Telefoon

Marianne: ‘Toen we erachter kwamen dat ik was opgelicht, was het te laat’

Toen Marianne (59) een appje van dochter Kim kreeg dat ze snel geld nodig had, gingen er geen alarmbellen rinkelen. Snel maakte ze dan ook 10.000 euro over. Maar niet naar Kim, bleek achteraf.

Marianne: “Hoogstwaarschijnlijk zijn mijn dochter Kim en ik al anderhalf jaar bespioneerd. Hielden ze onze Facebook-posts, Instagram-accounts en bedrijfswebsites in de gaten en hebben ze aan de hand daarvan een heel profiel van ons gemaakt. Zo wisten ze precies dat dinsdag mijn vrije dag is en dat ik ‘s middags altijd op mijn kleinkinderen – Kims zoon en dochter – pas. Ze waren ervan op de hoogte dat ik net uit het ziekenhuis was ontslagen, na een opname in verband met corona. En dat Kim die dag normaal altijd gebruikt om haar administratie te doen voor haar entertainmentbedrijf, maar dat ze al een tijdje achterliep, omdat ze voor mij had gezorgd. Maar nog wel het ergst: ze kenden precies ons ‘taaltje’. Kim en ik hebben een bepaalde manier van elkaar aanspreken. Zo noemt ze mij bijvoorbeeld altijd ‘moeders’ als koosnaampje en dat konden ze exact nabootsen. Dat is denk ik ook de reden dat ik met open ogen in de oplichtingspraktijken ben getrapt. Ik was echt volledig in de veronderstelling dat mijn dochter me appte om hulp.”

Onbekend nummer

“Het gebeurde op dinsdag 17 maart 2020. De lockdown was net landelijk afgekondigd en ik was net ontslagen uit het ziekenhuis, na een opname vanwege corona. In december was ik zonder het te weten besmet geraakt. Ik dacht dat ik griep had en was na het uitzieken te snel aan het werk gegaan. Niet veel later kreeg ik een astma-aanval en dubbele longontsteking. Pas na veel testen, ontdekte mijn longarts dat ik corona had en op 1 maart werd ik opgenomen. Op 17 maart was ik net een week thuis om verder te herstellen. De kleinkinderen konden niet bij mij op bezoek komen, maar mijn schoonzoon fietste ’s middags met ze langs, om naar me te zwaaien vanachter het glas.

Ik lag op de bank te relaxen, toen ik ineens een appje kreeg van een voor mij onbekend nummer, maar met het lachende gezicht van Kim erbij. Een foto die ik nota bene zelf ooit had gemaakt van haar. Dit was haar nieuwe nummer, schreef ze. Er gingen geen alarmbellen af. Kim had me eerder al verteld dat ze een ander toestel wilde aanschaffen. Blijkbaar had ze bij haar nieuwe mobiele telefoon een ander nummer gekregen. Dat klonk logisch. Vooral omdat haar berichtje begon met haar standaard ‘hé moeders!’-aanhef. Typisch Kim.

Ik informeerde naar het model telefoon, maar kreeg geen echt antwoord. Ze was druk schreef ze, met zaken regelen. Ik reageerde begrijpend. Ach ja, het was dinsdagmiddag, dan deed ze altijd haar administratie. Ik sloeg haar nummer op in mijn telefoon en zou haar niet verder storen. Kim is net als ik ondernemer. Ze heeft een entertainmentbedrijf. Ze regelt kinderfeestjes op maat, foute bingo’s, maakt video’s en speelt als typetje gastvrouw bij een bedrijf.”

Even overmaken

“Een half uur later stuurde ze weer een appje. Het was kwart voor drie ’s middags. Ze schreef dat ze bij de bank was om geld over te maken, omdat er bedragen openstonden. Maar het lukte niet om het geld over te schrijven van haar rekening. Kon ik misschien 4000 euro overmaken? Dat bedrag klonk niet gek en dat je als ondernemer af en toe een hoop geld nodig hebt om facturen te betalen, is ook normaal. Ik zocht daar dus niks achter. Zeker niet omdat ik wist dat ze achterliep met haar administratie, omdat ze de laatste weken heel druk was geweest met de zorg voor mij. Ik voelde me daar zelfs een beetje schuldig om. Ik vroeg nog of ik misschien naar de bank moest komen, maar dat wilde ze niet. Ik was immers net ziek geweest.

