Rebecca liet haar dochter opnemen in een gesloten instelling

6 maart 2020

Ooit was de 13-jarige dochter van Rebecca (39) een schattig meisje. Maar dat sloeg in korte tijd om. Wat begon met spijbelen, ontaardde in een drama. “De beslissing om Anna te laten opnemen is de moeilijkste beslissing die ik ooit heb moeten nemen.”

Ooit was de 13-jarige dochter van Rebecca (39) een schattig meisje. Maar dat sloeg in korte tijd om. Wat begon met spijbelen, ontaardde in een drama. “De beslissing om Anna te laten opnemen is de moeilijkste beslissing die ik ooit heb moeten nemen.”

Rebecca: “Waarom? Waar is het misgegaan? Die vraag stel ik mezelf keer op keer. Als ze nou uit een gezin kwam waar haar moeder drugs gebruikte en haar vader alcoholist was, had ik het nog begrepen. Of als ze was mishandeld. Maar ze komt uit een doodnormaal, liefhebbend gezin. Wel een gebroken gezin, dat is waar. Haar vader en ik gingen uit elkaar toen ze twee jaar was. Maar ik geloof niet dat haar gedrag van nu daardoor komt. Ze is altijd heel lief geweest. Was beleefd tegen ouderen, at met mes en vork en zei u. Nu rookt en drinkt ze. Maar vooral: liegt en bedriegt ze.”

De liefste dochter

“Jarenlang woonden Anna en ik met z’n tweeën. Ze ging af en toe een weekend naar haar vader. We hadden het gezellig en lachten veel. Het enige vervelende was dat Anna op school erg werd gepest. Ze was een beetje aan de mollige kant en dat was reden voor haar klasgenoten om Anna te sarren en te pesten. Ik klopte steeds bij de directeur en de leraren aan, maar de school deed niets. Het deed me pijn om mijn vrolijke dochter te zien veranderen in een timide en verdrietig meisje. Ze zat veel op haar kamertje of achter haar laptop. Een andere school was er zo dicht bij ons huis niet, dus kon ik niets anders doen dan haar troosten. Omdat het pesten niet ophield en ik niet wist wat ik anders nog kon doen, ben ik al na een jaar ingetrokken bij mijn huidige vriend Johan (39), die in het oosten van het land woonde. Ik zag de verhuizing naar zijn dorp als een nieuwe kans voor Anna. Mijn beslissing heb ik genomen in goed overleg met haar. Ze zou een nieuwe kamer krijgen, nieuwe meubels én een nieuwe school. Dat wilde ze wel. We verhuisden in de zomer voordat ze naar groep acht zou gaan. En ja hoor, al na enkele dagen fleurde ze op. Haar klas nam haar helemaal op. Anna lachte weer, werd uitgenodigd op feestjes en nam vriendinnen mee naar huis. Het leek erop dat ik de juiste beslissing had genomen. Zeker een jaar lang had ik de liefste en gezelligste dochter die je maar kon hebben.”

