The Barefoot Dutchman vraagt aandacht voor mentale problemen bij mannen
5 februari 2025
Ruim 5000 kilometer liep Afghanistan-veteraan Anton (38) door Amerika – op blote voeten. Op deze manier kon hij zijn missie uitdragen: meer aandacht voor mentale problemen bij mannen. “Ik kwam erachter dat hulp en een beter gevoel veel dichterbij zijn dan je denkt. En dat gun ik ieder mens.”
Anton: “Stress, onzekerheden, verdriet, de pijn van een gebroken hart, ze horen bij het leven. Het is belangrijk dat je als mens hierover kunt praten. Dat je een uitlaadklep hebt. Praten lucht op en helpt je om je leven in het juiste perspectief te zien. Dat geldt voor vrouwen, maar natuurlijk ook voor mannen.” En juist op dat terrein is volgens hem nog veel winst te behalen. “Helaas is het voor veel mannen lastig om emoties te uiten. We hebben bewust en onbewust meegekregen dat het niet mannelijk is om je kwetsbaar op te stellen. Een echte kerel is niet emotioneel.” Tien jaar lang werkte Anton bij Defensie. “Daar leerde ik skills als discipline en doorzettingsvermogen. Vaardigheden die me positief vormden en waar ik nog steeds op kan terugvallen. Maar in het leger heerst ook een machocultuur. Ik kreeg mee dat je emoties kunt elimineren, zodat je taken kunt uitvoeren in de meest extreme omstandigheden. ‘Kou is een emotie, en emoties kun je uitschakelen,’ werd er weleens gezegd. Mijn maten en ik maakten impactvolle gebeurtenissen mee, waar we alleen mee dealden. Over gevoelens werd niet gepraat en hulp werd niet gevraagd.”Geen uitweg
Ook buiten het leger doen mannen dat niet snel, constateert Anton. “Ik stel het wat gechargeerd als ik zeg dat een man het al lastig vindt om hulp te vragen bij het ophangen van een schilderij. Maar het is wel zo dat mannen zich snel schamen als ze iets niet zelf kunnen fiksen. Dat geldt voor klussen, maar ook voor mentale problemen. Hulp vragen wordt gezien als een teken van zwakte. En dus worden spanningen opgekropt, soms tot het te laat is.” En hier raakt Anton een gevoelig punt. Elke dag overlijden in Nederland vijf mensen aan zelfdoding. Een doodsoorzaak die twee keer zo vaak voorkomt bij mannen, terwijl vrouwen volgens de statistieken juist meer lijden aan angst- en depressieklachten. Hoe is dit te verklaren? De cijfers tonen volgens Anton aan dat mannen vaker dan vrouwen geen uitweg zien bij mentale problemen. Sinds een aantal jaar staat zijn leven volledig in het teken om daar verandering in te brengen. Zeven jaar geleden woonde hij in Australië, op een van de mooiste plekken op aarde. Het uitzicht vanaf de kliffen van North Head over de oceaan had hij altijd machtig gevonden. Tot die inktzwarte dag waarop hij vanaf een hoge klif naar de eindeloze zee keek en het hem he-le-maal niets deed. De natuur waar hij zo van genoot, kon hem gestolen worden. Alles werd overschaduwd door de problemen waar hij destijds mee kampte. En doordat hij hier met niemand sprak, was de enige stem die hij hoorde die van hemzelf. “Ik was destijds niet het beste gezelschap. Ik was depressief.”Breakdown