Ik maakte die 4000 euro over en ze reageerde met Super thanks, je krijgt het vanavond terug. Vooral dat ‘super thanks’ klonk als Kim. Wij zeggen nooit ‘bedankt’ of ‘dankjewel’, altijd ‘super thanks’. Dus toen ik vijf minuten later een bericht kreeg met ‘oh moeders, er ontbreekt nog een factuur van 4000 euro, kun je nog iets meer over maken?’ dacht ik nog steeds met Kim te dealen. Wel belde ik haar op dat nummer. Ik hoorde een hoop gestommel en achtergrondgeluiden, niet haar stem. Ze appte: Moeders ik zit bij de bank binnen, ik kan nu niet opnemen, maar het moet voor drie uur gedaan zijn. Haastig opende ik mijn eigen rekening en boekte ook dit bedrag over. Kim stuurde me heel lief: Wat benne toch een goed moederke!. Alsof ik het haar hardop hoorde zeggen.

Het voelde goed mijn kind hiermee te kunnen helpen. Ik hou absoluut niet van schulden, ben secuur in betalingen. Maar in het bedrijfsleven moet je soms snel schakelen. Dus toen er nog om een derde bedrag van 3000 euro werd gevraagd, rinkelden er geen alarmbellen. Dit was het állerlaatste bedrag. Ze zou me ’s avonds meteen terugbetalen.

Het overboeken lukte niet meteen. Ik probeerde het een paar keer, kennelijk zat er een blokkade op. Bij de derde keer belde mijn bank me. Ze vonden het opvallend dat ik steeds geld overboekte naar hetzelfde account. Klopte dat wel? ‘Ja, hoor’, stelde ik hen gerust, ‘Het is voor mijn dochter.’ Ze vroegen nog of ik zeker wist dat zij het was. ‘Natuurlijk’, lachte ik, ‘want ik zie haar foto voor me in beeld’. Oké, dan zouden ze het doorzetten. Ondertussen werd er op Whatsapp aan me getrokken: lukt het nog Moeders? Ik: Ja mijn eigen bank doet moeilijk, maar het komt er aan. Daarop kreeg ik weer een super thanks en een hè, hè fijn dat alles is geregeld.”

Lees ook: Babette: ‘Ik heb een schuld van 27.000 euro’

Verbaasde gezicht

“Met een blij gevoel ging ik weer op de bank liggen. Toen mijn schoonzoon na een uur voor de deur stond te zwaaien, riep ik vanuit het raam: ‘Nou Kim is lekker actief bezig! Zeg maar dat ze niet moeilijk hoeft te doen over het geld. Dat komt vanzelf wel weer terug’. Mijn schoonzoon keek me niet begrijpend aan. Maar hij was naar de speeltuin geweest, dus kon ook niet precies weten wat Kim thuis aan het doen was. Niet veel later kwam Kim langs. Ze wilde weten of mijn medicijnen aansloegen en kwam informeren naar mijn opmerking tegen haar man. ‘Wat bedoel je met dat geld, moeders?’ Ik keek haar onnozel aan. ‘Nou dat wat ik heb overgemaakt. Die 10.000 euro waar je om vroeg!’ Haar verbaasde gezicht vergeet ik mijn leven niet. Zij had nérgens om gevraagd, laat staan om zo’n gigantisch bedrag. We belden direct mijn bank om het geld terug te laten boeken. Maar die konden niets meer voor me betekenen. Het geld was al van de tegenrekening afgehaald, er was geen herstelboeking mogelijk. De grond zakte onder mijn voeten vandaan.

En nog stopten de bedelappjes niet. Iets voor 17.30 uur, met Kim gewoon naast me op de bank, kreeg ik weer een appje van degene die zich voordeed als mijn dochter. Hé moeders kun je nog één bedrag overmaken, dan is alles door. Kim was in alle staten. Ze kon die oplichters wel wat aandoen. De onmacht is zo groot. Maar ja, je kunt er niks tegen doen, ze zijn zeer gewiekst en handelen vliegensvlug. Dat zei de politie ook, die ik inschakelde en bij wie ik slechts terechtkon om aangifte te doen. Zij staan zelf ook machteloos. Binnen een paar seconden hebben deze criminelen het overgemaakte geld al van de rekening leeg getrokken. Soms is dat hun eigen account, al dan niet geopend met een valse ID, maar vaker lenen criminelen rekeningnummers van studenten of drugsverslaafde jongeren. Als zogenaamde ezel, als tussenpersoon krijgen zij daar dan tweehonderd euro vergoeding voor, maar hebben verder niets te maken met de oplichters zelf.”

