Vera: ‘Mijn moeder weet niets van mijn sterilisatie’

15 januari 2021

Vera (34) is getrouwd met Marco (36), ze hebben geen kinderen. Om haar gelovige moeder niet te kwetsten, houdt Vera verborgen dat ze zich vier jaar geleden heeft laten steriliseren.

“Vorige week werd mijn nichtje Dewi gedoopt. Mijn zus Christa glimlachte van oor tot oor toen ze naar de dominee liep met haar zeven weken oude kindje in de prachtige witte doopjurk, die door onze hele familie is gedragen. Mijn moeder pinkte een traantje weg. Ook al is het haar vijftiende kleinkind, ze is iedere keer weer net zo emotioneel. ’s Middags op het doopfeest liep ze op Marco en mij af. ‘Jullie tijd komt echt wel, lieverds. Houd hoop. Als God het wil, krijgen jullie echt wel kinderen.’ Ik knikte maar wat. Probeerde snel op een ander onderwerp over te stappen. Hoe vervelend ik het ook vind om te huichelen, ik kan haar de waarheid niet vertellen.”

Schattig

“Sinds mijn vijftiende weet ik dat ik geen kinderen wil. Ik speelde al nooit met poppen, een enkele Barbie daargelaten. Ik had meer met de auto’s en garages van mijn broers dan met de Babyborn van mijn zus. Als ik al met een poppenwagen liep, zat daar onze kat Sjimmie in. Ook toen ik volwassen werd, begon het niet te kriebelen als vriendinnen zwanger werden of als ik er weer een nieuw neefje of nichtje bij kreeg. Ik vind baby’s schattig, maar dat zijn babypoesjes of puppy’s ook. Ik mis gewoon het moeder-gen, ik heb nooit last gehad van opspelende hormonen of een tikkende klok. Ik gruwel van het idee van negen maanden zeulen of een uren durende bevalling. Maar als ik heel eerlijk ben, denk ik dat mijn pestverleden de grootste reden is dat ik geen kinderwens heb. Van mijn elfde tot mijn vijftiende ben ik gepest. Eerst op de basisschool, daarna ging het verder op de mavo. Ik kijk terug op een afschuwelijke jeugd. Ik ging elke dag met buikpijn naar school, waar ik opgewacht werd door een clubje nare meiden. Ze vonden mij stom, ouderwets gekleed, te klein, te dik of te slim. Ze verzonnen iedere keer wel weer een reden om mij te treiteren of slaan. Pas toen ik een vriendin kreeg in de derde klas van de mavo, hield het gepest op. Maar toen was me al veel leed aangedaan. Ik heb een laag zelfbeeld. Het heeft me jaren gekost voordat ik me weer wat zelfverzekerder voelde, maar nog steeds heb ik last van diepgewortelde onzekerheid. Zo vind ik het moeilijk om me in groepen te begeven en durf ik ook niet zomaar een verjaardag binnen te stappen. Stel je voor dat die mensen ineens gaan smoezen. Dan denk ik meteen dat ze het over mij hebben. Zeker nu ik wat kilo’s te zwaar ben, ben ik altijd op mijn hoede. Ik ben daarom als de dood dat ik een dochter krijg bij wie de geschiedenis zich gaat herhalen. Ik zou haar niet kunnen beschermen tegen pestkoppen en weet ook niet hoe ik daarmee om zou moeten gaan. Maar al zou ik zoons baren, dan nog blijf ik bang. Jongens kunnen ook een doelwit zijn van pestkoppen. Ik word al misselijk bij het idee dat mijn kind dezelfde vreselijke jeugd moet beleven als ikzelf heb gehad.”

