Marlies: ‘Mijn dochter heeft verkeerde vrienden’

Tekst: Joan Makenbach

1 juli 2025

Danique, de vijftienjarige dochter van Marlies (36), gaat door een heftige puberteit. Eerder moest ze noodgedwongen van de havo af, daarna gooide ze er ook met de pet naar op het vmbo. Maar waar Marlies zich nog het meest zorgen over maakt, is dat ze verkeerde vrienden heeft: een groep hangjongeren die op straat handelt in vapes.

“Apetrots waren we, toen Danique in groep 8 havo-advies kreeg. Ze was sowieso soepel door de basisschool gerold, alle juffen waren lyrisch over haar. Haar werkhouding was perfect, ze luisterde goed en maakte keurig haar huiswerk. Elke Cito-toets wees ieder jaar havo aan. Daar waren we erg verguld mee. Niet omdat wij van die pushende ouders zijn, alles is goed in ons gezin, maar het is een niveau waar haar vader en ik nooit bij in de buurt zijn gekomen. Ook haar jongere broertje Jacques (8) gaat dat hoogstwaarschijnlijk niet halen.  Haar leerkrachten voorzagen een mooie toekomst voor haar op de middelbare, maar maakten zich wel zorgen over één ding: Danique was zeer beïnvloedbaar. Dat zagen wij ook. Als alle meisjes in de klas een witte blouse en spijkershort droegen of een LOL-etui hadden, wilde zij die per se ook, al hield ze zelf meer van haar stoere basketbalkleding en sportspullen. Ze had  haar haar altijd kort, maar toen een paar meiden zeiden dat ze net een jongen was, liet ze metéén haar haren groeien. Maar dit is nog allemaal vrij onschuldig, en meer pubers hebben dit. Maar ook op grotere schaal was ze beïnvloedbaar; als er rottigheid werd uitgehaald, schoven kinderen Danique naar voren. Danique durfde de bal op het dak van de school te schieten of de fietsventielen open te draaien. Iedereen keek dan op gepaste afstand toe, zodat Danique de hoofdschuldige was. Haar juf had dat door en waarschuwde ons toen al: let goed op, meisjes als Danique zouden daardoor bijvoorbeeld eerder in handen kunnen vallen van een loverboy of criminele jongeren. Op dat moment namen mijn man Laurens en ik dat zeker wel aan, maar dachten dat het wel mee zou vallen. Is elk onzeker kind niet vatbaar voor meeloopgedrag?”

Op haar sloffen

“Laurens en ik kozen zorgvuldig een kleine school uit, op zo’n 45 minuten fietsen van ons huis. Dat leek ons ideaal: goed voor haar sociale ontwikkeling. Ze zou daar niet verzuipen in het schoolsysteem of in zo’n mega gebouw, zoals die dichterbij huis lag. Voor de afstand schaften we een tweedehands elektrische fiets voor haar aan. Het eerste jaar haalde ze op haar sloffen. We beloonden haar met een mooi horloge. Maar halverwege het tweede jaar van de havo ging het ineens mis. Haar kerstrapport stond nog vol met voldoendes, maar daarna zag ik alleen nog enen en tweeën op Magister verschijnen. Ook werden er steeds vaker uren op verzuim te staan. Zogenaamd voor afspraken bij de dokter en tandarts, maar ik wist nergens van. In de gesprekken die we erover hadden met haar mentor, beloofde ze beterschap en meer inzet, maar afgezien van haar favoriete vak Engels, haalde ze dat laatste trimester slechts onvoldoendes. Danique zei zelf dat ze genoeg leerde en dat het kwam door faalangst, ze blokkeerde voor toetsen. Ik dacht dat het meer lag aan het feit dat ze sinds een tijdje elke avond ‘de straat opging’ om bij het winkelcentrum te chillen. Aan de ene kant wilde ik niet te streng zijn. Ik was blij dat ze een vriendengroep had. Met klasgenoten sprak ze nooit af. Het contact met kinderen van haar oude school was verwaterd, die van de nieuwe school woonden te ver weg. Ze verveelde zich vaak, dus was ik blij dat ze schijnbaar vrienden had weten te maken in de buurt. Maar aan de andere kant maakte ik me zorgen over deze groep. Veelal jongens en allen een paar jaar ouder, tussen de 16 en 18. Ze hadden blijkbaar een slechte invloed op Danique en haar schoolprestaties. Die daalden vanaf het moment dat ze hen had ontmoet. Al wist ik toen nog niet eens goed wat voor types het waren.”

