Canva1 2021 10 18t104605.959

Sanne en Eric werden Sanne en Erica: ‘We zijn een heel normaal gezin’

Sanne (35) en Erica (43) hebben drie kinderen: Dylan (13), Tristan (8) en Taylor (6). Sanne is hun mama, Erica is hun ‘mams’ nadat zij vroeger hun papa was. ‘We zijn een heel normaal gezin, onze kinderen hebben geen last gehad van de transitie, ook al vertellen de vele roddels iets anders.’

Erica: “Ik stond op een markt speelgoed te verkopen toen er ineens een vrouw, Sanne bleek later, opdook voor mijn kraam. Ze had een bezem in haar hand en omdat ik me destijds bezighield met wicca, hekserij, zag ik dat ze hem verkeerd om hield. ‘Je moet je bezem omdraaien’, zei ik.”
Sanne: “Dat vond ik leuk, omdat wicca mij ook bezighield. Ik kon er alleen nooit met iemand over praten.”
Erica: “We stonden een tijdje te kletsen en toen ze wegging, gaf ik haar mijn e-mailadres. Daar hoor ik nooit meer wat van, dacht ik, maar toen ik thuiskwam, had ik al een mail van Sanne. Vijf maanden later woonden we samen. Dat is nu achttien jaar geleden.”
Sanne: “Erica was destijds drukker, ik juist rustiger. Zij wist meer uit mij te halen, waardoor ik zelfvertrouwen kreeg. Zij werd naar mijn idee juist relaxter dankzij mij. We vulden elkaar aan. Inmiddels is het andersom, ben ik de drukkere en zij de rustige. Elkaar aanvullen doen we nog steeds, maar nu omgekeerd.”
Erica: “Wij zijn een goed team. Als we een project starten, bijvoorbeeld de woonkamer schilderen, pakken we meteen allebei ons eigen rol. Of als er bijvoorbeeld een kind valt, troost Sanne en pak ik de pleister. Het loopt gewoon op rolletjes tussen ons.”

Groot geheim

Sanne: “We waren vijf jaar samen toen ik zwanger werd van Dylan. Net daarvoor was Erica begonnen met af en toe thuis een rok te dragen omdat dat lekker zat. Ik ben zelf open opgevoed en vond het allemaal best. Als je je daar goed bij voelt, waarom niet?”
Erica: “In mijn opvoeding was het simpel: een man is een man en een vrouw is een vrouw. Ik kende het woord travestiet, en dat was ik niet. Maar ik vond het wél prettig om dameskleding te dragen. Ik werkte als vrachtwagenchauffeur, dat is geen wereld waarin je met je collega’s deelt dat je een beha onder je houthakkershemd draagt en thuis in een rok loopt. Als ik op de vrachtwagen reed en ik had een beha aan, voelde ik me rustiger. Maar zodra ik de cabine uitstapte, was ik gespannen.”
Sanne: “Ik was zwanger van Taylor toen ik een artikel in een tijdschrift las. Daarin vertelde een vrouw dat haar man thuis dameskleding droeg, altijd stiekem. Als de deurbel ging, vloog hij naar boven. Dat deed Erica ook. En dan bleek het alleen de pakketbezorger te zijn. Dan voel je je stom. Of als ik kleding voor haar kocht en bij de kassa een verhaal ophing dat het voor een vriendin was, om te verklaren waarom het niet mijn maat was. Waar zijn we mee bezig, vroeg ik me af. In het artikel vertelde de vrouw dat haar man in transitie was gegaan om een vrouw te worden en dat het zo veel beter was dat er een geheimen meer waren. Dat wilde ik ook.”
Erica: “Ik had zelf nog nooit over transitie nagedacht. Sterker nog, ik had er nog nooit van gehoord. Nu hoor je er veel over in de media, destijds bijna niet.”