Te jong

“Op mijn 23ste stapte ik voor het eerst naar de huisarts met het verzoek me te laten steriliseren. Ik kan niet tegen de hormonen van de pil of een spiraal. Ik krijg daar zulke zware migraines van, tot heftig braken aan toe. Met mijn eerste vriend Harm vree ik altijd met condoom en zaaddodende pasta. Maar ik vond het risico toch te groot. Omdat ik er sterk van overtuigd was dat ik geen kinderen wilde en Harm het allemaal wel best vond, ging ik naar de huisarts voor een definitieve oplossing. Ik woonde toen op kamers, gelukkig hoefde ik niet naar de huisarts uit mijn geboortedorp. Dat was indertijd een ouderwetse dorpsdokter, waar mijn ouders en familie ook naartoe gingen. Bij hem had ik het onderwerp nooit aan durven kaarten. De huisarts in de stad was een vrouw. Maar zij stuurde me weg: ik was te jong. Toen ik het drie jaar later nog eens probeerde, was ze wel heel meelevend, maar ze vertelde me dat gynaecologen uit principe geen sterilisaties bij vrouwen onder de dertig jaar uitvoeren. Ik moest geduld hebben: ‘Kom maar terug op je dertigste. Als je dan nog steeds geen kinderen wilt, help ik je met een verwijzing’. Intussen was ik alweer terug verhuisd naar mijn geboortedorp, maar de afspraak met de vrouwelijke huisarts stond. Ik nam me voor mezelf te ‘trakteren’ op de operatie, zodra ik mijn verjaardag had gevierd. Toen ik Marco tegen kwam, vertelde ik hem al op de derde date dat ik geen kinderwens had. Dat ik binnenkort gesteriliseerd zou worden, hield ik nog even voor me. Ik wilde eerst kijken hoe hij zou reageren. Wie weet joeg ik hem meteen weg met mijn bekentenis. Maar Marco was en is vrij laconiek: voor hem hoeft het vaderschap niet zo nodig. Marco is bezeten van zijn hobby sportvissen. Elke zondag is hij ergens in Nederland aan het vissen en hij gaat regelmatig een weekend met zijn vader naar het buitenland om daar een hengel uit te gooien. Ik gun hem zijn plezier, maar dat komt ook doordat we geen andere verplichtingen hebben. Ik weet van vrouwen van vrienden van hem dat ze altijd klagen dat ze alleen zitten met de kids. Ik niet, ik doe lekker een dagje winkelen, ga een keer mee naar de kerk met mijn ouders, eet bij mijn broers of ga met een vriendin zwemmen. Ik vermaak me prima. Inmiddels zijn mijn eileiders al vier jaar ‘afgesloten’. Drie weken na mijn dertigste verjaardag ben ik teruggegaan naar mijn oude huisarts. Zij wist me nog goed te herinneren en moest glimlachen om mijn standvastigheid. Het was toen alleen nog een kwestie van doorverwijzen (met ‘aanbevelingsbrief’ van de huisarts) naar een gynaecoloog bij mij in de buurt.”

Beschermd

“De ingreep viel me honderd procent mee. Ik arriveerde ’s morgens vroeg nuchter in het ziekenhuis, ging onder algehele narcose en Marco kon me ’s middags alweer ophalen. Ik heb een weekje rustig aan gedaan en was toen genoeg hersteld om weer te gaan werken. Ik ben erg blij met mijn sterilisatie en voel me zeer beschermd. Niet langer heb ik de angst dat ik per ongeluk zwanger kan raken. Het enige nadeel is dat ik er niet eerlijk over kan zijn. Mijn ouders zijn streng gelovig. Ik heb hen al meerdere malen teleurgesteld in het leven. Door ongetrouwd samen te gaan wonen, door mijn sporadische kerkbezoek en het niet nakomen van de zondagse verplichte rust. Ik ben altijd al het zwarte schaap van de familie geweest, want ik heb vijf broers en zussen die allemaal keurig getrouwd zijn en minimaal twee kinderen hebben. Mijn ouders – en vooral mijn moeder – nu weer kwetsen door te zeggen dat ik er expres voor kies om geen kinderen te krijgen, vind ik onverteerbaar. Mijn moeder is al aardig op leeftijd en ook nog ernstig ziek. Ze heeft geen jaren meer te leven en ik wil haar niet onnodig pijn doen. Ze is dol op Marco. Toen we tweeënhalf jaar geleden trouwden, had ik het gevoel dat ik haar eindelijk gelukkig maakte. Maar ik betaal wel een hoge prijs voor het geluk van mijn moeder. In mijn familie weet verder helemaal niemand dat ik dit heb gedaan. Het is afschuwelijk om te liegen tegen de mensen van wie ik hou. Elke zondag bidt mijn moeder in de kerk voor een zwangerschap voor ons, ze steekt kaarsjes aan en heeft er al een keer met de dominee van hun kerk over gesproken. Ik krijg het schaamrood op mijn kaken als ik eraan denk. Ze heeft het ook voortdurend over het hebben van kinderen. Ik heb haar al een keer gevraagd om het onderwerp te laten rusten. Dat beloofde ze, maar toen ging ze me steeds omhelzen en vastpakken, omdat ze dacht dat ik de emotionele last van de onvruchtbaarheid niet kon dragen. Dat vond ik nog veel erger.”