Anton snapte er niets van. Hij, die vrije vogel, dankbaar voor iedere dag, zag het leven niet meer zitten. Hoe had het zover kunnen komen? “Na tien jaar bij Defensie te hebben gewerkt, emigreerde ik naar Australië. Ik was vastbesloten om aan de andere kant van de wereld een toekomst op te bouwen, maar het liep allemaal anders. Mijn appartement in Nederland verkocht ik met verlies, waardoor ik opgescheept zat met een restschuld. De financiële druk in combinatie met liefdesverdriet maakte me somber. Om me in mijn levensonderhoud te voorzien, werkte ik in de bouw. Ik vond het vreselijk, maar ik deed het voor het geld. Ik raakte mezelf steeds een beetje meer kwijt, totdat ik mezelf niet meer herkende. Ik was altijd die optimistische gast. De uitzendingen naar Afghanistan in mijn tijd bij Defensie hadden me nederig gemaakt. Ik wist dat het leven van de ene dag op de andere afgelopen kan zijn en dat je van iedere dag wat moet maken. Zeker als je in het rijke Westen woont, mag je je gelukkig prijzen. Wat voelde ik me een loser dat ik me zo miserabel voelde. Ik stortte volledig in.” Door zijn breakdown kon Anton niet meer werken, waardoor hij de huur van zijn huis niet meer kon betalen en in een hostel sliep. “Ik vond het zo’n afgang dat ik als 31-jarige een slaapzaal deelde met negentienjarige backpackers. Terwijl mijn vrienden zich settelden, was ik voor mijn gevoel terug bij af. Op het randje van die klif van North Head bedacht ik dat ik in één keer verlost kon zijn van mijn pijn en verdriet. Een paar stappen en het is voorgoed klaar, schoot door mijn hoofd. Ik schrok van mijn gedachten. Toen ik terugliep naar de weg en over het hek sprong, zag ik dat er een bordje hing met de tekst: In crisis? Please remain safe. Call Lifeline on 13 11 14. We’re here to listen now. En nog steeds dacht ik dat ik dit niet nodig had. Ik was toch een man?”Emoties uiten
Anton hoopt dat de definitie van wat een man is wordt herzien. “Het uiten van emoties heeft niets te maken met mannelijkheid of vrouwelijkheid. Om je goed te voelen en een gevoel van verbondenheid te ervaren met anderen – een absolute basisbehoefte voor ieder mens – moet je emoties kunnen uiten. Met mij ging het beter toen ik begon te praten. Eerst met Danique, een goede vriendin van me die ook in Australië woonde, en later met andere mensen.” Het delen van zijn gevoelens was een echte gamechanger. “Als me gevraagd werd hoe het met me ging, vertelde ik eerlijk hoe ik me voelde. Dat leverde vaak waardevolle gesprekken op. Mensen steunden me en deelden hun ervaringen. In de tijd dat ik me zo miserabel voelde, duwde ik iedereen van me af. Ik wilde mijn omgeving niet belasten en ik vond het ongemakkelijk om onder de mensen te zijn. Bij anderen voelde ik me vaak nóg eenzamer. Het contrast tussen mij en hen voelde groot. Tot ik begon te praten en ik erachter kwam dat hulp en een beter gevoel veel dichterbij zijn dan je denkt. En dat gun ik ieder mens.”Op de proef stellen
In één en hetzelfde leven kun je in een diep dal zitten en on top of the world zijn, ervaarde Anton. De wijze waarop we denken en ons openstellen voor anderen en onszelf, heeft invloed op ons mentale welzijn. Hij kwam in contact met spiritueel coach Kay. Anton leerde bewuster ademen, gezonder eten, de stilte opzoeken in zichzelf. Zaken die onze voorouders van nature deden, maar nu als bijzonder worden gezien. Na twee jaar voelde hij zich zo goed dat hij zichzelf beloonde met een verre reis. De Mount Everest, de hoogste berg ter wereld beklimmen, dat wilde hij. Anton vond dat hij zo veel had gekregen van het leven dat hij iets wilde terugdoen voor de aarde. Door de bergtocht op blote voeten af te leggen – iets wat nog nooit iemand had gedaan – zou hij geld ophalen voor de mensen en dieren in Nepal die in afgelegen gebieden leven. “Bij Defensie werd ik mij bewust dat het goed is om je lichaam en geest op de proef te stellen. Wanneer je een doel haalt waarvoor je hard hebt gewerkt, ervaar