
Voetbalster Khalida hielp 350 sporters te vluchten
28 juli 2025
Voor Khalida Popal (38) is voetbal meer dan een spel. Ze richtte het eerste vrouwenvoetbalteam van Afghanistan op én hielp 350 sportsters en hun familie te vluchten. “Op het veld was ik nooit te stoppen, en dat ben ik nu ook niet.”
Met haar laptop in de standaard van haar hometrainer en haar koffie in haar hand, verschijnt Khalida Popal in de Zoom-meeting. Sinds ze haar thuisland Afghanistan moest ontvluchten vanwege de Taliban-dreiging woont ze in Europa, tegenwoordig in Kopenhagen. “Ik ben opgegroeid in Afghanistan, een land vol oorlog, angst en gemiste kansen. Alles draaide om conflict – eerst de burgeroorlog, toen de opkomst van de Taliban. Als meisje leerde ik vooral wat ik níét mocht. Alles werd bepaald door anderen, vooral door mannen: hoe je je moest gedragen, hoe je de eer van de familie moest beschermen. Alles draaide om de naam van je vader, je broer – nooit om jou. Je leerde niet vrij te denken, je leerde gehoorzamen. Toch vond ik een manier waar ik me wél vrij voelde: met een bal aan mijn voeten. Voetbal gaf me vrijheid om te denken, adem te halen, te voelen wie ik werkelijk ben. Ik had geluk dat ik uit een familie kwam waarin vrouwen werden gesteund. Mijn moeder, mijn tantes – zij waren de leiders. Van hen mocht ik voetballen.”
Als lente
Er was geen meisjesteam, dus voetbalde Khalida buiten met jongens. Tot ze in de puberteit kwam en haar lichaam veranderde. Ze werd een vrouw en daarmee vonden mannen die haar zagen spelen, dat ze mochten bepalen wat zij moest doen. “Ineens hoorde ik niet meer buiten, maar moest ik leren koken, schoonmaken en me voorbereiden om iemands bruid te worden. Het maakte me boos en verdrietig. Voetbal voelde voor mij als lente: het moment dat je ’s ochtends het raam openzet en de frisse lucht je huid streelt. De geur van gras, het briesje vol belofte – dat was wat ik voelde op het veld. Totdat het raam hard werd dichtgeslagen. Ik mocht niet meer spelen.” Khalida liet het er niet bij zitten, ze vermomde zich als een jongen en sloot zich aan bij een ander team in de buurt. Alleen de coach wist dat ze een meisje was. “Ik droeg een wijde trainingsbroek en een hoodie met de capuchon over mijn haren, om mijn vrouwelijkheid te verbergen. De afspraak was dat ik zou doen alsof ik doof was en niet kon praten. Ik, die juist graag communiceert, moest doen alsof ik onzichtbaar was. Het duurde niet lang voor ik ontmaskerd werd door een teamlid en ik niet meer met jongens kon voetballen in het park of op straat.
Kahlida geeft haar droom om te spelen niet zomaar op. In de overtuiging dat er meer meisjes zijn zoals zij – meisjes die óók wilden voetballen – begon ze een campagne om meer meisjes aan het voetballen te krijgen. Dat deed ze samen met haar moeder, die lerares was op haar meisjesschool. In die tijd was dit het enige beroep dat vrouwen in Afghanistan mochten uitvoeren en dat veel respect afdwong. “Het lukte, we richtten ons eerste meisjesteam op en speelden in het geheim binnen de muren van de school, ver weg van nieuwsgierige blikken. Op een dag werden we tijdens het trainen aangevallen door een groep volwassen mannen. Ze klommen over de muur, hadden messen bij zich en staken onze bal kapot. Ze schreeuwden, bedreigden ons, noemden ons hoeren. Ik wist niet eens wat dat woord betekende. Thuis en op school had ik steun, maar daarbuiten wachtte een realiteit waarin vrouwen nooit vrijheid zouden krijgen. Dat besloot ik aan te vechten door te blijven voetballen. Niet alleen voor mezelf, maar voor alle vrouwen in mijn land. Ik wilde laten zien: wij horen niet in de keuken, wij horen niet stil te zijn.”
