Het vliegtuig waar Ilse in zat vloog in brand

25 maart 2024

Na een prachtige vakantie Zuid-Afrika slaat het noodlot toe voor Ilse (27) en haar vriend Pedro als er in hun vliegtuig brand uitbreekt. “Ik schreef een bericht naar onze dierbaren dat we een prachtige reis hadden gemaakt en van ze hielden.”

Ilse: “Als ik aan vliegen dacht, voelde ik vlinders in mijn buik. Ik associeerde het met het ontdekken van nieuwe landen en culturen, met avontuur. Nooit was ik bang als ik het vliegtuig in stapte voor vakantie of werk. Zeven maanden geleden vloog ik met mijn vriend Pedro naar Zuid-Afrika. Het was de eerste verre reis die we samen maakten. Met een huurauto reden we van wildpark naar wildpark. Onderweg zagen we nijlpaarden, leeuwen en neushoorns. Ik werd emotioneel toen ik een kudde olifanten door de savanne zag trekken. Dieren zijn ontzagwekkend in hun natuurlijke omgeving. Pedro en ik overnachtten vaak in hutjes waar we ’s nachts de apen over het tentzeil hoorden lopen. Op een ochtend stond ik zelfs oog in oog met een zebra. Ik was ontzettend gelukkig in Zuid-Afrika. Vooral omdat ik alles met Pedro meemaakte. We genoten met elkaar, lachten veel en maakten plannen voor de toekomst.”

Onbestemd

“De rondreis was adembenemend, maar na drie weken hadden Pedro en ik ook weer zin om naar huis te gaan. We begonnen onze honden, familie en vrienden te missen. Toch had ik moeite om te vliegen. Anders dan normaal zag ik er tegenop. Met een tas vol souvenirs meldden we ons bij de douane op het vliegveld van Johannesburg. Ik had een lokale rum met koekjessmaak voor onze families en vrienden gekocht en verheugde me erop om ze die te geven. Helaas belandden de flessen in de prullenbak omdat ze niet waren ingeseald. Ik baalde hier stevig van. ‘Zullen we een andere vlucht nemen?’, vroeg ik Pedro nog. Direct daarna herpakte ik mezelf. Mijn weerstand om te vliegen sloeg nergens op.
Om half zes ’s middags vertrokken we. Pedro had een aantal series gedownload om de elf uur durende vlucht door te komen en ik keek naar de film Shrek in een poging mezelf op te vrolijken. We waren twintig minuten onderweg toen ik een scherpe brandlucht rook. Een medepassagier zei tegen zijn kind dat het cabinepersoneel vast bezig was met het klaarmaken van ons avondeten. Er moest iets zijn aangebrand. Dit klonk als een plausibele verklaring, maar ik was er niet gerust op. Niet veel later klonk de stem van de piloot die omriep dat we vanwege de vreemde lucht terug naar Johannesburg zouden vliegen om een noodlanding te maken. Alle passagiers bleven kalm terwijl de brandlucht sterker werd. Een stewardess zei dat wellicht een ontplofte powerbank in het bagageruim brand had veroorzaakt. Als we waren geland, zou het vuur snel worden gedoofd, dachten we.
Na twintig minuten werd iedereen onrustig. De landing werd maar niet ingezet terwijl we Johannesburg wel hadden bereikt. Wat was er aan de hand? Pedro, die zag dat de motor in de fik stond, zei dat ik het luikje van mijn raam dicht moest doen. Hij hoopte dat ik de brand niet zou opmerken en rustig zou blijven. Ik antwoordde dat ik wilde zien waar we vlogen. Toen ik niet veel later de vlammen uit de motor zag slaan, wist ik dat we in levensgevaar verkeerden. Een minuut later klonk de stem van de piloot weer door de speakers die een paar keer riep: ‘Prepare for emergency landing!’ Ik zag de stewardessen verschrikt kijken. Ze wisten duidelijk niet wat ze moesten doen.”

Tikkende tijdbom

“Een medepassagier vertelde dat ons vliegtuig een tikkende tijdbom was. Om een noodlanding te kunnen maken, moest het kerosine lozen, maar door de brandende motor was dit onmogelijk. Als een vonkje vuur bij de kerosine zou komen, zou het toestel kunnen ontploffen. Er brak toen echt paniek uit. Meer dan achthonderd passagiers bereidden zich voor op het allerergste. Ik hoorde mensen hyperventileren en huilen. Ik zag hoe een man de koran las op steenworp afstand van een biddende joodse man en hoe ouders uit alle macht spelletjes speelden met hun kinderen in een poging om ze af te leiden.
Pedro en ik bleven verrassend kalm. Ik typte een bericht naar mijn ouders en de moeder van Pedro voor het geval we het niet zouden overleven. Ik schreef dat Pedro en ik een prachtige reis hadden gemaakt en dat we van ze hielden. Het bericht kon niet worden verstuurd omdat mijn telefoon geen bereik had. Mochten we in goede gezondheid uit het vliegtuig komen dan zou ik het meteen verwijderen. Nadat ik het bericht had getypt, bekeken Pedro en ik foto’s van onze mijn telefoon. Ik werd overvallen door een diep gevoel van dankbaarheid toen ik onze honden en onze familie en vrienden op het scherm voorbij zag komen.
In het vliegtuig was het donker. De piloten hadden de motoren en elektriciteit uitgeschakeld om de kans op ontploffing zo klein mogelijk te maken. Minutenlang zweefden we met een brandende motor door het luchtruim. De landing werd ingezet op de thermiek van de wind. Je hoort weleens dat mensen in een noodsituatie hun leven aan zich voorbij zien flitsen. Dat gebeurde bij mij ook. In gedachten passeerde alles wat ik had meegemaakt en wat ik daarbij had gevoeld de revue. Het was heel intens, maar ook ontroerend en verhelderend. Ik maakte de balans op en concludeerde dat ik het leven leidde zoals ik dat wilde. Nergens had ik spijt van. Ook niet van de moeilijke gebeurtenissen die ik had meegemaakt. Ik zag in dat ik juist van die lastige gebeurtenissen ontzettend veel had geleerd. Bang om te sterven was ik vreemd genoeg niet. Ik voelde vooral een intens gevoel van liefde, voor Pedro, onze families, vrienden en het leven dat we samen leiden.”

