Martinique heeft een schuld van een ton: ‘Eerst afbetalen, dan feest vieren’
9 maart 2020
Nadat ze acht jaar geleden scheidde van haar man, kwam Martinique (40) in de financiële problemen. Ze belandde uiteindelijk in de schuldsanering. “Ik was bang dat die schulden me voor altijd zouden achtervolgen.”
Nadat ze acht jaar geleden scheidde van haar man, kwam Martinique (40) in de financiële problemen. Ze belandde uiteindelijk in de schuldsanering. “Ik was bang dat die schulden me voor altijd zouden achtervolgen.”
Over tien maanden is Martinique schuldenvrij. Ze weet al precies hoe ze dat het liefst wil vieren. “Ik wil met mijn kinderen naar een all inclusive hotel in Turkije. Dan blijven we een week lang op het resort en doen we niets anders dan aan het zwembad liggen. Even helemaal niets, daar ben ik echt aan toe. Het is tien jaar geleden dat ik voor het laatst op vakantie ging. Als ik vakantiefoto’s van anderen zie voel ik geen jaloezie, maar begint het bij mij nu wel te kriebelen.”
Martinique kwam acht jaar geleden in de financiële problemen nadat ze besloten had te gaan scheiden. “We hadden afgesproken dat mijn man, zolang we nog niet officieel gescheiden waren, de hypotheek zou betalen en ik de kosten voor de kinderen voor mijn rekening zou nemen. Maar toen het erop aankwam, betaalde hij niets. Toen hij ook nog eens zijn baan verloor, viel er bij hem geen geld meer te halen. Ik had wel een baan, werkte als mondhygiëniste, en draaide op voor alle kosten.”
Ongezonde relatie
Op haar zestiende leerde Martinique haar ex-man kennen tijdens een avond stappen. Echt verliefd was ze niet, maar hij was de eerste man die aandacht voor haar had. “Op de middelbare school was ik jarenlang gepest, waardoor ik een laag zelfbeeld had. Ik werd achtervolgd, geduwd en mijn banden werden lek gestoken. Op mijn beste vriendin na had ik niemand. Ik was dus allang blij dat iemand mij leuk vond. Toen we eenmaal verkering hadden, ging het al snel niet meer goed tussen ons. Nu weet ik dat onze relatie toen al niet gezond was, maar destijds dacht ik dat het nog wel zou veranderen. Bovendien voelde het als een gunst dat hij bij me was. Zo onzeker was ik.”
Op haar vierentwintigste werd Martinique zwanger. “De roze wolk waarop ik hoopte, bleef uit. In plaats daarvan kreeg ik een prenatale depressie. Achteraf denk ik dat het een combinatie was van onze relatie die niet goed was en mijn drukke leven; ik deed het huishouden, studeerde en had een bijbaan. Na de geboorte van onze zoon, die nu vijftien is, verdween mijn depressie als sneeuw voor de zon. Ik was dolgelukkig met hem.” Na een jaar besloten Martinique en haar man voor een tweede te gaan. “Als we nog een kind wilden, moesten we niet te lang wachten, anders durfde ik misschien niet weer een zwangerschap aan. We kregen een dochter, die nu dertien is.”
Hoe blij ze ook met haar kinderen was, gelukkig in haar huwelijk was Martinique niet. Desondanks durfde ze jarenlang de relatie niet te beëindigen, omdat ze ertegenop zag er alleen voor te staan. In 2011 belandde ze met een longembolie op de intensive care. “Eenmaal weer thuis, verre van hersteld, nam hij mij geen zorg uit handen. Dat was voor mij de druppel: ik besloot van hem scheiden. Hij was het niet eens met die beslissing en weigerde het huis te verlaten. Daarop ben ik tijdelijk met de kinderen bij mijn ouders gaan wonen. Ons huis kwam te koop te staan, maar ondertussen woonde hij nog in ons huis. Het huis snel verkopen lukte niet, want mijn ex werkte de verkoop tegen. Hij maakte geen afspraken met de makelaar en liet kijkers niet naar binnen.”
