Familiediner-presentator Bert van Leeuwen: ‘Zelf ben ik eigenlijk best slecht in ruziemaken’

11 februari 2019

Al jaren zien we Bert van Leeuwen (58) als presentator van Het familiediner de grootste meningsverschillen binnen families oplossen. Zelf zal hij niet snel in zo’n ruzie belanden.

Al jaren zien we Bert van Leeuwen (58) als presentator van Het familiediner de grootste meningsverschillen binnen families oplossen. Zelf zal hij niet snel in zo’n ruzie belanden: “Ik ben een rasoptimist en denk dat je met praten altijd iets oplost.”

Hij is dé vredesstichter van Nederland: al zeventien seizoenen maakt presentator Bert van Leeuwen Het familiediner. En we smullen er toch allemaal van als hij aanklopt bij ruziënde familieleden, alle vuile was boven tafel krijgt en zijn uiterste best doet om iedereen ‘s avonds samen aan de eettafel te krijgen? Inmiddels is hij door de wol geverfd als mediator. Als hij tijdens het interview beseft dat hij alweer 35 jaar in het televisievak zit, is Bert zelf nog het meest verbaasd.

“Wat lang! Maar het klopt wel: in 1984 begon ik na een spontane sollicitatie bij de EO als omroeper. Destijds was het een bijbaantje, ik studeerde nog. Eigenlijk zou ik voor de klas gaan staan, want ik was altijd leuk met kinderen. Na een jaar vluchtte ik van de pedagogische academie, dat was niets voor mij. Daarna stapte ik over naar de MO Nederlands om les te kunnen geven op middelbare scholen. Maar als vanzelf kreeg ik steeds meer werk bij de EO, werd ik ook gevraagd om programma’s te presenteren en heb ik uiteindelijk nooit in het onderwijs gewerkt. Tegen de tijd dat ik afstudeerde – want ik wilde het wél afmaken – zat ik al tot mijn nek in het televisiewerk.” 

Je laatste programma Je geld of mijn leven was spraakmakend. Was het je eigen idee?

“Nee, ik werd benaderd door een producent. Dat was al best lang geleden, want er moest eerst flink over worden nagedacht. Hoe zouden we dit aanpakken? Het programma gaat over vier patiënten die een behandeling nodig hebben die niet wordt vergoed. Soms levensreddend, andere levenskwaliteit bevorderend. Steeds meer mensen in Nederland hebben voor zulke dingen geld nodig, omdat de verzekering niet betaalt. Maar voordat we gingen filmen, hebben we veel vragen moeten beantwoorden. Hoe wilden we deze mensen in beeld brengen? En welke gaan we helpen? Want de kritiek is toch dat je een beetje voor God speelt: wie wel en wie niet. Daarom besloten we niet ‘De Grote Hulp Show’ te maken, zo van: ‘Meld je aan! Wij gaan je helpen!’ om dan de meeste inzenders te moeten teleurstellen. We hebben zelf gezocht naar mensen die al in dat traject zaten. Vervolgens hebben we heel duidelijk gezegd: ‘We bieden een podium voor je crowdfunding, maar we kunnen niks beloven. Er is een kans dat je je bedrag niet haalt, als niet voldoende mensen willen geven’.”

Dat lijkt me best lastig…

“Toen ik bij die mensen was, was al mijn afstand en onafhankelijkheid natuurlijk meteen verdwenen. Ik ben zó in hun levens gedoken, dat ik me niet meer kon voorstellen dat het niet zou lukken. Ik wilde hemel en aarde bewegen om iedereen te helpen! De uitzending was op woensdagavond en donderdagochtend zat ik in de rats: we hadden minder geld binnengehaald dan ik hoopte. Maar gelukkig bleven de donaties doorlopen, en twee dagen later had iedereen al het geld binnen. Nu zijn we de gezinnen aan het volgen, en ergens dit jaar laten we zien hoe het nu met ze gaat.”

Is dit een programma dat je los kunt laten als je naar huis gaat?

“Minder dan bijvoorbeeld Het familiediner. Daarover vragen mensen dat al vaak, en dan zeg ik altijd redelijk hard: ja. Een heel enkel triest geval uitgezonderd. Maar het verschil is: ruziemaken doen mensen zelf, het is toch een keuze. In Je geld of mijn leven zijn het omstandigheden die iemand overkomen zijn en soms zelfs levensbedreigend. Dus ja, daar blijf ik soms best over denken.”

Waarom blijft Het familiediner ook na zeventien seizoenen zo leuk om te maken?

“Het feit dat ik aan het begin van de dag ook niet weet hoe het afloopt. Kom ik bij mensen binnen? En zo ja, volgt er dan een goed gesprek? Er zijn periodes dat het steeds niet lijkt te lukken en ik denk: moeten we dit programma nog wel blijven maken? Maar ik heb ook weleens gehad dat het tien keer achter elkaar wel lukte. Dan zegt mijn eindredacteur: ‘Het mag wel wat spannender, hè?’, haha. Ik heb weleens dat mensen zeggen: ‘Ga zitten, dan leg ik precies uit waarom ik mijn zus nooit meer hoef te zien’. En dat ik na het verhaal denk: ja, begrijp ik. Ik vind het wel jammer, want ik ben een rasoptimist en denk dat je met praten altijd iets oplost. Je hoeft geen beste vrienden te worden, maar als je elkaar tegenkomt op een bruiloft of een begrafenis en je kunt elkaar normaal een hand geven, scheelt dat toch. Het meest frustrerend is het als ik het idee heb dat het had kunnen lukken, maar het toch misloopt.”

Kun je zelf goed ruziemaken?

“Daar ben ik eigenlijk best slecht in. Geen goede eigenschap: naarmate ik ouder word, zie ik wel dat het soms best goed is om iets even te laten vlammen. Maar ik ben iemand van het compromis zoeken. Daarom past het programma bij me: ik ben altijd geneigd om alles tot vervelens aan toe van twee kanten te bekijken. Toen Het familiediner begon, deed ik een mediationcursus en ging ik alles op mijn kinderen uitproberen. Maar die zeiden al snel: ‘Joh pap, doe even normaal.’ Dus daar ben ik snel mee gestopt, haha.”

Lees ook: Presentator Viktor Brand over zijn carrière, liefde en gezelligheid