Waanzinnig opgelucht

“Toen het toestel met een harde klap op de grond landde, klapten een paar passagiers, maar de meesten zaten, net als ik, als verdoofd in hun stoel. Het ontploffingsgevaar was nog niet geweken. Mensen vielen flauw van de zenuwen en de hitte. In het vliegtuig was het meer dan veertig graden doordat de airconditioning was uitgezet. Toen ik naar buiten keek, zag ik een peloton van tien brandweerwagens op ons af komen rijden. Ik werd overvallen door spanningen en begon te hyperventileren. Weer klonk de stem van de piloot door de speakers. Deze keer vroeg hij of er een arts aanwezig was. Een van de passagiers had een hartaanval en moest worden gereanimeerd. Voor me stoof een man weg. Hij was dokter.
Zijn zoontje – ik denk dat hij een jaar of tien was – bleek ook een fantastische helper. Hij draaide zich om toen hij me naar adem hoorde happen en sprak rustig op me in. ‘Keep calm, miss. You will be okay. Breath in and out,’ zei hij vriendelijk. Toen ik in zijn blauwe ogen keek, was ik zo verbaasd dat ik voor even alles vergat en regelmatig begon adem te halen. Nog altijd vind ik het wonderlijk dat een kind me zo goed wist te helpen. Kinderen leven meer in het moment dan volwassenen. Dat vinden Pedro en ik ook zo mooi aan ze. Ik had nooit een grote kinderwens, totdat ik Pedro leerde kennen. Het leek me fantastisch om, als het ons gegeven was, ouders te worden. Tijdens onze reis in Zuid-Afrika spraken we hier ook over.
Pedro en ik waren waanzinnig opgelucht toen de brandweer het vuur wist te blussen, maar mij lukte het niet om me te ontspannen. Samen met de andere passagiers werden we ondergebracht in een hotel voor de nacht. Door alle adrenaline deed ik geen oog dicht. De volgende ochtend vertrokken Pedro en ik naar het vliegveld waar we de eerstvolgende vlucht naar Nederland boekten. Wachten totdat de luchtvaartmaatschappij een vervangende vlucht had geregeld, wilde ik niet. Ik voelde me niet meer veilig bij de betreffende luchtvaartmaatschappij. Uiteindelijk bleek de brand veroorzaakt te zijn door een technische fout in de motor.
’s Avonds vlogen we met KLM naar Schiphol. Het cabinepersoneel was ontzettend aardig. Ze wisten wat Pedro en ik hadden meegemaakt en deden er alles aan om de vlucht zo ontspannen mogelijk te laten verlopen. Een stewardess bleef continu in mijn buurt. Ze zorgde dat ik at en legde uit wat er gebeurde toen we last kregen van turbulentie. Ik denk dat ik door haar geen vliegangst heb ontwikkeld.”

Wereld ontdekken

“Toen we aankwamen op Schiphol rende mijn schoonmoeder huilend op ons af. En eenmaal thuis stonden mijn ouders op de stoep om ons een dikke knuffel te geven. Aan onze vrienden bleef ik vertellen wat ons was overkomen. Doordat ik zo vaak over het ongeluk vertelde, lukte het me om te bevatten wat er was gebeurd.
Sinds ik dit heb meegemaakt, maak ik me minder druk. Voor onze reis naar Zuid-Afrika wilde ik alles perfect doen. Vooral mijn werk. Als ik bij mijn ouders op bezoek was, was ik nog mailtjes aan het beantwoorden. Dat doe ik niet meer. Iedere dag denk ik wel een keer aan dat moment waarop ik sterk ervaarde dat het leven draait om de mensen van wie ik hou. Pedro en ik zijn zielsblij dat daar in augustus een bijzonder iemand bij komt. Onze wens komt uit, ik ben zwanger, Het zal spannend zijn om, mocht de gelegenheid zich voordoen, met ons kind te vliegen. Maar we willen hem of haar graag laten zien hoe prachtig de wereld is, en ons daarin niet laten belemmeren door angst. Daarvoor is het leven te kostbaar.”

Tekst: Sonja Brekelmans
Foto: Ruud Hoornstra
Visagie: Lisette Verhoofstad

Meer Vriendin? Volg ons op Facebook en Instagram. Je kunt je ook aanmelden voor onze wekelijkse Vriendin nieuwsbrief.