Lees ook: ‘Ik houd mijn schulden verborgen voor mijn vriend’
Ruim een ton
Na een jaar bij haar ouders gewoond te hebben, krijgt Martinique eind 2013 de sleutel van haar huurhuis. Het lukt haar niet om van haar salaris naast de huur, boodschappen en kosten voor de kinderen ook nog de hypotheek te betalen. Ondertussen blijft ze, naast de zorg voor haar kinderen en het huishouden, vier dagen in de week werken om nieuwe schulden te voorkomen. “Ik voelde een enorme druk, omdat de schuld alleen maar hoger werd zolang hij niet betaalde. Maar uit wanhoop maakte het me tegelijkertijd niet eens meer uit hoe hoog de schuld werd. Of het nu om 50.000 of 150.000 euro ging: zulke immense bedragen kon ik toch nooit meer afbetalen? Ik was bang dat het me voor altijd zou achtervolgen.”
Regelmatig stond er een deurwaarder bij haar op de stoep. “Ik was bang dat ze mijn meubels – die ik van een aantal kennissen gekregen had, omdat ik het zelf niet kon betalen – ineens zouden meenemen. Ik had er zulke nachtmerries van dat ik slaaptabletten gebruikte. Mijn kinderen – toen ongeveer acht en negen – hebben mij weleens getroost nadat ik uit wanhoop was ingestort op de keukenvloer. Het was heel moeilijk voor ze om mij zo verdrietig te zien. Wat ook voor veel stress en verdriet heeft gezorgd, is dat ik na de scheiding jarenlang ben gestalkt door mijn ex. Dat is, zonder verder in details te treden, een heel heftige periode geweest waardoor ik zelfs PTSS heb ontwikkeld. Inmiddels ben ik daarvoor in therapie geweest, maar toen dacht ik soms dat het beter zou zijn als ik er niet meer was. Mijn ouders hebben in die periode ontzettend veel voor mij gedaan. Zij pasten bijvoorbeeld op de kinderen als ik niet in staat was om voor ze te zorgen.
Door de economische crisis kwam het huis van Martinique en haar ex onder water te staan en werd uiteindelijk na drie jaar met verlies door de bank verkocht. Omdat de hypotheek al drie jaar niet was betaald, was de schuld opgelopen tot ruim een ton. “Mijn ex en ik zijn allebei verantwoordelijk voor de schuld, maar van een kale kip kun je niet plukken, bij hem viel niets te halen, hij had immers geen baan. Ik heb toen een schuldhulptraject aangevraagd, omdat ik verder wilde met mijn leven. Als hij ooit gaat werken of een schuldhulptraject aanvraagt, zal hij zijn deel van de schuld moeten betalen. Maar ik ben bang dat het nooit zover komt. Hij betaalt ook geen alimentatie voor onze kinderen. Dat maakt me ontzettend boos. Hij beseft niet wat voor ellende hij daarmee allemaal veroorzaakt. Namelijk dat ik onze kinderen niet altijd kan geven wat ze verdienen.”
Schuldhulptraject
Toen Martinique begin 2016 bij de gemeente aanklopte voor schuldhulpsanering duurde het, door een voortdurende wisseling van het personeel waardoor ze van het kastje naar de muur werd gestuurd, nog een halfjaar voordat ze haar eerste gesprek had. Voordat de rechtbank haar aanvraag goedkeurde, de schuldeisers akkoord waren en ze aan het schuldsaneringstraject mocht beginnen, was ze nog anderhalf jaar verder. “Dat vond ik heel erg. Ik wilde het liefst zo snel mogelijk beginnen met aflossen zodat ik er zo snel mogelijk vanaf zou zijn en mijn leven weer kon opbouwen. Je kunt mensen in die situatie niet zo lang laten wachten. Zij kunnen dat gewoon niet meer opbrengen..”