Brutale mond

“Na een jaar ging Anna naar de middelbare school, naar het vmbo in de stad, twintig kilometer verderop. Tot aan de herfstvakantie was er niets aan de hand. Ze deed het prima en kon goed meekomen. Maar niet lang daarna veranderde dat. Het begon met een paar uur spijbelen en een grote mond tegen Johan en mij. Ik dacht dat ze in de puberteit raakte, maar haar gedrag werd steeds erger. Dit waren geen gewone puberstreken meer. Anna luisterde totaal niet meer, wilde haar zin doordrijven, had lak aan regels en was onbeschoft tegen volwassenen. Ze rookte en dronk stiekem alcohol en ook van school kwamen er signalen dat het niet lekker met haar ging. Haar cijfers waren wel steeds ruim voldoende, dus ik begreep er niets van. Het ergste vond ik haar wegloopgedrag. Ze kwam uren later thuis uit school of van vriendinnen, ik was steeds hartstikke ongerust. Op een donderdag bleef ze ineens helemaal weg. En zoals gewoonlijk reageerde ze ook niet op mijn telefoontjes. Toen ze om acht uur ’s avonds nog niet thuis was, belde ik de politie. Er werd direct groot alarm geslagen. Ze was nog maar twaalf jaar. De volgende dag werd ze gevonden in een dorp verderop, ze had bij een klasgenoot thuis geslapen. De politieagenten die haar thuis kwamen brengen, waarschuwden me: ‘U moet deze dame in de gaten houden. Ze is fl ink van het padje af.’ Anna bleek een ontzettend grote mond te hebben opgezet toen de agenten haar ophaalden. Ze vertelden dat ze niet eerder een twaalfjarig meisje waren tegengekomen dat zo veel woede en agressie in zich had. Ook toen ze weg waren, was Anna niet aanspreekbaar. Uitgeput omdat ik de afgelopen nacht doodsbang wakker was gebleven, stelde ik voor om eerst te gaan slapen voordat we zouden praten. Johan sloot alle deuren en ramen goed af. We wisten dat ze zou vluchten als ze de kans kreeg. Anna verzekerde ons dat dit niet zou gebeuren, maar toen ik wakker werd, was ze wéér weg. Blijkbaar had ze toch kans gezien om de keukendeur te ontwrichten. Toen ze op zaterdagavond nog niet thuis was, heb ik weer de politie geïnformeerd. Ook dit keer vonden ze haar terug bij een vriendin. Omdat ze nu twee keer achter elkaar was weggelopen, werd melding gemaakt bij Bureau Jeugdzorg. Als dit zo bleef doorgaan, zouden zij voor crisisopvang zorgen, werd ons verteld.”

Lees ook: ‘Mijn dochter werkt als porno-actrice’

Drie keer slikken

“Op dat moment vond ik het tijd worden om haar vader in te schakelen. Ik heb mijn ex gebeld en zei dat ik geen grip meer had op Anna. Ze werd ook agressief. Ze duwde me, draaide mijn hand om en bekogelde Johan met knikkers. Mijn ex reageerde gelukkig goed. Hij zei dat hij vanaf nu de verantwoordelijkheid op zich zou nemen. Ik vond het verschrikkelijk om te moeten toegeven dat het mij niet was gelukt Anna in het gareel te houden. Ik voelde me falen als moeder, als opvoeder. En ik vroeg me voortdurend af waarom het me niet lukte en wat ik fout deed. Tegelijkertijd was ik blij met de hulp van mijn ex. Hij gaf me het gevoel dat ik er niet alleen voor stond. Anna was daarentegen vooral heel boos op me dat ik haar naar d’r vader stuurde, maar ik beloofde haar dat het slechts tot de zomervakantie zou zijn. ‘Kom even tot jezelf bij papa en als je weer rustig bent, gaan we op vakantie’, zei ik. Helaas is het daar nooit van gekomen. Ook bij mijn ex ging Anna door met haar stiekeme gedrag. Ze ging daar naar een nieuwe vmbo-school. Slechts twee weken ging het goed, daarna raakte ze bevriend met verkeerde jongens en meiden. Anna vertelde ons dat ze lid was van een bende, drugs rondbracht, zelf drugs gebruikte en seksuele handelingen met jongens verrichtte. Mijn ex-man, mijn vriend en ik waren vreselijk bezorgd om haar. Bang dat er iets met haar zou gebeuren, of dat ze in het loverboycircuit terechtkwam. Daarom besloten we, in overleg met Bureau Jeugdzorg, dat we Anna lieten opnemen in een gesloten instelling. Een zeer heftige maatregel, waartoe Bureau Jeugdzorg niet snel overgaat, maar ook zij zagen geen andere oplossing. De praktijk had uitgewezen dat ze niet veilig was bij mij en ook niet bij haar vader. Het enige wat we nu nog konden doen, was aan de rechter vragen om onze dochter te laten opnemen in een gesloten instelling in de hoop dat ze daar wél kon worden geholpen. Het is de moeilijkste beslissing die ik ooit heb moeten nemen, maar ik kon niet anders. Op de dag dat Anna naar de gesloten inrichting werd gebracht, brak mijn hart en huilde ik mijn ogen uit mijn hoofd. Maar hoe drastisch deze maatregel ook was, we moesten onze dochter tegen zichzelf in bescherming nemen. Sinds juli zit Anna opgesloten. Eerst vier maanden in een gemengde instelling, maar daar was ze veel te jong voor. Ze kreeg een vriendje van zeventien die al sinds zijn veertiende in jeugddetentie zat. Ook daarom is ze overgeplaatst naar een instelling met alleen meiden. Hier is ze veilig en krijgt ze alle mogelijke zorg. Het is zielig om te zien hoe moeilijk ze het heeft. Ik ga elke week bij haar op bezoek en dat is heel emotioneel. Iedere keer als we afscheid nemen, moet ik op mijn tanden bijten en drie keer slikken. ‘Droog houden, mam’, zegt Anna altijd als we elkaar omhelzen bij het weggaan. Meestal laat ik mijn tranen stromen als ik weer in de auto zit.”

