Annette maakt plaatsen delict schoon: ‘Soms denk ik: waarom heb je dit gedaan’? 

3 augustus 2022

Haar eerste klus? Dat was een woning van een vrouw die zes weken lang dood op de bank had gelegen. Annette (56) is gespecialiseerd in het schoonmaken van extreem vervuilde plekken, waaronder plaatsen delict. ‘’Er zijn genoeg mensen die dit werk niet kunnen doen.’’

Annette: ‘’Een grote klus als het schoonmaken van een plaats delict pak je altijd met z’n tweeën op. Dat is vooral nodig voor de verwerking. Voordat we een ruimte binnenstappen, weten we vaak al wat er is gebeurd. Zo kunnen we ons zo goed mogelijk voorbereiden op wat we gaan zien. Het zijn overigens meestal de nabestaanden die contact met ons opnemen. Na zo’n belletje moet je snel handelen. In een speciaal pak met laarzen, handschoenen en een airstream helm gaan we dan met spoed die kant op. Wat je aantreft, is iedere keer weer anders.

Lijkvinding

Hoe ik het schoonmaakvak ben ingerold? Jeetje, dan moet ik even diep nadenken. Volgens mij was ik een jaar of negentien toen ik ermee begon. Maar tussendoor heb ik ook heel veel andere baantjes gehad. Naast dat ik ook in de horeca werkte, startte ik op een gegeven moment als zzp’er, oftewel: ik ging bij mensen thuis schoonmaken. Na een aantal omzwervingen ben ik uiteindelijk via een kennis terecht gekomen bij het bedrijf waar ik nu werk. Destijds solliciteerde ik puur voor de schoonmaak, lijkvinding kwam er pas later bij. Er werd me de vraag gesteld of ik het een keertje wilde proberen. Tuurlijk wel, waarom niet? Ik sta sterk in mijn schoenen en ben van nature een nuchter persoon. En dat heb je wel nodig in dit werk kan ik je vertellen.

Zes weken dood in huis

De eerste keer staat me nog helder voor de geest, vooral omdat ik heel fijn werd begeleid door mijn collega. ‘Annet, dit en dit gaat er gebeuren, bereid je goed voor’, waren zijn woorden. We stapten vervolgens een woning binnen waar een vrouw, de bewoonster, zes weken lang dood op de bank had gelegen. Nota bene haar buren hadden haar gevonden. Dat kun je je toch niet voorstellen? Hoe kan het dat iemand dit niet eerder opmerkt? De buurman aan de andere kant zette altijd haar vuilcontainer buiten. Maar achteraf bleek dat hij deze vooral gebruikte voor z’n eigen afval. Hij had dus nooit iets gemerkt. Omdat de buren aan de andere kant haar al een tijdje niet meer hadden gezien, tuurden ze door de ramen om poolshoogte te nemen. Ze zagen haar zitten en sloegen vervolgens alarm. Heel triest.

Geur

We komen overigens pas langs als het lijk al is weggehaald. We zien dus verder niets. Daarna maken we alles van top tot teen schoon. We halen meubels weg, een deel van de vloer, alles wat vies en kapot is gaat op een grote hoop. En ligt iemand wekenlang dood in haar woning, dan heb je natuurlijk ook te maken met allerlei soorten vocht dat het lichaam verlaat. Daar hangt een behoorlijke geur aan. Ik weet nog dat mijn collega zei: ‘Ik kan het buiten al ruiken’. Dat had ik niet. Je gaat natuurlijk ook pas naar binnen als je van top tot teen goed bent aangekleed. Maar toen wij ‘s avonds naar de plek reden waar we het afval konden achterlaten, rook ik het wel. Iedere neus is blijkbaar weer anders.

Eenzaamheid

Naast een natuurlijke dood kom je ook in situaties terecht waar personen zijn vermoord of zelfmoord hebben gepleegd door bijvoorbeeld hun polsen door te snijden. Hoewel veel dingen me niet meer verbazen, denk ik op zo’n moment wel: waarom heb je dit gedaan? Dan zie ik het bloed aan de muur en vraag me dan echt af wat iemand heeft gedreven tot zo’n wanhoopsdaad. Het is jammer dat mensen zich in onze maatschappij zo rot kunnen voelen. Hetzelfde geldt voor eenzaamheid. Ik kom vaak genoeg ernstig vervuilde huizen tegen waar honderden pizzadozen en patatbakjes hoog tegen de muur staan opgestapeld. Vaak gaat het om bewoners met ernstig psychische problemen die geen kinderen of andere familieleden hebben die kunnen helpen. Hartverscheurend. Op zo’n moment gaat bij mij de knop om en denk ik: ik wil deze persoon helpen, hem of haar een stukje van z’n leven teruggeven. We zien zoveel schrijnende dingen. Dat wij een klein steentje kunnen bijdragen aan het veranderen van iemands leven, geeft een heel dankbaar gevoel.

Oma Annie

Komen we terug van een klus, dan praten we in de auto of op kantoor vaak nog even na. Dat stukje begeleiding is heel belangrijk. En hoewel ik in veel heftige situaties terechtkom, neem ik het nooit mee naar huis. Dat kan niet. Ik ben daar heel nuchter in, maar er zijn genoeg mensen die er niet tegen kunnen. Het helpt ook dat ik dit werk al dertig jaar doe, dan ben je niet zo snel meer onder de indruk van bepaalde dingen. Naast deze klussen doe ik trouwens ook gewoon regulier schoonmaakwerk, lijkvinding is iets wat er dan tussendoor komt. Op mijn werk noemen ze me overigens Oma Annie. Met mijn 56 jaar ben ik de oudste van de ploeg.

Zelfmoord

Zoals ik al eerder aangaf, worden opdrachten soms door de politie gegeven, maar vaker zijn het de nabestaanden die bellen. Tot voor kort moest de familie er namelijk zelf voor zorgen dat de ruimte waar hun dierbare is gevonden werd schoongemaakt. Maar gelukkig gaat dat veranderen. Want als er iets zwaar is, dan is het wel het schoonmaken van de woning waar je dochter net haar polsen heeft doorgesneden. Dat kun je een moeder toch niet aandoen? Daar moeten schoonmaakbedrijven voor worden ingeschakeld. Neem de vrouw die zes weken dood in haar woning lag. Toen we daar de kussens van de bank haalden, vonden we nog allerlei spulletjes van haar. Natuurlijk geven we dit altijd door aan de nabestaanden, die kunnen dat erg waarderen.

Waardering

Wat voor een persoon je moet zijn om dit werk te kunnen doen? Kalm, en met een sterke maag, haha. Je moet niet bang zijn om vieze dingen tegen te komen. Van mijn omgeving krijg ik wel eens vreemde reacties. Die denken dat ik niets anders doe dan lijken opruimen. Maar het tegendeel is waar, wij zien helemaal niets. We maken huizen en ruimtes vooral weer bewoonbaar. Het mooie aan dit vak is de waardering die je ontvangt, plus het feit dat je iets voor mensen kunt betekenen. Samen met collega’s zetten we echt ergens onze schouders onder. Het voelt als een grote familie, dat vind ik mooi. We steunen elkaar en praten veel over alles wat we tegenkomenl. Of ik ooit ga stoppen met dit werk? Dat denk ik niet. Geen dag is hetzelfde en ik doe het nog steeds met heel veel plezier. In deze tijd mag je overigens ook al blij zijn dat je een baan hebt.’’

Meer info: www.12bclean.nl

Tekst: Elke Agten
Foto: Getty Images

Meer persoonlijke verhalen lezen? Neem nu een digitaal abonnement op Vriendin.