Twee jaar geleden mocht Martinique eindelijk aan haar schuldhulptraject beginnen. Een toegewezen bewindvoerder stelde voor haar een maandelijks bedrag van 1100 euro vast. Daarvan moet ze haar vaste lasten, zoals huur, gas, water en licht, betalen, maar ook de boodschappen. Alles wat verder overblijft van haar salaris gaat direct naar de schuldeisers. Daardoor is er weinig tot geen geld om leuke dingen te doen. “Ik wil dat mijn kinderen niets tekortkomen, maar dat lukt niet en dat breekt soms mijn moederhart. Als ik zie dat mijn zoon, inmiddels vijftien, nog steeds onder een dekbed met tractoren slaapt, bijvoorbeeld. Of wanneer ik hem niet de Nike-schoenen kan geven die zijn klasgenootjes wel hebben. Door mezelf weg te cijferen – ik koop bijvoorbeeld nooit iets leuks voor mezelf – en lang te sparen, kan ik ze af en toe iets leuks geven. Naar de kapper of sauna ga ik alleen wanneer ik het cadeau krijg. Ook de boodschappen zijn iedere week een uitdaging. Ondanks dat er beslag wordt gelegd op mijn salaris verdien ik vijftig euro teveel om in aanmerking te komen voor de Voedselbank. Ik val tussen wal en schip. Meestal moet ik in de supermarkt berekenen of ik nog genoeg geld heb om het einde van de week te halen. Om ervoor te zorgen dat er genoeg eten voor de kinderen is, sla ik zelf vaak een maaltijd over. Mede daardoor ben ik in een paar jaar tijd ongeveer twintig kilo afgevallen. Goedkope producten, zoals kipfilet, kan ik inmiddels echt niet meer zien. Een biefstukje lijkt me heerlijk. Nu ik niet veel te besteden heb, schrik ik ervan als ik zie hoeveel eten sommige mensen weggooien. Daar had ik soms nog een week van kunnen eten.”
Ook interessant: ‘Door al die schulden ben ik nu mijn beste vriendin kwijt’
Weer gelukkig
Haar relatieproblemen en de financiële problemen zijn mentaal zwaar geweest voor Martinique. Gelukkig gaat het door therapie steeds beter. “Vijf jaar geleden kreeg ik ook een nieuwe vriend. Samen hebben we ons ingezet voor een nieuwe wetgeving rondom de schuldsanering. Nu moeten mensen soms jaren wachten voordat ze aan een schuldhulptraject kunnen beginnen, omdat het lang duurt voordat alle schuldeisers akkoord zijn. Dat kan en moet sneller. Binnen de gemeente neem ik het op voor lotgenoten die dat zelf niet kunnen of willen. Zo heb ik het thema onder de aandacht gebracht door mijn frustraties te uiten bij de gemeenteraad en deed ik mijn verhaal in RTL Nieuws. Als ervaringsdeskundige probeer ik lotgenoten ook te helpen. Bijvoorbeeld door ze te verwijzen naar de juiste afdelingen binnen de gemeente wanneer ze ergens recht op hebben of naar instanties zoals de Papierenbrigade, die helpen bij het ordenen van je administratie. Zo kan ik mijn woede over de slechte communicatie en de lange wachttijden omzetten in iets moois. Inmiddels zijn mijn vriend en ik uit elkaar, maar ik ben hem ontzettend dankbaar. Hij heeft mij laten zien dat het leven ook leuk kan zijn en ik heb van hem geleerd dat ik meer voor mezelf moet opkomen.”
Door altijd open en eerlijk te zijn over haar schulden, heeft Martinique van veel mensen in haar omgeving hulp gehad. “Ik schaam me niet voor mijn situatie, omdat dit buiten mijn schuld ontstaan is. Hulp grijp ik daarom met beide handen aan. Mensen komen af en toe een zak met kleding brengen. En rond de feestdagen krijg ik van mijn patiënten vaak een zak pepernoten of chocola. Laatst had mijn baas de kelderkast opgeruimd en kreeg ik van haar een tas vol houdbare producten, zoals spaghettisaus. Het geld dat ik daardoor overhoud, kan ik weer besteden aan leuke dingen voor mijn kinderen. Dat er zulke lieve mensen bestaan, vind ik heel bijzonder.”
In november is Martiniques schuldhulptraject afgelopen. “Dat voelt echt als een bevrijding. Iedere keer wanneer ik een bedrag aflos, denk ik: nog maar tien keer, nog maar negen keer. Het is voor mij ook de afsluiting van een periode met veel ellende en stress. Maar de afgelopen jaren heb ik ook geleerd om te genieten van de kleine dingen. Het gaat niet om dure cadeaus, maar om quality time met mijn kinderen. Dat is voor mij het belangrijkste.”
Lees ook: ‘Het ergste is dat ik mijn zoontje niet kan bieden wat hij nodig heeft’
