De dochter van Helen overwon anorexia: ‘Het is zo fijn haar weer terug te hebben’

12 november 2019

Deirdre (24) is nu vijf jaar ‘hersteld’ van anorexia. Hersteld tussen aanhalingstekens, want de eetstoornis blijft altijd op de loer liggen. Samen met haar moeder Helen (53) blikt ze terug op die verdrietige periode in haar leven.

Deirdre (24) is nu vijf jaar ‘hersteld’ van anorexia. Hersteld tussen aanhalingstekens, want de eetstoornis blijft altijd op de loer liggen. Samen met haar moeder Helen (53) blikt ze terug op die verdrietige periode in haar leven.

Tien kilo afgevallen

Helen: “Deirdre gaf op haar vijftiende aan dat ze een paar kilo wilde afvallen. Dat vond ik prima. Als jong meisje was ze best stevig – het zit bij ons in de genen. Ze stopte met snoepen, at minder en al snel was ze tien kilo kwijt. Ze kreeg veel complimenten. In diezelfde periode vierde onze oudste zoon Rory (27) zijn verjaardag. Zijn vrienden hadden ineens oog voor haar. Ze werd door die aandacht bevestigd dat slank zijn mooier is en daar was ze gevoelig voor.”

Deirdre: “Ik ben als kind niet echt gepest, maar ik heb wel een paar vervelende opmerkingen gekregen die onbewust een grote impact op mij hebben gehad. Zo zei de verpleegkundige van de ggd in een volle groep zeven dat ik naar een diëtist moest, omdat ik te zwaar was. Iedereen hoorde dat. En op de middelbare school zei een docent dat ik met mijn lijf ‘wel de winter door zou komen’. Je kunt er niet bij dat volwassenen, professionals nog wel, zoiets kunnen zeggen. Ik voelde me lekkerder in mijn slankere lijf. Mensen reageren anders op je als je dun bent; positiever.”

Helen: “Ik gaf na die tien kilo aan dat het genoeg was zo. Ze had een prachtig figuur en nog meer afvallen zou haar dun maken. Maar ze stopte niet met lijnen. Die zomer gingen we naar Italië. Deirdre wilde met Rory thuisblijven, maar dat durfde ik niet aan. Ik denk dat toen de eerste zorgen bij mij ontstonden. Ik vertrouwde het niet. Op vakantie zag ik pas echt hoe slecht ze er aan toe was. Thuis zat ze vaak op haar kamer. Nu viel me pas op hoe koud ze het voortdurend had en hoeveel ze sliep. Ze at bijna niet, zei steeds dat ze zo misselijk was. Weer in Nederland kwam ze er uit zichzelf mee. ‘Ik denk dat ik verkeerd bezig ben met eten, mama’, zei ze me. Ik heb haar direct meegenomen naar de huisarts.”

Wat lacherig

Deirdre: “De huisarts verwees me door naar een psycholoog. Hoewel ik zelf bij mijn moeder aan de bel had getrokken, zag ik toen toch de ernst van de situatie niet in. Ik deed er wat lacherig over en nam het intakegesprek totaal niet serieus. ‘Wil je dat je broer je kist draagt?’ werd mij heel confronterend gevraagd. Maar dat raakte me niet. ‘Ik ga nog lang niet dood’, reageerde ik laconiek. Ik kwam op een wachtlijst terecht en kon pas twee maanden later starten met therapie. In de tussentijd viel ik nog meer af.”

Helen: “Als moeder sta je machteloos. Ik gaf haar stiekem 48+ kaas in plaats van magere kaas en gooide de verpakking weg. Toen ze dat ontdekte, werd ze woest. Ik was wanhopig. Ik kon honderd keer zeggen dat ze weer moest gaan eten, maar zo eenvoudig werkte het niet. Deirdre was ziek. De therapie hielp nauwelijks. Ze mocht ermee stoppen als ze een x-aantal kilo’s was aangekomen. Als ze werd gewogen, dronk ze vlak daarvoor anderhalve liter water. Ze droeg haar zwaarste kleding – alles om er zo snel mogelijk weg te komen. Ze moest zes keer per dag eten; ik zag haar daarmee worstelen. Ik zat er als een havik bovenop.”

Lees ook: Leontien van Moorsel heeft een inloophuis voor meiden met een eetstoornis

Enorme kinderwens

Deirdre: “Ik zat in die tijd regelmatig op pro-ana sites, websites waarop anorexia wordt verheerlijkt. Daar kwam ik tips tegen als in een ijskoud bad gaan liggen of appels in de koelkast bewaren, voor je ze opeet. Dan moet je lichaam extra energie verbranden. Ik heb nooit overgegeven en ik heb ook geen laxeermiddelen geslikt, omdat ik een enorme kinderwens heb. Zelfs op mijn dieptepunt verloor ik die niet uit het oog. Ik wilde mijn lichaam niet onherstelbaar beschadigen. Ik was in die periode actief op Hyves. Mooie meiden werden uitgelicht, kregen meer likes. Daar raakte ik door van slag. Soms kreeg onze hond zelfs meer likes dan ik. Hoe gek dat misschien ook klinkt, ik werd daar onzeker van.”

Helen: “Ik snapte dat totaal niet. ‘Maak je er niet druk om’, zei ik dan. Maar dat deed ze wel. Ze vergeleek zich voortdurend met anderen. Het deed mij pijn die onzekerheid te zien. Deirdre is zo’n mooie meid…”

Deirdre: “Ik wilde ‘normaal’ zijn en leuk gevonden worden. Met de meute mee, niet opvallen. Maar ik ben altijd anders geweest. Ik heb geen lang blond, steil haar; ik heb donkere krullen. En de kleren die iedereen droeg, stonden mij niet. Wat dat betreft wilde ik ook niet op die meiden lijken, ik wilde alleen dezelfde waardering krijgen als zij. Dat kreeg ik niet. Die meiden kregen de aandacht. Zij kregen de likes.”