je dat je zoveel meer kan dan je denkt. De échte kracht komt vrij als het oncomfortabel wordt en je eigenlijk wilt stoppen, maar toch doorzet.” Zielsblij was Anton toen hij de top van de Mount Everest bereikte. Nog nooit voelde hij zoveel zin en voldoening. Het bracht hem in 2021 op het idee om een voettocht af te leggen voor het onderwerp dat hem zo na aan het hart ligt. “Ik wilde een platform creëren waarop ik verhalen kon delen over het belang van praten over mentale gezondheid van mannen, en het belang van vragen om hulp. Ook in Australië is het aantal mensen dat lijdt aan angsten, depressie en zelfmoordgedachten schokkend. In 2020 overleden er iets meer dan 3300 Australiërs aan zelfdoding, waarvan driekwart man was. Als ik op blote voeten van Cairns naar Sydney kon lopen, het dichtstbevolkte gebied van Australië, zou ik onderweg vast veel mensen tegenkomen met wie ik het gesprek hierover aan kon gaan.”Verbrande voeten
Anton had al een naam voor zichzelf bedacht: The Barefoot Dutchman, zoals hij genoemd werd in Nepal. En hij had ook een naam voor zijn platform: Bravementalk.com, omdat het soms moed vergt om emoties te delen. Zijn tocht door Australië maakte hem bekend. Veel mensen volgden hem online, maar ook in real life. “Sommigen liepen een stukje met me mee, terwijl ze vertelden over hun zoons, broers en vrienden die zichzelf van het leven hadden beroofd. Al die ontmoetingen maakten dat ik, toen ik de finish haalde, niet klaar was met deze missie.” En daarom startte Anton op 17 februari 2024 een nieuwe uitdaging: op blote voeten van Santa Monica Beach naar Times Square in New York lopen. De reis was zwaarder dan hij dacht. Hij liep door de Rocky Mountains en over gloeiendhete highways. In Kansas verbrandden zijn voeten. Maar Anton bleef lopen. Deze keer met de steun van zijn geliefde. Zijn vriendin Merel, die hij had ontmoet toen hij in Nederland woonde, reed met hem mee in een camper. “Merel is de vrouwelijke versie van mezelf. Ik voelde meteen een diepe connectie met haar. Merel is net als ik gedreven. We kenden elkaar een paar maanden toen ze besloot om met me mee te gaan naar de VS. Het bleek de perfecte relatietest. Door de stress en vermoeidheid was ik niet altijd even makkelijk, maar we bleven in verbinding en groeiden in de acht maanden dat we op reis waren, nog meer naar elkaar toe.”Wereldrecord
Onderweg sloot zich nog een lid aan: hond Oreo. “Merel en ik liepen door LA toen we een dakloze man ontmoetten met een puppy die in een opgerolde trui lag. De man vertelde dat de pup de avond ervoor bij hem was achtergelaten en dat hij niet wist wat hij met het beestje aan moest. Ik wilde graag een hond, maar ik dacht dat het niet in mijn leven paste. Maar nu deze pup een thuis nodig had, besloten Merel en ik ervoor te gaan.” Tijdens zijn voettocht door de VS sprak Anton talloze mensen die een dierbare hadden verloren aan suïcide. Opvallend veel slachtoffers waren oorlogsveteraan. Iedere dag sterven 22 veteranen aan zelfdoding. Op 12 augustus verbrak Anton het wereldrecord blootvoets lopen, dat toen stond op 3400 kilometer. Maar zijn doel was Times Square in New York bereiken en dus hij liep nog 1100 kilometer. Altijd doorgaan, nooit stoppen met aandacht vragen voor de mentale gezondheid van mannen, dat is wat Anton blijft doen, inmiddels door het geven van lezingen aan iedereen die het wil horen. “Want de mentale gezondheid van mannen gaat iedereen aan.” Tekst: Sonja Brekelmans Foto: privébezit./em>LEES OOK
Meer van Sonja
