Sylvia: ‘Mijn ouders bleken diep in de schulden te zitten’
30 augustus 2023
Middenin de eerste lockdown ontdekte Sylvia (27) dat haar ouders grote schulden hadden gemaakt. ‘Hun nieuwe tv werd in beslag genomen terwijl ik bij ze op de koffie was. Ik wist niet wat ik hoorde.’
“Vorig jaar april kreeg ik de schrik van mijn leven, middenin de eerste lockdown. Ik was die middag bij mijn ouders en had boodschappen voor ze gedaan. Mijn ouders zijn met 63 en 62 niet heel oud, maar ik wilde geen risico nemen door ze naar de supermarkt te laten gaan en corona op te lopen. We dronken net koffie toen de deurbel ging. Ik deed open. Er stonden twee mannen op de stoep met een officieel document in hun hand en de mededeling dat zij van een incassobureau waren. Ze kwamen de nieuwe tv ophalen, in opdracht van de elektronicazaak waar die gekocht was. Er waren achterstanden op de afbetaling.
Ik wist niet wat ik hoorde. Dit moest een fout zijn, mijn ouders betaalden gewoon hun rekeningen. Ze waren niet rijk, maar hadden wel geld. Terwijl ik uit probeerde te leggen dat ze verkeerd zaten en ze waarschijnlijk bij de buren moesten wezen, verscheen mijn moeder in de deuropening. Ze schudde slechts haar hoofd. Het klopte wél. Ze hadden de laatste facturen niet betaald. Net als veel andere rekeningen. Dat bleek toen mijn ouders me het hele verhaal opbiechtten.”
Ouwe scharrelaar
“Mijn vader is een typisch Jordanese scharrelaar, altijd bezig met handeltjes. Hij werkte als bezorger en in zijn vrije tijd kocht hij restpartijen van winkels op en struinde hij vlooienmarkten af. Oude telefoons, boerenbont-aardewerk, kristal, brillen en porselein. En ook fietsen en brommers. Hij is enorm handig. Wat zijn ogen zien, kan hij maken, zegt hij altijd. Eventuele losse onderdelen of gebreken van de spullen die hij kocht, fikste hij zelf. Om ze daarna met winst te verkopen.
Op die manier regelde hij een extra zakcentje. Daardoor konden we elke week naar de chinees en op vakantie naar Spanje. En daardoor kon ik verder leren na de mavo. Mijn moeder werkte niet. Zij had lichamelijke klachten en wilde er altijd voor mij zijn. Ik ben enig kind en beteken alles voor ze. Ik heb dankzij deze lieve mensen een fijne, onbezorgde jeugd gehad.”
Onbetaalbare jukeboxen
“Ook nadat ik het huis uit ging en mijn vader met 58 jaar na een reorganisatie werkloos werd, bleef hij zijn handeltjes voortzetten. Hij breidde uit, huurde een grote ruimte bij een kennis en kocht steeds meer spullen voor de verkoop. Zijn afzetgebied had zich inmiddels verlegd van kraampjes op rommelmarkten naar het internet. Hij was groot fan van Marktplaats.
Soms maakten mijn moeder en ik ons druk over de vraag of het niet wat veel werd. Hij was bijvoorbeeld stapel op oude jukeboxen. Maar die dingen zijn in de inkoop al onbetaalbaar, 1000 tot 1500 euro voor een afgedankt exemplaar is niks. Hij had er zes staan. Mijn vader hield vol dat hij ze na het restaureren voor het tienvoudige kon verkopen en dus lieten we hem maar gaan. We waren al lang blij dat hij – op z’n Amsterdams gezegd – van de straat was. Hij vertrok elke ochtend naar zijn schuur en kwam er ’s avonds pas uit, vol lyrische verhalen over al zijn verkoopsuccessen.”
Voor elke brief een smoes
“Mijn moeder is van de oude stempel. Een vrouw kookt en zorgt voor het huishouden. Een man brengt het geld binnen, doet de administratie en het vuilnis. Door die traditionele rolverdeling duurde het lang voordat zij besefte wat voor financiële janboel mijn vader ervan had gemaakt. Ze vond wel dat er erg veel brieven op de mat vielen met ‘herinnering’ erop of ‘betalingsachterstand’, maar ze vertrouwde op mijn vader. Die had hun zaakjes altijd keurig op orde gehad. En voor elke brief had hij een smoes.
Precies in die tijd gingen én de tv én de wasmachine stuk. Geld om nieuwe te kopen was er niet en dus kocht mijn vader op afbetaling. Wederom iets waar mijn moeder geen weet van had. In eerste instantie had hij alleen schulden bij vrienden, de bank en Wehkamp geleend en had hij een achterstand bij de Belastingdienst. Maar toen hij de gaten niet meer kon dichten, betaalde hij ook de huur niet meer.”
Onverkoopbare waar
“Pas toen de woningbouwvereniging aan de bel trok, vanwege een enorme huurachterstand, vertelde hij mijn moeder huilend de waarheid. Over de mislukte handel. De investeringen die niet de klappers bleken te zijn waarop hij had gehoopt. De apparaten die zo defect waren dat ze niet meer te repareren vielen, en dus onverkoopbaar waren. De spullen die hij had weggegeven, als zoenoffer of als onderpand aan vrienden die hem geld hadden geleend. En de vervalste handtekening van mijn moeder, waardoor hij een persoonlijke lening had kunnen afsluiten. Al met al had hij voor 25.000 euro schuld opgebouwd, inclusief boetes en allerlei administratiekosten. De successtory’s over zijn opgeknapte en verhandelde jukeboxen bleken vooral uit zijn duim gezogen. Hij verdiende al maanden geen stuiver en leverde alleen maar geld in.”