Honden

“Ik heb één goede vriendin in vertrouwen genomen. Die van de mavo van vroeger. Zij reageerde begrijpend. Ze kent mij beter dan wie dan ook en snapt heel goed dat ik niet wil dat de pestgeschiedenis zich herhaalt. Omdat bijna onze hele familie in hetzelfde, relatief kleine dorp woont en ik in de plaatselijke huishoudzaak werk, kan ik ook niet eerlijk zijn naar mijn collega’s. Natuurlijk hebben zij ook al geïnformeerd naar gezinsuitbreiding. Meestal geef ik er maar een draai aan. ‘Nog niet, Marco en ik willen eerst reizen en wat van de wereld zien’, ‘Marco is te druk met vissen om al vader te kunnen zijn’ of ‘Ik heb twee honden, dat zijn al mijn kinderen’. Mijn collega’s houden zich vrij rustig, vragen niet door. Volgens mij zijn zij allang blij zijn dat ik voorlopig niet een half jaar uit de roulatie ben vanwege een zwangerschap en zij moeten overwerken…”

Opspelend geweten

“Mijn schoonouders weten het wel. We hebben het hen vrij snel verteld; het zijn heel moderne mensen. Ze zijn eind vijftig en staan midden in het leven. Ze zeggen: ‘Het is jullie keuze en wij respecteren die.’ Erg lief. Mijn schoonmoeder vindt het wel jammer. Marco is enig kind, dus wij ontnemen haar de kans op kleinkinderen. Gek genoeg heb ik daar zelf nog wel eens moeite mee, maar dat wuift ze altijd weg: ‘Jullie honden zijn ook heel schattig.’ Ze laat ze altijd uit als ik aan het werk ben en tijdens vakanties logeren de honden bij mijn schoonouders. Het zijn hun surrogaatkleinkinderen, zoals ze voor ons ook meer betekenen dan puur huisdieren. Ze gaan altijd overal mee naartoe. Hoe klein en onschuldig dit geheim ook mag klinken, het knaagt wel aan me. Mijn geweten speelt steeds vaker op. Soms lig ik er ’s nachts wakker van. Vooral omdat mijn moeders gezondheid achteruitgaat. Ik wil er niet aan denken dat mijn moeder misschien straks overlijdt, zonder dat ze de waarheid kent. Ook al ben ik er nog steeds heilig van overtuigd dat ik haar meer pijn doe met de waarheid dan met deze leugen. En als ze overlijdt, zit ik met het volgende dilemma: moet ik dan nog langer verborgen houden dat ik gesteriliseerd ben en dus bewust geen kinderen heb, in plaats van ongewild, zoals de meesten ongetwijfeld denken? Ik kan moeilijk de komende tien jaar volhouden dat we het niet weten. Ik wil ook geen medelijden oproepen. Dat zou niet fair zijn tegenover al die vrouwen die écht onvruchtbaar zijn. Mijn schoonzus opperde laatst al dat ik eens naar de huisarts moest stappen en een andere schoonzus vroeg of adopteren een optie zou zijn. Ik geloof niet dat mijn broers en zussen mijn beslissing zouden afkeuren, maar ze zullen wel woedend zijn dat ik hen al die tijd heb voorgelogen. Marco vindt dat ik er niet te moeilijk over moet doen. Hij snapt mijn zorgen en twijfels niet. Hij vindt: dit is privé, het gaat niemand iets aan wat wij wel of niet willen. Maar dat vind ik te makkelijk gedacht. Ik moet wel rekening houden met mijn familie. Ze zijn niet buitensporig nieuwsgierig, maar wel betrokken. Misschien moet ik, als het zover is, maar verzinnen dat ik me dan nét heb laten steriliseren. Dat we heel lang nagedacht hebben over de vraag wel of geen kinderen en uiteindelijk hebben besloten dat we het niet willen en daarom voor deze ingreep hebben gekozen. Daarmee is de leugen niet weg, maar wel een stuk minder erg.”