Voorzichtig aankaarten

Sanne: “Het artikel bleef in mijn hoofd zitten. Toen Taylor een paar maanden was, ging ik er weer over nadenken. Zonder iets tegen Erica te zeggen, zocht ik van alles uit. We stonden er op dat moment financieel niet zo goed voor en als er hoge zorgkosten bij kwamen kijken, was de transitie niet haalbaar. Bovendien wilde ik antwoorden verzamelen op vragen die Erica zou kunnen hebben. Omdat ze dyslectisch is, wist ik dat Erica die informatie zelf niet zou opzoeken. Ik las veel op internet, werd lid van Facebook-groepen en keek op de site van het VUmc, waar een speciale poli voor genderdysforie is. Meer en meer raakte ik ervan overtuigd dat dit de weg was voor Erica. En doordat alles werd vergoed vanuit de basisverzekering, was het financieel ook geen probleem. Nu moest ik het alleen nog bij Erica aankaarten. Ik had bedacht hoe ik dat ging doen: als ze thuiskwam uit haar werk zouden we rustig gaan zitten en dan zou ik het voorzichtig aansnijden. Maar de dag dat ik het wilde doen, was Erica heel laat en zat ik nerveus te wachten. Ze stond nog met haar tas in haar hand, toen ik zei: ‘Wordt het niet eens tijd dat je de vrouw gaat zijn die je eigenlijk hoort te zijn?’”
Erica: “Ik dacht dat Sanne gek was geworden, hoorde haar aan en ging naar bed zonder iets te zeggen. Twee weken lang ben ik er niet op teruggekomen. Toen zei ik: ‘Ik denk dat het klopt wat je zegt.’ De volgende dag zat ik bij de huisarts voor een doorverwijzing naar het VUmc.”
Sanne: “Ik dacht: als we dit gaan doen, gaan we het goed doen. Niet steeds wisselen, dat is verwarrend. Dus gooide ik bijna al Erica’s herenkleding weg, op een paar dierbare shirts na. Bij de kledinginzameling kreeg ik een tas met dameskleding in Erica’s maat. Vanaf dat moment ging ze ook als vrouw over straat. Natuurlijk merkten we heus wel dat er over ons werd geroddeld. Mensen vonden het zielig voor de kinderen. Maar onze kinderen maakten er geen probleem van. Tristan en Taylor waren sowieso nog te klein, Dylan vond het allemaal best.”

Negatieve reacties

Erica: “Na negen maanden begon het traject bij het VUmc. Eerst kreeg ik gesprekken, daarna moest ik als vrouw gaan leven. Dat deed ik al, dus die verandering was niet groot. Wat ik wel heftig vond, waren de hormonen waardoor ik me anders voelde. Continu huilen om niets, andere smaak in eten. Ook kreeg ik andere verlangens, ging ik ineens naar het mannelijk geslacht kijken. Ik wist niet wat me overkwam. Gelukkig waren die schommelingen tijdelijk. Wat ik ook lastig vond, was dat ik van maat 40 naar maat 48 ging. Bovendien sprak ik in die periode op mijn werk uit wie ik was en ging ik nagellak dragen of een keertje op hakken op de vrachtwagen rijden. Dat viel niet goed. Collega’s wilden me niet accepteren, iemand probeerde zelfs met de vrachtwagen over me heen te rijden. Ik mocht niet meer naar bepaalde klanten, want ‘dat kan daar niet’. Het werd gezien als een ziekte.”
Sanne: “Het waren niet alleen Erica’s collega’s die haar niet accepteerden, ook veel familie en vrienden reageerden negatief. Veel mensen spraken Dylan, destijds zeven jaar, aan. ‘Het zal wel moeilijk voor jou zijn, als je erover wil praten met mij, dan kan dat.’ Dylan vond dat irritant. ‘Ik heb twee ouders die van mij houden’, zei hij dan. ‘Ik zou het erger vinden als jullie gaan scheiden.’ Hij werd destijds gepest en ik was bang dat dat hierdoor erger zou worden. Maar grappig genoeg gebeurde dat niet. Veel klasgenootjes geloofden hem eerst niet, maar toen ze allerlei vragen aan Erica zelf hadden gesteld, accepteerden ze het meteen. Daarna stonden ze Dylan bij als anderen hem niet geloofden. Dat was mooi om te zien. Ook mijn familie steunde ons. Mijn moeder en zusje hebben er nooit een probleem van gemaakt en begonnen meteen met ‘zij’ zeggen.”

Mama en mams

Erica: “Jammer genoeg was mijn eigen familie minder ruimdenkend. Mijn vader wilde het wel accepteren, maar vond het lastig als ik in zijn bijzijn een rok droeg. Prima, dan trok ik iets aan dat meer uniseks was. Op zijn beurt kocht hij wel oorbellen voor me. Toen ik mijn naam ging veranderen vroeg ik aan hem of hij het fijn vond als ik voor Erica zou kiezen, mijn oorspronkelijke naam was Eric. Dat waardeerde hij enorm. Helaas is er door een bedrijfsongeval iets fout gegaan in zijn hoofd en sindsdien wil hij er niets meer van weten. Ik heb ook geen contact meer met hem. Mijn moeder heeft me tot op de dag van vandaag niet geaccepteerd. Voor de kinderen zien we elkaar nog, maar een paar jaar geleden zei ze: ‘Mijn zoon is gestorven, en jou kan ik niet accepteren.’ Dat ze tijd nodig heeft om het te verwerken, dat snap ik. Dat ze het niet leuk vindt, dat snap ik ook. Maar dit…”
Sanne: “Wat dat betreft kunnen volwassen mensen leren van kinderen. Dylan vroeg een keer hoe het kwam dat papa eigenlijk een meisje is. Ik zei: wat denk jij? Hij antwoordde: “Ik denk dat de buik van oma een jongetje wilde, maar dat de baby in oma’s buik een meisje wilde zijn. Dus de baby is van de buitenkant een jongen geworden en van binnen een meisje.” Weer later, toen we in de supermarkt waren, Erica in dameskleding, riep Dylan: ‘Papa…’ En daarna niets, hij stelde zijn vraag niet. Toen we thuis waren, zei hij: ‘Ik vind het gek om papa te zeggen terwijl ik een mama zie staan.’ Toen besloten we dat ik mama zou blijven en Erica mams zou worden.”

