijn mentrix. Ik wist nog niet wat me te wachten stond, maar ik wist wél dat het ziek zijn van mijn moeder impact zou hebben. Mijn mentrix verwees me door naar de vertrouwenspersoon, die me in contact bracht met Liesbeth, hulpverlener bij van Stichting Welzijn Lelystad. Liesbeth organiseerde een keer in de maand een bijeenkomst voor jonge mantelzorgers. Toen ze bij me langskwam voor een gesprek, vertelde ze dat de groep jonge mantelzorgers ook samen leuke uitjes deden om te ontspannen. Die avond zouden ze gaan bowlen. Als ik wilde, kon ik mee. Ik ging op haar uitnodiging in en het werd een verrassend leuke avond.”

Lees ook: Als mantelzorger kan Wiebke niet met vakantie

Verhaal kwijt

“Ik ontmoette allemaal jongeren die ik via via al kende, maar van wie ik niet wist dat ze jonge mantelzorgers waren. Een van hen was een meisje dat vlakbij me woonde. We werden vriendinnen. Als een van ons haar verhaal kwijt moest, of wilde uitwaaien, gingen we samen wandelen met haar hond. Door het contact voelde ik me begrepen en kon ik mijn zorgen delen. Bij niet veel mensen kon en wilde ik mijn verhaal kwijt. Mijn familie was er altijd voor mij, maar hen wilde ik niet belasten. Als mijn broertje of zusje iets nodig hadden of wilden weten, vroegen ze het aan mij. Maar als ik iets nodig had, vroeg ik het niet aan mijn vader of aan mijn opa’s en oma’s. Zij hadden het al zwaar genoeg, vond ik. Ik wilde sterk zijn voor iedereen.”

Niet alleen

“De bijeenkomsten met andere jonge mantelzorgers en het contact met Liesbeth deden me ontzettend goed. Vaak was ik zo aan het regelen dat ik mijn eigen emoties vergat. Als ik een berichtje kreeg van Liesbeth waarin ze vroeg hoe het met me ging, stopte ik even met rennen en dacht ik aan mezelf en hoe ik me eigenlijk voelde. En door te praten met andere jonge mantelzorgers voelde ik me niet alleen. Omdat ik vond dat iedere jonge mantelzorger deze steun moet krijgen, probeer ik nu meer bekendheid te geven aan deze groep en de hulp die er voor hen is. In iedere gemeente zit wel een instantie die jonge mantelzorgers helpt, maar vaak weten jongeren dat niet. Daarom geef ik samen met Liesbeth gastlessen op scholen waarin we vertellen hoe het is om een jonge mantelzorger te zijn. Vaak zitten er in iedere klas wel een paar jonge mantelzorgers, alleen weten ze niet dat ze dat zijn. Veel jongeren vinden het normaal om voor een ziek of gehandicapt familielid te zorgen. Ze proberen alle ballen hoog te houden, soms ten koste van zichzelf. Helaas ervaren jonge mantelzorgers meer problemen op school, studie of werk dan een ander.”

Contact met elkaar

“Het leven is makkelijker en fijner wanneer je voelt dat je er niet alleen voor staat. Daarom maak ik nu samen met een paar andere mantelzorgers een app zodat jonge mantelzorgers in Europa in contact kunnen komen met elkaar en informatie over hulpverlenende instanties kunnen vinden. Ik zit nu in mijn eindexamenjaar van het vwo en moet een vervolgstudie gaan kiezen. Wat ik wil gaan studeren, weet ik nog niet precies, maar zeker is dat ik mensen wil blijven helpen.”

Germa (44), Inges moeder: “Ik ben heel trots op Inge. Ze heeft niet alleen mij geholpen, maar ook haar broertje en zusje. Ons gezin heeft een zware tijd doorgemaakt, maar mijn man en mijn kinderen hebben me altijd gesteund. Als ik iets niet meer weet, zijn ze heel geduldig of maken ze grapjes zodat het allemaal wat luchtiger wordt. Ik hoop dat Inge altijd haar hart durft te volgen, zoals ze de laatste jaren zo knap heeft gedaan. Ik bewonder haar om haar inzet om jonge mantelzorgers op de kaart te zetten en mijn man en ik steunen haar in haar missie om ze meer bekendheid te geven. Daarom hebben we ook ingestemd met dit interview.”

Tekst: Sonja Brekelmans. Foto’s: Marjolein Volmer. Visagie: Wilma Scholte.