Suzanne (48) is proefpersoon voor het coronavaccin

26 oktober 2020

Er wordt keihard gewerkt aan een coronavaccin, ook in Nederland. Suzanne (48) meldde zich aan als proefpersoon en heeft haar eerste vaccinatie inmiddels gehad. “Dit is mijn manier om een steentje bij te dragen aan een oplossing voor de crisis waar we met z’n allen in zitten.”

Machteloos

Suzanne las op Twitter een oproep voor proefpersonen om een bepaald type coronavaccin te testen. Ze wist het meteen: daar wilde ze aan meedoen. “Het hele corona-gebeuren geeft je een machteloos gevoel. Mij in elk geval wel. We zijn al vanaf maart dit jaar afhankelijk van hoe het virus zich gedraagt en ik denk dat we allemaal de behoefte aan meer controle hebben. Naast je aan de maatregelen houden, vind ik meedoen aan een onderzoek naar een vaccin een goede optie. Ik heb het UMC Utrecht direct een bericht gestuurd met de vraag waar ik me kan aanmelden.”

Suzanne is alleenstaande moeder, ze heeft een dochter van veertien. “Wij hebben geen corona gehad, niemand in onze directe omgeving had of heeft het. De last die wij ervan hadden, had te maken met werk en school. Bij mij was het spannend of ik mijn werk wel kon blijven doen, als zelfstandige in het onderwijs. En mijn dochter kon een paar maanden niet naar school. Waarom ik dit dan wil doen? Ik voel me betrokken bij de mensen die wel ziek zijn geworden. En bij de mensen die er hun baan of eigen bedrijf door kwijtraken.”

Wetenschap werkt

Suzanne houdt zich al haar hele leven vast aan de wetenschap, aan feiten. “Wetenschap is geen mening. Medicijnen mogen pas gebruikt worden na jarenlang onderzoek door mensen die er eindeloos voor hebben doorgeleerd. Ik wil laten zien dat wetenschap werkt. Het stikt van de indianenverhalen over corona. Mensen verspreiden klakkeloos fakenieuws of delen links van dubieuze websites. Daar maak ik me ontzettend druk om. Ook om een beweging als Viruswaanzin. Kritisch zijn is prima, maar blijf wel bij de feiten. Ik geloof absoluut niet in een complot van de overheid. En ik geloof ook niet dat farmaceuten, ten koste van mensenlevens, zo veel mogelijk geld aan medicijnen tegen corona willen verdienen.” 

Behoefte aan autonomie

Suzannes omgeving reageerde aanvankelijk bezorgd toen ze vertelde dat ze zich had aangemeld als proefpersoon voor het coronavaccin. “‘Weet je het wel zeker?’ is mij meerdere keren gevraagd. Ik kan me die vraag heel goed voorstellen, het was verstandige bezorgdheid. Want hoe zat het juridisch? Ik ben zzp’er: mocht ik er ziek van worden of heftige bijwerkingen krijgen, zou ik dan wel verzekerd zijn? En met welke bijwerkingen moest ik rekening houden?

Ik heb me in al die vragen goed verdiept voordat ik definitief ja zei. Testpersonen die deelnemen aan medische onderzoeken zijn in Nederland verplicht via de onderzoeksinstelling verzekerd. Als dit niet zo was geweest, had ik uitgezocht of mijn eigen verzekering dekking zou geven. Als zzp’er loop ik een extra groot risico. Als ik ziek ben, krijg ik geen ziekte-uitkering, zoals mensen in loondienst. Dus loop ik inkomen mis. Maar dat was dus prima geregeld.”

Suzanne heeft haar plannen uiteraard ook met haar dochter besproken. “Zij vond het allemaal wel best, zoals je van een puber mag verwachten. Ze is het van mij ook wel gewend dat ik dit soort dingen doe. Ik heb een paar keer een carrièreswitch gemaakt, we wonen inmiddels in ons veertiende huis en aan standaardrelaties doe ik niet. Als ik iets belangrijk vind, dan ga ik ervoor. Ik heb een sterke behoefte aan autonomie en het maken van mijn eigen keuzes. Ik ben niet voor niets zelfstandige geworden. Die vrijheid past bij me.”