De prijs van vrijheid
Khalida bleef zelf voetballen en spelers zoeken. Met succes, in 2007 schreef ze geschiedenis toen Afghanistan voor het eerst een nationaal vrouwenvoetbalteam had dat het in Islamabad tegen het Pakistaanse vrouwenelftal op mocht nemen. “Nooit zal ik het moment vergeten waarop we schouder aan schouder op het veld stonden, ons volkslied hoorden en onze vlag zagen wapperen. We haalden de finale, die we weliswaar verloren, maar we hadden laten zien dat we ons land konden vertegenwoordigen. De prijs die we daarvoor betaalden was torenhoog.” Hun deelname was opgepikt door diverse media, waardoor ze ineens publiciteit kregen. Speelsters die smoezen hadden verzonnen om mee te kunnen doen, waren herkenbaar in beeld gekomen. “De eerste training na dat toernooi dacht ik nog dat de helft van het team te laat was. Maar ze kwamen nooit meer. Ze hadden de eer van hun familie geschonden en werden thuis opgesloten of uitgehuwelijkt. Ik kan tal van voorbeelden noemen, maar kies ervoor het verhaal te vertellen van Dahmina, onze keepster en mijn goede vriendin. Zij was tegen de zin van haar ouders naar het toernooi gegaan en mocht nooit meer het veld op. Omdat zij haar de bal en haar vrijheid afnamen, stak ze zichzelf in brand. Het was het enige waar ze zelf nog over kon beslissen. Ik was intens verdrietig en stond in tweestrijd. Ik voelde me schuldig naar deze vrouwen, maar wilde me ook niet laten inbinden. Want dat zou betekenen dat dit soort mannen zou winnen en dan was alles voor niets geweest.”
Dus gaat ze door, strijdbaarder dan ooit. Niet alleen op het veld, maar ook daarbuiten. Als twintigjarige schopt Khalida het tot hoofd vrouwenvoetbal van de Afghaanse voetbalbond en wordt daar ook financieel directeur. Het vrouwenvoetbal in Afghanistan werd groter, ondanks alle tegenwerking vanuit de maatschappij. Tot Khalida een vriendschappelijke wedstrijd organiseerde tussen Afghaanse vrouwen en vrouwelijke NAVO-soldaten. “Deze vrouwen vochten in mijn land, maar hadden nog nooit écht contact gehad met Afghaanse vrouwen. Ze zagen alleen oorlog, wapens en dood. Ik wilde dat ze ons leerden kennen, dat ze zagen wie wij zijn en waarom wij het waard zijn om voor te vechten. En ik wilde laten zien dat er ook vrouwen zijn die vrede willen, die dromen van ontwikkeling en verandering. Het werd een krachtig, symbolisch moment. Voor het eerst zaten Afghaanse vrouwen en NAVO-soldaten samen, deelden verhalen, spraken Engels, en speelden voetbal. De media sprongen erop – het haalde wereldwijde aandacht. Maar die zichtbaarheid maakte mij tot een doelwit. De Taliban zagen dit als een directe provocatie. Ze beschuldigden me ervan dat ik tegen de Afghaanse cultuur, religie en nationale veiligheid inging en beweerden dat ik het land in gevaar bracht. De bedreigingen namen toe, niet alleen naar mij, maar ook naar mijn familie. Ik was een gevaar voor iedereen van wie ik hield. Toen ik op een dag na mijn werk in druk verkeer onder vuur werd genomen, werd me duidelijk hoeveel ik op het spel zette. Ik had geluk, kon ontsnappen en me verstoppen. Dit voorval dwong me te vluchten uit mijn land, om nooit meer terug te keren.”
Kansen creëren
Khalida kwam eerst terecht in een vluchtelingenkamp in Noorwegen, kreeg daar geen verblijfsvergunning en reisde door naar Denemarken. In een land dat ze niet kende, moest ze haar leven opnieuw opbouwen. Dat viel haar zo zwaar, dat ze de lust om te leven bijna verloor. Tot ze – alweer – de bal aan haar voeten legde en ook hier in een asielopvangcentrum vrouwen bij elkaar bracht om te spelen. “Te vaak worden vluchtelingen en vooral vrouwen als last gezien. Om de positieve impact van vrouwen te tonen heb ik Girl Power opgericht. Met deze organisatie verbind ik vluchtelingengemeenschappen in Denemarken en Europa via sport, onderwijs en solidariteit. Mijn missie is kansen creëren voor vrouwen zoals ik – die zich niet verloren willen voelen – maar erkend, verbonden en waardevol.”