Vape-dealer

“Danique had ons wel al eens eerlijk verteld dat een paar jongens regelmatig op en neer reden naar Luxemburg om er sloffen sigaretten in te slaan om vervolgens voor een vette winst losse pakjes te verkopen. Die sigarettenverkoop was nog op het randje. Maar erger vonden Laurens en ik wat we hoorden van zijn twee jongere neven, die vlakbij ons wonen. Die kwamen ons een paar maanden terug informeren dat zij Danique zagen ‘dealen’ op scholen in de buurt. Blijkbaar handelde onze dochter al een tijdje in vapes. Ze probeerde – vooral brugklassers volgens de neven – over te halen met een gratis e-sigaret zodat ze er verslaafd aan zouden raken. En dan bood zij de mogelijkheid bij haar nieuwe vullingen met smaakjes te kopen. Onze neven hadden getwijfeld of ze het ons moesten vertellen, ze wilden niet ‘snitchen’, zoals ze dat noemden, maar vonden het wel zorgelijk worden. Ze zagen hun nichtje steeds vaker rondhangen bij ‘foute gasten’. Laurens en ik waren compleet in shock. Van rondhangen bij het winkelcentrum naar actief verboden middelen verkopen, is een enorme stap. We moesten Danique hier op aanspreken, maar wilden onze neven ook niet verraden. Uiteindelijk vond ik een vape-pen in haar schooltas. Dat maakte het gesprek makkelijker. Danique bekende meteen. Ze vertelde dat ze gevraagd was door haar vrienden om mee te helpen bij de verkoop en dat ze voor elk verkocht item een kwart kreeg. Zo had ze al honderden euro’s verdiend. We wisten niet wat we hoorden. Maar we waren ook heel fel: dit gedrag accepteerden we absoluut niet. Die vriendengroep was crimineel. Vapes met smaakjes zijn illegaal, verkopen aan minderjarigen helemaal. Ze zou hiervoor opgepakt kunnen worden. Gelukkig zag Danique in dat het niet oké was. Ze beloofde dat ze ermee zou stoppen. Beloofde ook meer aan haar huiswerk te doen. Maar ze weigerde het contact met de vriendengroep te verbreken. Volgens haar was er niets mis met hen. We hoefden ons geen zorgen maken.”

Niveautje lager

“Dat deden we wel. Aangezien haar cijfers te slecht waren en niet beter werden, moest Danique blijven zitten in 2havo. Ze wilde niet doubleren, omdat ze geen zin had om met ‘ukkies’ in een klas te komen. Ze ging liever verder op de mavo-afdeling, waar ze wel in de derde verder kon. Prima, dat snapten we best. Maar ook daar gingen haar cijfers bergafwaarts. En 3 voor geschiedenis, een 2 voor wiskunde, zelfs voor Engels een 5. Danique bleef volhouden dat ze wél leerde. Zodra ze uit school kwam, ging ze meteen aan de slag, zei ze. Laurens en ik moesten dat maar van haar aannemen. We werken fulltime, we komen pas tegen zes uur thuis. Dan was ze meestal al klaar. Na het eten vertrok ze standaard naar buiten. Studeren had geen zin meer, beweerde ze. Haar hoofd was dan vol, ze wilde zich een beetje ontspannen en ik kon haar niet tegenhouden. Danique luisterde niet naar mij. Niet meer. We hadden altijd een hechte band, gingen graag samen winkelen of spelletjes doen, maar sinds de puberteit was alles anders. Ze was een echte puber. Bijdehanter, mondiger. Alles wat ik zei, was sowieso stom. Ik moest niet zeuren en me vooral nergens mee bemoeien, haar school was haar zaak. En waarom mocht ze geen mannelijke vrienden hebben? Ze had echt geen seks met hen. Ze kon gewoon met hen lachen. Ze hield zich niet meer bezig met vapes, en deden nu onschuldige dingen samen als colaatjes bij elkaar drinken en muziek luisteren.  Zelf herkende ik me wel in dat redelijk opstandige gedrag. Ik ben ook altijd een moeilijke puber geweest. Mijn moeder zegt altijd lachend dat het mijn eigen schuld is, ik krijg nu de boemerang terug. Ze zegt ook dat ‘onder toezicht loslaten’ het beste werkt bij opstandige pubers. Dus liet ik Danique gaan, al vond ik dat wel erg lastig.  Zowel met kerst als Pasen werden we gewaarschuwd door haar mentor: ze moest er meer aan doen. Danique zei dat ze haar best deed en op zondag zat ze soms uren op haar kamer te blokken, maar zonder succes. Ook de derde klas van het vmbo-t haalde ze niet. Er zat niets anders op dan weer een niveautje lager te gaan. Iets wat in mijn ogen gewoon doodzonde is. Niet omdat ik iets tegen het vmbo heb, zeker niet, ik ben zelf het perfecte voorbeeld van hoe je een prima boterham kan verdienen met een praktische opleiding. Maar omdat ik denk dat Danique haar kans nu misloopt. Ze kan echt meer, daarvan ben ik nog steeds overtuigd.”