Intensief traject

Nadat Suzanne zich online had aangemeld, werd ze gebeld en werden haar telefonisch de nodige vragen gesteld. Het is een randvoorwaarde voor dit onderzoek dat je gezond bent en een gezond BMI hebt. Ook mag je in de testperiode niet zwanger worden. “Er werd gevraagd of ik medicijnen gebruikte en ook moest ik aangeven of ik weleens aan andere medische onderzoeken had meegewerkt. Dat was allemaal niet het geval. Pas na die eerste telefonische screening word je uitgenodigd voor een uitgebreid lichamelijk onderzoek. Veel mensen blijken na die eerste screening namelijk al niet meer in aanmerking te komen om mee te doen.”

 In het ziekenhuis werd haar bloed nagekeken, haar bloeddruk gemeten en moest ze een zwangerschapstest ondergaan. Ook keken ze naar zaken als temperatuur en Suzannes reflexen. “‘Wil je nog steeds door?’, werd me gevraagd. Ik was vastbesloten, ook toen ik te horen kreeg dat het om een best wel intensief traject gaat van twee jaar. Ik zou drie keer gevaccineerd worden en ik moet in de acht dagen daarna iedere dag mijn temperatuur en saturatie – het zuurstofgehalte in bloed – meten en eventuele effecten noteren. Bij coronaverschijnselen moet ik me direct melden, dan word ik nog uitgebreider gemonitord.”

Suzanne wordt toegelaten tot het onderzoek. “Ik kreeg dat redelijk sober te horen. Het was geen Idols-moment met een ‘Yes’ of zo. Ik heb ook niet getwijfeld. Wie A zegt moet ook B zeggen, vind ik. En ik weet dat de eventuele effecten binnen de perken zouden blijven. Ik ben goed voorgelicht en heb er het volste vertrouwen in. Het ergste dat kan gebeuren is dat ik een beetje spierpijn krijg of een rode plek op de plek waar ik de injectie krijg. Ook kan ik griepachtige verschijnselen, koorts of hoofdpijn krijgen. Dat kan ik wel aan.”

Er zijn tien onderzoeksgroepen. Iedere groep krijgt een andere dosis van het vaccin toegediend en hiervan zijn er twee groepen die een placebo, een middel zonder werkzame bestanddelen, toegediend krijgen. Het kan dus zomaar zijn dat Suzanne een nepmedicijn ontvangt. “Om te voorkomen dat ik me laat beïnvloeden door wie dan ook, spreek ik met niemand over de eventuele effecten die ik ervaar. Dat is mij niet zo aangeraden, maar voor mezelf voelt dat het beste. Stel ik zeg dat ik er hoofdpijn van krijg, kan het zomaar zijn dat iemand in mijn omgeving een proefpersoon kent die daar ook last van had. Dan ben je bij een volgende vaccinatie toch extra gefocust op die bijwerking. Ik wil het zo zuiver mogelijk ervaren en niet de hypochonder in mezelf wakker maken.”

De mensheid redden

Het eerste vaccin is Suzanne inmiddels toegediend. “En ik leef nog! Het was wel een bijzonder moment. ‘We gaan nu het vaccin halen’, werd er gezegd. En daar kwam het aan: het middel dat misschien wel een oplossing is voor een probleem waar de hele wereld nu mee worstelt. Je ziet er niets speciaals aan, maar toch voelde ik wel een bepaalde spanning. Ik gaf eerder, voorafgaand aan de eerste vaccinatie, een interview aan RTL Nieuws. ‘Ik ga de mensheid redden’, had ik als grap gezegd. Daar gaan mensen dan heel serieus op in. Ik ben op Twitter heel open over dit traject, juist omdat ik wil laten zien met hoeveel zorg het gebeurt. Mensen noemen me daar een held, dat vind ik een beetje overdreven. De reacties zijn voornamelijk positief, maar er zijn ook veel mensen die zich zorgen maken en mij artikelen sturen over de mogelijke gevaren van een coronavaccin. Ik heb daar natuurlijk zelf ook wel over nagedacht, maar ik maak me daar echt niet zo druk over. Ik vertrouw erop dat het veilig is.