Hernieuwde relatie

Erica: “Ondertussen kwam ik verder in de transitie. Na de hormonen en het omzetten van mijn naam, kwam het ontharen, wat ontzettend pijnlijk was. En toen was het tijd voor de operatie, oftewel de vaginaplastiek. Op 7 december 2018 was het zover. Ik vond het enorm spannend, maar toen ik wakker werd, voelde ik me de koning te rijk.”
Sanne: “Ik had verwacht een vrouw aan te treffen die vermoeid in bed lag, maar in plaats daarvan straalde Erica van oor tot oor toen ik na de operatie binnenkwam. Ze zat rechtop met de mooiste glimlach die ik ooit heb gezien. Kijk haar zitten dan, dacht ik bij mezelf. Zoals ze hoort te zijn.”
Erica: “Ik dacht vooral: het is me gelukt, ik heb het vuur verslagen. Alsof ik de eindstreep van een marathon had behaald. Helaas bleek het daarna niet allemaal van een leien dakje te gaan. Het herstel was fysiek zwaar en pijnlijk en nam een jaar in beslag. Ook mentaal was het wennen. Halverwege je eigen leven, stap je opnieuw in, zo voelde dat. Sanne en ik moesten onze relatie opnieuw inrichten. Niet alleen het bedgedeelte, maar ook dat ik óók ineens de vrouw in huis was. De man-vrouw rolverdeling was weg en ongemerkt duwde ik Sanne in de rol van ‘het mannetje’, maar dat wilde zij helemaal niet.”
Sanne: “Dat ik van een man nu ineens een relatie had met een vrouw, maakte me in theorie niets uit. Ik ben met Erica en ik houd van haar als persoon. Maar ik had wel het gevoel dat mijn moederrol werd afgepakt nu Erica ook hun moeder was. Het kostte tijd en veel gesprekken om daar samen uit te komen.”
Erica: “Tegelijkertijd was ik ook ontzettend blij dat ik dit had gedaan. Ik voelde me zo gelukkig. Het leven is beter als vrouw.”

Gelukkig gezin

Sanne: “Ik merkte wel dat Erica nog steeds worstelde met haar lijf, en vooral met kleding. Daarom gaf ik haar op voor het programma ‘Alles uit de kast’ van stylist Fred van Leer. Hij komt dan langs en gaat niet alleen aan de slag met je kledingkast, maar ook met je mindset.”
Erica: “Van Fred heb ik een opdonder gekregen, op een goede manier. Als ik me rot voel en ik kom langs een spiegel, dan vind ik dat lastig. Ik kijk dan naar mijn buik, waar ik niet blij mee ben. Fred zei de hele tijd: ‘Je mag er wezen, kijk naar wat je mooi vindt!’ Hij heeft gelijk. Niet zeuren over die buik, kijk naar de rest. Hup, tieten vooruit, laat zien wie je bent. Na de metamorfosedag – een dag waarop je een complete make-over krijgt – stond ik als een ander mens voor de spiegel.”
Sanne: “Daardoor durfde je ook meer.”
Erica: “Ik had inmiddels een baan in het distributiecentrum van Zeeman, waar ik gewoon werd geaccepteerd. Maar ik wilde niet meer op de vrachtwagen werken. De dag na de metamorfose stapte ik naar de directie. ‘Ik wil in de winkel werken’, zei ik. Twee dagen later was het geregeld, nu werk ik al een jaar als verkoopmedewerkster.”
Sanne: “Het is een lang en heus niet altijd makkelijk traject geweest, maar als ik kijk waar we nu staan, ben ik blij. We zijn een heel normaal gezin, onze kinderen hebben geen last gehad van de transitie, ook al vertellen de vele roddels iets anders. Om te laten zien dat we niet ‘anders’ zijn, deel ik ons verhaal graag en laten we veel van onszelf zien op Instagram. Bovendien ben ik zo trots op ons. We zijn zo sterk, Erica en ik samen, en wij als gezin al helemaal. Onze kinderen hebben als geen ander gezien dat je altijd mag zijn wie je bent. En die les pakt niemand ons meer af.”

Tekst: Ella Mae Wester
Foto: Bart Honingh
Visagie: Linda Huiberts