Noorderlicht spotten? Met deze tips verhoog je je kansen

Tekst: Yentl Spijk

8 oktober 2025

Een groene, of soms zelfs paars/blauwe, gekleurde lucht: het Noorderlicht schittert niet enkel in de nachtelijke uren, maar ook op de bucketlist van velen. Ga jij ergens de komende maanden naar een land waar het te zien is? Dan helpen deze tips je om je kansen te vergroten.

Noorderlicht

Het is een prachtig natuurverschijnsel, maar wat is het nu eigenlijk? Laten we beginnen met wat droge stof: het noorderlicht, ook wel poollicht of Aurora Borealis genoemd, is een spectaculair natuurfenomeen dat wordt veroorzaakt door de zon. Het is een soort gekleurd licht dat je in de lucht ziet dansen, een beetje als een gordijn van groen of soms rood licht. Het komt door kleine deeltjes van de zon die een botsing maken met de lucht rond de aarde, net bij de Noordpool. Dit staat bekend als een zonnestorm of een plasmawolk CME (Coronal Mass Ejection). Als zo’n plasmawolk (CME) de aarde treft, worden de deeltjes door het magnetisch veld van de aarde gedwongen om via een schroefvormige spiraalbaan binnen te komen. Daar reageren ze met de zuurstof en stikstof van de atmosfeer, en dat veroorzaakt de rode en groene kleuren die met het blote oog te zien zijn.

Landen waar het Noorderlicht te zien is

Het noorderlicht kun je spotten in landen die dicht bij de Poolcirkel liggen, zoals Noorwegen, Zweden (Lapland), Finland (Lapland), IJsland, Canada, de Verenigde Staten (Alaska) en Groenland. Ook in Nederland is het fenomeen op z’n tijd te spotten, maar dit is eerder uitzondering dan regel. Wanneer er een hevige CME onderweg is naar de aarde en de weersomstandigheden gunstig zijn, kan het gebeuren dat het licht zich boven de lucht van Nederland toont. Ook hierbij geldt: hoe noordelijker, hoe beter. Er is alleen wel een minpunt: doordat Nederland niet rond de poolcirkel ligt, zal je het mooi op beeld kunnen krijgen, maar met het blote oog nooit hetzelfde ervaren als in opgenoemde landen. Het zijn dus eigenlijk twee verschillende ervaringen.

Beste tijd om het Noorderlicht te spotten

Het noorderlichtseizoen start officieel vanaf september en loopt tot en met maart. Toch zijn er ook mensen die het geluk hadden om half augustus en begin april het licht te spotten. Dat dit het moment is, komt voornamelijk doordat de nachten dan lang en donker zijn. Hoewel het hele seizoen mogelijkheden biedt, zijn maart/april en september/oktober statistisch gezien de beste maanden vanwege de lente- en herfstequinox. De beste tijd van de nacht is tussen 23:00 en 02:00 uur. Echter, dit geeft geen garantie. Zodra het donker genoeg is, is er kans. Houdt dus ook buiten die tijden de lucht goed in de gaten. Soms duurt een ‘show’ de hele nacht en soms is het licht na een halfuur weer verdwenen.

Tour of geen tour

In ieder land waar het noorderlicht te spotten is, zul je zien dat er ook tours worden aangeboden om het noorderlicht te zien. Voor de beleving zou je een tour kunnen boeken. Je wordt dan begeleid door een vakkundige gids die je ook voorziet van extra informatie. Tevens is het vervoer inbegrepen en ga je met een groep naar een afgelegen en donkere plek om de beste kansen te hebben. In de meeste gevallen bekijk je het noorderlicht onder het genot van een warme versnapering. Het nadeel is dat de tours vaak best wat geld kosten, terwijl je het eigenlijk ook prima zelf kunt. Zonder tour bepaal je namelijk zelf hoe lang je blijft en waar je precies naartoe gaat. Het zien van het natuurverschijnsel is nooit een vast gegeven, maar wanneer jij weet waar je op moet letten, kan je je kansen aanzienlijk vergroten.

Dit heb je nodig

Allereerst is het belangrijk om een donkere nacht te hebben, maar ook een heldere nacht. Zorg voor een heldere hemel zonder bewolking en met zo min mogelijk maanlicht, maar ook met zo min mogelijk kunstlicht. Midden in de stad zijn je kansen aanzienlijk kleiner dan op een afgelegen plek. Vergeet ook niet om je warm aan te kleden en wat lekkers mee te nemen. Denk aan warme thee en wat snacks. Het noorderlicht kent geen tijdschema; het kan zomaar zijn dat je de hele nacht op pad bent. Vergeet daarom ook niet om een flinke portie geduld mee te nemen; dat zal je sowieso nodig hebben, maar het zal het dubbel en dwars waard zijn.

Belangrijk om in de gaten te houden

Oké, nu we de basics hebben doorgenomen, komen we bij het volgende belangrijke punt: om het noorderlicht te spotten heb jij geen kenner nodig. Tegenwoordig zijn er talloze apps die je graag een handje helpen. Apps als ‘Aurora’ en ‘hello aurora’ kunnen je precies vertellen hoe groot de kansen zijn en wanneer de beste kansen zijn. Je kunt zelfs je meldingen aanzetten, zodat je een ‘waarschuwing’ krijgt wanneer de kansen hoog zijn. Wat je voor het zien nodig hebt, is een goede zonactiviteit (CME) en een hoge KP-index. De KP-index bij het noorderlicht is een wereldwijde index die de mate van geomagnetische activiteit aangeeft, variërend van 0 (zeer rustig) tot 9 (extreem actief). Hoe hoger de KP-index, hoe groter de kans dat het te zien is.

Wat ook belangrijk is om op de apps in de gaten te houden, is de bz-waarde. Bz is de zuid-noordcomponent van het magnetisch veld van de zonnewind, en een negatieve Bz-waarde is belangrijk voor het noorderlicht, omdat het de interactie tussen de zonnewind en de aarde versterkt, waardoor geladen deeltjes gemakkelijker de atmosfeer kunnen binnendringen en het noorderlicht zichtbaar wordt. Hoe lager de negatieve Bz-waarde, hoe groter de kans op intensief noorderlicht. Het klinkt misschien ingewikkeld, maar met een app ben jij in no time een pro! Veel succes, laat de ‘jacht’ maar beginnen.

Beeld: Getty Images