Het artikel op RTL Nieuws werd ook gedeeld op Facebook. Daar waren de reacties een stuk ongenuanceerder, vandaar dat ik hier in Vriendin ook wat terughoudender ben met het noemen van mijn volledige naam en een foto. Ik moest me maar aanmelden bij het Pieter Baan Centrum, stond er. Ik zou een neurologische afwijking hebben en ik werd zelfs gecondoleerd. En heel veel mensen suggereerden dat ik het voor het geld zou doen. Ik krijg er inderdaad aan het einde van het onderzoek € 4700 voor. Maar dat bedrag is bruto en daar staat ook wel tegenover dat je diverse keren naar het ziekenhuis moet en er thuis ook nog het nodige werk aan hebt. Ik wist toen ik me aanmeldde niet eens dat je er geld voor zou krijgen! Maar rijk word je er dus niet van.”

Enorme stap terug

De deelnemers kunnen allemaal ieder moment van het onderzoek stoppen, als ze willen. “Als je er geen zin meer in hebt, kun je eruit stappen. Dat geeft een veilig gevoel. Ik heb de eerste inenting dus gehad, de tweede staat verderop in het najaar gepland. Ik ben na de inenting meteen weer aan het werk gegaan. Ik wilde niet heel gespitst op mogelijke effecten zijn. Als er iets zou gebeuren, zou ik dat vanzelf merken.”

Als Suzannes dochter zich over een tijdje ook geroepen voelt zich op te werpen als proefpersoon, zou ze dat alleen maar aanmoedigen. “Als zij zo haar bijdrage kan leveren, zichzelf goed laat informeren en ze heeft er vertrouwen in, dan is dat toch alleen maar mooi?”

Suzanne deelt dus niet wat het vaccin met haar doet en of het überhaupt wat doet, maar ze deelt wel waarom ze aan het onderzoek mee doet. “Ik voel me een beetje een ambassadeur voor de wetenschap. Ik stel ook zeker wel mijn vragen en neem niet alles klakkeloos aan. Maar we moeten ophouden de wetenschap opzij te schuiven op basis van onderbuikgevoelens of om wat je ergens gehoord of gelezen hebt. Ik vind dat een heel slechte ontwikkeling en daarom laat ik graag een tegengeluid horen.”

Suzanne doet dit ook voor de mensen die nu al maanden en maanden binnen zitten of beperkt worden in hun doen en laten. Ze doet het voor de ouderen en mensen met een zwakke gezondheid, die wil ze niet in de kou laten staan. “Dat een kerngezond iemand een feestje moet missen vind ik niet zo erg en dat je even geen handen kunt geven is ook geen ramp. Een reis niet maken, een concert niet bezoeken: dat is geen vrijheid inleveren, maar een stapje terug doen. Sommige mensen doen echter een enorme stap terug. Zij komen niet meer buiten en leven al maanden in isolatie. Ik wil weer leven in een wereld waar mensen kunnen sterven met al hun geliefden om zich heen. Als we allemaal onze verantwoordelijkheid pakken, kan dat misschien snel weer. En of je nou je handen wast, de anderhalve meter in acht neemt of deelneemt aan een medisch onderzoek: doe wat je kunt om bij te dragen aan de oplossing.”

In het UMC Utrecht is 2 september een klinische studie gestart met een mogelijk vaccin tegen corona. 45 gezonde vrijwilligers, onder wie Suzanne, nemen hier aan deel. Er wordt gekeken naar eventuele bijwerkingen en de immuunreactie die het vaccin opwekt in het lichaam. De studie maakt deel uit van een Europees onderzoek, opgezet door Janssen Vaccines (onderdeel van Johnson & Johnson), waar in totaal 550 mensen uit Nederland, Duitsland en Spanje aan deelnemen. Ook in Leiden en Groningen nemen 45 mensen deel aan de studie, verdeeld over twee groepen: 18-55 jaar en 65 jaar en ouder. Deelnemers krijgen drie injecties, verdeeld over twee jaar en ontvangen hiervoor een vergoeding van € 4700.

Momenteel loopt al een eerdere test van een vaccin op mensen, in de Verenigde Staten en België. En ook in Chili, Argentinië en Peru wordt de werking van een vaccin op mensen onderzocht. Wereldwijd worden meer dan 150 coronavaccins ontwikkeld en getest. Daarvan worden dertig op mensen getest.