Lees ook: Jacquelines dochter werd opgenomen met een alcoholvergiftiging

Gevaar

“Het liefst zou ik willen dat ik Anna zelf weer op het rechte pad kreeg. De instelling oogt als een gevangenis en dat is niet een plek waar je je kind wilt zien. Mijn hemel, op haar leeftijd speelde ik nog met barbiepoppen. Maar het moet. Zolang ze niet beseft dat ze gevaar loopt, kan ze niet onder dit toezicht vandaan. Er zijn kinderen die zo schrikken dat ze zijn opgesloten, dat ze als een blad aan de boom omslaan. Maar bij Anna is het kwartje nog niet gevallen. Drie weken geleden mocht ze een half uurtje zonder begeleider winkelen vlak bij de instelling. Prompt liep ze weer weg. Haar vader en ik hebben bij de instelling aangedrongen op een persoonlijkheidsonderzoek. Niet omdat we haar willen opzadelen met het etiket van een psychische stoornis, maar wij hopen dat er een verklaring komt voor haar abnormale gedrag. We denken zelf dat ze misschien borderline heeft. Het lijkt alsof ze twee gezichten heeft: aan de ene kant dat lieve, fragiele meisje van vroeger, maar aan de andere kant een draak die liegt en bedriegt. Ze doet zelden lief tegen me. Af en toe wil ze met me knuffelen en van me horen dat ik van haar hou, die momenten koester ik. Dan heb ik haar even terug. Hoe kort ook. Maar ze kan ook laaiend zijn. Ze verwijt me dat ik haar geen kans geef. Een diagnose als borderline zou duidelijkheid geven en bovendien zijn er goede medicijnen voor. Mijn grootste wens is dat Anna straks, op haar achttiende, met een diploma op zak in haar eigen huisje kan wonen. En dat ze dan terugkijkt op een vervelende periode, maar wel één waarvan ze heeft geleerd. Ik weet het, dat is nog ver weg. Maar het geeft me houvast voor de toekomst.”

Taboe

“Met mij gaat het de ene dag beter dan de andere, maar echt blij ben ik niet meer geweest sinds ze is opgesloten. Toen Anna net in de instelling zat, begon ik mijn dagen huilend en leefde ik als een kluizenaar. Johan maakte zich daar zorgen om. Nu trekt hij mij bewust af en toe van de bank af om wat te drinken bij vrienden. Ik ben Johan erg dankbaar dat hij nooit zijn koffers heeft gepakt, hij is een geweldige steun voor me. Net als mijn ex, met wie ik een betere band heb dan ooit. Wat Anna betreft, zitten we totaal op één lijn. Met vrienden, collega’s en familie praat ik zo veel mogelijk over wat ons is overkomen. Ik merk dat sommige dorpsgenoten hun gezicht omdraaien als ze me zien. Jammer vind ik dat. Stap gewoon op me af en vraag hoe het met Anna gaat. Ik wil het onderwerp uit de taboesfeer halen. Daarom wilde ik graag mijn verhaal in Vriendin doen. Om begrip te kweken en om aan te geven dat dit ieder gezin kan overkomen. Ook mijn dochter was ooit dat schattige meisje met strikjes in d’r haar.”

Ook interessant: ‘Al ruim een jaar is de sfeer in huis om te snijden’

Om privacyredenen zijn alle namen veranderd.