Alles is een fase

“Inmiddels zit ze in de vierde van het kader. Helaas nu op zo’n joekel van een complex met duizend leerlingen, want op haar oude school wordt niet lager dan mavo onderwezen. Volgens Danique gaat het nu goed, ze staat alles voldoende en hoeft er weinig voor te doen. Maar daardoor heeft ze veel vrije tijd en hangt ze ook continu buiten. Samen met de groep nietsnutten, zoals mijn man die noemt. Danique beweert dat ze niet meer dealt. Ik wil haar graag geloven, al blijft er altijd een angst dat ze toch iets doet, maar dan buiten ons zicht of dat van de neven. Ik vertrouw die vriendengroep namelijk niet. Ik hoor genoeg nare verhalen over hen, over intimidatie en opstootjes. Bovendien vond ik laatst bij het doen van de was een mini plasticzakje met zo’n wietplant erop in haar broekzak. Leeg. Ik schrok enorm, maar Danique zei dat er ‘echt geen hasj in had gezeten’. Volgens haar had ze het gewoon een leuk zakje gevonden waar ze kauwgumpjes in bewaarde. Tja. Slapen doen we ’s nachts natuurlijk. Ik kan moeilijk geloven dat dat waar is. Maar ik heb ook niks bij haar geroken, noch grote pupillen gezien, waaraan je kunt merken dat ze wiet rookt.  Ik moet haar daardoor nog het voordeel van de twijfel geven, maar het blijft lastig. Ik heb al een paar keer Danique geprobeerd uit te leggen dat ze andere vrienden moet zoeken, misschien eens een leuke vriendin van vroeger appen, maar ik kan haar amper bereiken. Ze is een stuk brutaler geworden. Praat veelal in straattaal en geeft grote monden. Dat zijn we niet van haar gewend. Mijn man heeft nog enige invloed, maar ook hij krijgt vaak van haar te horen dat hij haar leven tot een hel maakt. Dat we haar geen leuke tijd gunnen en alleen maar willen dat ze met ‘nerds ’omgaat. Dat we niets bij haar kunnen veranderen, geeft een machteloos gevoel. Wat kunnen we doen? Haar op een stoel binden en verbieden naar buiten te gaan? Oppas regelen als we werken, zodat ze niet naar die vrienden kan? Ze is vijftien, bijna zestien. Ze heeft een enorme wil. Ze moet ook zelf inzien wat goed en slecht is. Het enige wat we doen is ons uit blijven spreken tegen illegaal en crimineel gedrag en Danique wijzen op wat wél leuke vrienden zijn. Laurens zegt vaak, zoals we vroeger in de babytijd ook tegen elkaar zeiden: het is een fase. Dit gaat ook weer over, net als de gebroken nachten, poepluiers en driftpartijen in de supermarkt. Alleen duurt deze fase me wel wat lang…” Om privacyredenen zijn alle namen veranderd, De echte namen zijn bekend bij de redactie.​​​​​​ Foto: Getty Images Meer Vriendin? Volg ons op Facebook en Instagram. Je kunt je ook aanmelden voor onze wekelijkse Vriendin nieuwsbrief.