Terwijl ze haar leven en haar organisatie aan het opbouwen was, bleef ze op afstand actief voor de Afghaanse voetbalvrouwen. Tijdens een trainingskamp buiten Afghanistan wordt Khailda apart wordt genomen door een speelster die haar influistert dat speelsters keer op keer misbruikt en gechanteerd worden door de mannen die de Afghaanse voetbalbond met hen meestuurt. Khalida spreekt in het geheim tal van voetbalsters en ontdekt dat het seksueel misbruik door onder deze mannen door de voormalig president van de Afghaanse voetbalbond wijdverbreid is. “Ik voelde me dom en naïef. Terwijl ik deze vrouwen wilde bevrijden van het mannelijk juk en kansen wilde bieden via voetbal, had ik hen – zonder dat ik dat wist – overgeleverd aan monsters.” Met hulp van een Britse journalist schreef ze een uitgebreid artikel in de Engelse krant The Guardian. Ondanks de enorme impact en het onderzoek dat erop volgde, gingen de mannen vrijuit.
Smeken om hulp
In 2021 kwam de Taliban opnieuw aan de macht in Afghanistan. Honderden doodsbange vrouwen en meisjes stuurden Khalida berichten, ze smeekten haar om hulp. Khalida schreef haar machteloosheid van zich af in een openhartig bericht op LinkedIn. Haar netwerk kwam in actie, bood steun en hulp aan. De algemeen secretaris van de internationale vakbond die de belangen van voetballers over de wereld behartigt, belde haar met één vraag: ‘Hoe krijgen we ze het land uit?’ Ze begon een evacuatieplan, samen met hem, een mensenrechtenadvocaat en een voormalig vrouwelijke voetbalcoach, ieder met een gigantisch netwerk. “Ik moest de spelers vragen hun identiteitspapieren met me te delen. Ik wilde geen valse hoop geven, kon niets beloven behalve dat ik mijn best zou doen. Via connecties met het Amerikaanse leger kregen we real time informatie over de bewegingen van de Taliban. Zo kregen we het onmogelijke voor elkaar: we konden een groep spelers en hun families in Kabul naar het vliegveld krijgen. Daar zaten ze vervolgens drie dagen lang vast, in een menigte van duizenden wanhopige mensen. Er werd gevochten, er was paniek, een groep moest in een riool klimmen om een patrouille te ontwijken. Toen ik bericht kreeg dat het eerste vliegtuig in de lucht hing, kon ik nog niet blij zijn. Ik moest door, wilde niemand daar achterlaten.” Dagen werden weken en maanden en Khalida en haar team gingen ondanks alle tegenslagen door. Inmiddels hebben ze 350 sporters en hun families gered van de Taliban.
Kahlida heeft haar levensverhaal opgetekend in haar boek De Afghaanse leeuwinnen. “Toen de Taliban opnieuw het land overnamen, kon ik niets anders dan mijn ervaringen opschrijven. Het was zwaar en helend tegelijk. Ik heb elk trauma opnieuw beleefd, steeds met een groter doel voor ogen. Helaas heb ik niet de macht om te veranderen wat er gebeurt in Afghanistan. Maar door mijn verhaal te delen, laat ik de wereld zien hoe het eraan toegaat in mijn land en geef ik alle vrouwen de stem die ze verdienen. Op het veld was ik nooit te stoppen. En dat ben ik nu ook niet: ik blijf vechten voor de vrijheid van vrouwen, ik blijf geschiedenis schrijven.”
De Afghaanse leeuwinnen
Tekst: Yvonne Brok
Foto: Joe Martin Thomas, Guillermo Ossa en privé
Meer Vriendin? Volg ons op Facebook en Instagram. Je kunt je ook aanmelden voor onze wekelijkse Vriendin nieuwsbrief.
Uit andere media