Beeld van de daders

“Dat weet ik nu allemaal van een vriendin van mij die bij de recherche werkt. Zij kwam meteen onze kant op. Aan de hand van het appverkeer, kreeg ze een goed beeld van de daders. Ze noemde mij en mijn dochter ‘diamanten’: we waren van onschatbare waarde voor de criminelen. Ze konden makkelijk toeslaan doordat ze alles over ons konden vinden op social media. Onze beider Facebookpagina’s staan open. De manier om een groter publiek te bereiken. We hebben niets aan alleen ‘vrienden van vrienden’, moeten de poort naar buiten openen. Maar daardoor wisten ze dus ook alles: vaste patronen op vaste dagen, namen van familieleden, het bestaan van onze twee bedrijven en ons taalgebruik. Volgens mijn vriendin is het waarschijnlijk een bende criminelen die gehuisvest is ergens in een grote stad in Nederland – dus niet ergens in Afrika wat vaak wordt gedacht. Het zijn bendes die niets anders doen dan constant naar mensen op social media speuren bij wie ze een hoge slagingskans verwachten: vaak ouderen, ondernemers of mensen die heel sociaal zijn en gek op hun kinderen. Creatieve misdadigers, die handig zijn met computers en software. Ze werken bijna hetzelfde als loverboys; ook zij ruiken op afstand al wie mogelijk geschikte kandidaten zijn.

Ik weet ook niet wat ik erger vond: mijn corona-ziekbed of dat moment waarop mijn dochter naast me zat en ik werd geappt door degene die zich als haar voordeed. Dat was zo bizar. Pas toen realiseerde ik me echt dat ik keihard was bedonderd. Ik kan niet omschrijven wat dat met me deed. Ik kreeg zo’n misselijkmakend, raar gevoel en zulke hartkloppingen, dat ik dacht dat ik zou flauwvallen. Het heeft me een maand gekost, voordat ik er enigszins overheen was.”

Hard geraakt

“Natuurlijk ben ik er ook ziek van dat het geld weg is. Financieel ben ik hard geraakt. Het geld had ik onder meer gereserveerd voor de bruiloft voor Kim. Zelf doet ze er luchtig over, roept dat ze helemaal geen cadeau hoeft. Natuurlijk, ik ben niet armlastig. Ik kan nog eten kopen en voedingssupplementen en medicijnen, maar ik moet zuinig aan doen. Ik kan geen nieuwe auto aanschaffen of kleding kopen en voor extraatjes moet ik sparen. Maar dat is materieel. De emotionele schade is beduidend groter. Schamen doe ik me niet. Ik vertel dit expres onder mijn eigen naam. Ik heb het ook op een netwerkborrel verteld. Daar kwamen mensen naar me toe die hetzelfde is overkomen, maar die er niets over durven zeggen uit schaamte. Maar ik wil het juist delen om erger te voorkomen. Het heeft niets te maken met domheid of naïviteit. Integendeel. Ik ben een nuchtere Hollandse vrouw, heb al 21 jaar een eigen onderneming en ben zelf altijd enorm voorzichtig. Ik druk nooit zomaar op links of vreemde knopjes in mails en ben op mijn hoede voor mensen die bellen en om geld vragen. Die blokkeer ik onmiddellijk. Ik kende deze praktijken gewoon niet en daarbij was ik nog herstellende van corona en net uit het ziekenhuis, dus iets minder scherp. Achteraf was het enige wat ik had kunnen doen, wachten totdat ik mijn dochter zelf had gesproken. Maar ook daarin worden criminelen steeds gehaaider. Er zijn zelfs al bendes die stemmen aftappen en gebruiken. Als het zo persoonlijk wordt gemaakt met allerlei details en inside-informatie, kun je je bijna niet beschermen.”

Lees ook: Nanette: ‘Ik ben voor 80.000 euro opgelicht en mijn man weet van niks’

Foto: Getty Images