Opnieuw verkeerd

Helen: “Toen Deirdre het vereiste gewicht had bereikt, was de therapie ook meteen afgelopen. We gingen op vakantie, ze ontmoette daar een leuke groep kinderen en het ging best goed. Maar een half jaar later kwam ze opnieuw naar me toe, omdat het weer verkeerd ging; wat dat betreft is ze heel open – onze band is hecht. Deirdre was inmiddels achttien en werd daarom als volwassene behandeld. Pas toen ontdekten we hoe goed hulp ook kan zijn. Ze werd multidisciplinair ‘aangepakt’, door een psycholoog, een systeemtherapeut en een diëtist. Er werd eindelijk gekeken naar wat haar eetstoornis nou veroorzaakte. Ons leven werd compleet binnenstebuiten gekeerd; vaak ligt er aan een eetstoornis iets heftigs als misbruik of een onveilige thuissituatie ten grondslag. Maar dat was bij Deirdre allemaal niet het geval. Het was een foute, gevaarlijke combinatie van een gevoelig, perfectionistisch meisje met controledrang, dat zich altijd maar spiegelt aan anderen.”

Deirdre: “Ik volgde alle fitgirls en ieder Victoria Secret-model. Maar ook influencers als Monica Geuze en Anna Nooshin stonden in mijn lijst. Van het een komt het ander; je komt door wie je volgt in een bubbel van allemaal mooie vrouwen terecht. Dat had een enorme invloed op mij. Door alle perfecte plaatjes die ik dag in dag uit zag, kreeg ik een compleet vertekend zelfbeeld. Ik weet nog dat ik tijdens therapie mijn lichaam op ware grote moest natekenen, zoals ik dacht dat het eruit zag. Ik vroeg om extra papier, ik geloofde niet dat het deurbrede papier dat er hing groot genoeg was.”

Helen: “Haar botten staken uit, ze was graatmager en had overal blauwe plekken. Maar dat zag ze niet. Ze zag alleen maar een dik meisje als ze in de spiegel keek. Deirdres eetstoornis beheerste natuurlijk ook ons gezinsleven. Je bent als ouders altijd bang, het gaat er voortdurend over. Rory is in die tijd best wel ondergesneeuwd. Deirdre had allemaal trucjes om maar niet te hoeven eten, zo weet ik nu. Dan zei ze dat ze bij een vriendin ging eten en tegen die vriendin zei ze dat ze thuis al had gegeten. En ze fietste veel om calorieën te verbranden.”

Lees ook: Anorexiapatiënte (19) ligt al anderhalf jaar vastgebonden in bed

Leven weer op de rit

Deirdre: “Door de multidisciplinaire therapie en het contact met lotgenoten, heb ik uiteindelijk mijn leven weer op de rit gekregen. Ik werd niet zomaar losgelaten bij het bereiken van een bepaald gewicht, ik ben er nog lang onder behandeling geweest.”

Helen: “Het is zo fijn je dochter weer terug te hebben. Ze gaat weer mee winkelen, dat wilde ze in de periode daarvoor echt niet. En ze trof een fijne jongen die haar niet, in tegenstelling tot haar vorige vriendjes, bekritiseerde.”

Deirdre: “Mijn vriend houdt van mij om wie ik ben, dat voel ik aan alles. Die steun heb je nodig. Mijn eetstoornis zal altijd op de loer blijven liggen. Ik merk dat het sterkst als ik me op social media begeef. Onlangs besloot een kennis heel fanatiek te gaan sporten en heel gezond te gaan eten. Toen ik die beelden voorbij zag komen, voelde ik meteen een trigger. Het maakt iets in mijn los, ik kijk dan direct weer veel te kritisch naar mijn eigen lijf en leefstijl. Gelukkig is dat nu alleen nog maar even een speldenprikje, vroeger had het mijn dag beheerst. Tegenwoordig heb je de veganhype waardoor je ook veel afvalt. Mensen die dat doen, posten daar uitgebreid beelden van op bijvoorbeeld Instagram. Dat lijkt misschien onschuldig, maar ik weet dat het voor vrouwen als ik hartstikke gevaarlijk is. Je hoeft echt niet misbruikt te zijn of iets vreselijks te hebben meegemaakt om anorexia te krijgen. Er zijn veel vrouwen die gewoon de druk van het perfecte plaatje niet aankunnen.”

Weer gelukkig

Helen: “Ik merk dat ze het zo nu en dan nog wel lastig vindt, maar ze spiegelt zich niet langer alleen maar aan fitgirls. Ik ben er van overtuigd dat het zonder social media nooit zo uit de hand was gelopen. Ik zie weer een gelukkige, blije vrouw.”

Deirdre: “Ik kan iedereen die dit bij zichzelf merkt aanraden erover te praten. Delen helpt. Zeg dat je het moeilijk vindt. Social media hoort er nou eenmaal bij, daar is niet meer aan te ontkomen. Het is belangrijk dat we er goed mee om weten te gaan. Ik weet dat het bij mij altijd zal blijven sluimeren. Mocht ik ooit zwanger raken, zal ik hulp inschakelen – de angst om aan te komen heb ik nog steeds. Maar ik kan het aan nu, dat zal ook met mijn leeftijd te maken hebben. Ik ben niet meer dat onzekere pubermeisje van toen.”