Overstromende brievenbus
“Eigenlijk wilde mijn moeder het meteen aan mij vertellen. We hebben een sterke band en bespreken normaal bijna alles met elkaar. Ze was verschrikkelijk geschrokken, maar steunde mijn vader wel. Ze was niet boos, eerder verdrietig en bezorgd. Die zorgen wilde ze met mij delen.
Maar dat vond mijn vader te gênant. Uit schaamte wilde hij mij er per se niet bij betrekken. Hij had al die tijd nog het idee dat hij het zelf kon oplossen. Ook al stroomde de brievenbus over van de aanmaningen, stond er al eerder een deurwaarder op de stoep en misten mijn ouders de kennis van zaken over hoe ze eruit konden komen. Dat er zoiets bestaat als schuldhulpverlening was hen bijvoorbeeld totaal niet bekend.
Ik vind het erg dat ze hun sores niet hebben gedeeld met mij. En me, ondanks onze hechte band, niet in vertrouwen namen. Ik snap dat je niet je dochter belt als je rood staat. Maar als het om zulke gigantische bedragen gaat?”
Toevallig altijd brood
“Achteraf denk ik: er waren aanwijzingen. Zo deed mijn vader ineens zijn auto, zijn grote trots, weg. Officieel omdat de parkeertarieven in hun wijk ineens belachelijk hoog werden. Hij had ‘m ook niet nodig, beweerde hij. Zijn klanten kwamen toch naar hem, hij hoefde nergens meer heen om te verkopen. En mocht hij een auto nodig hebben voor zijn handel, kon hij altijd de bestelbus van zijn vriend lenen. Nu weet ik: dat was weer om een geleend bedrag in te lossen en omdat hij de wegenbelasting en verzekering niet meer kon betalen.
Ook aten mijn ouders altijd als ik onverwachts bij hen aanwipte, toevallig brood. Mijn moeder zei dan dat ze die dag te druk was geweest om te koken, of dat mijn vader zo’n trek had in een boterham met kaas. Maar dat was dus omdat er simpelweg geen geld was voor vlees en groenten en het niet koken scheelde in de energiekosten.”
Eigen spaargeld
“Vanaf het moment dat ik wist van hun financiële problemen, ben ik gaan regelen en bellen. Eerst heb ik ervoor gezorgd dat de tv volledig werd afbetaald. Ik heb direct het bedrag gepind dat nog openstond. Vervolgens heb ik contact gezocht met de woningbouwvereniging en ervoor gezorgd dat de afgelopen drie maanden huur én die voor de komende maand betaald werden. Ik heb geen filmsterrensalaris, maar verdien wel goed bij de gemeente. Ik was als de dood dat mijn ouders op straat zouden komen te staan. Bovendien hebben ze een lekkere eensgezinswoning in een buitenwijk van Amsterdam, zoiets krijg je nooit meer.
Daarna was mijn eigen spaargeld zo goed als op. Het scheelde dat ik toch niet op vakantie kon door corona, dus ik had een flinke buffer opgebouwd. Om zelf niet in de problemen te komen – ik kan met mijn salaris niet nóg twee mensen onderhouden – ben ik gaan bellen met alle mogelijke schuldinstanties.
Samen met hen en mijn ouders hebben we een uitgebreid financieel plan gemaakt om alles afbetaald te krijgen. De instanties hebben er gelukkig voor gezorgd dat een flink deel van de boetes werd kwijtgescholden en er nette betalingsregelingen werden getroffen met de schuldeisers, zonder woekerrentes.”
Weer vrolijk
“Inmiddels zijn we ruim een half jaar verder en staan mijn ouders onder beschermingsbewind. Zolang de schulden niet zijn ingelost, worden hun rekeningen beheerd en wordt er op hun uitgaven toegezien. Dat klinkt heftig, maar mijn vader is er eigenlijk dolblij mee. Hij zegt dat er een paar kilo steen uit zijn maag is gehaald. Al die tijd dat het slecht ging, voelde hij zich ellendig en somber. Nu fluit hij weer vrolijke liedjes.
Zijn loods is leeggehaald door een opkoper. Alles wat nog enigszins van waarde was, is verkocht. Daarmee zijn mijn vaders vrienden in ieder geval afbetaald. In de tussentijd heeft mijn vader andere hobby’s gevonden. Hij wandelt veel en knapt af en toe oude apparaten van bejaarden op. Niet tegen betaling, maar in ruil voor een flesje wijn of doos chocola. Zo houdt hij zich bezig. Mijn moeder is ook dolblij dat de zware last van die schulden weg is. Ze heeft een klein huishoudbudget, maar weet daar heerlijke maaltijden mee te maken.”
Leergeld betaald
“Het enige waar mijn ouders nog wakker van liggen en wat ze echt vrésélijk vinden, is dat ik in het begin zoveel van mijn eigen geld in de vereffeningen van de schulden heb gestoken. Maar dat heb ik uit liefde gedaan. Ik heb mezelf ook op de laatste plaats gezet van de schuldeisers. Eigenlijk hoef ik het helemaal niet meer terug. Ik heb die 3500 euro nu niet nodig. Mijn spaargeld vult zich wel weer aan doordat ik door de coronamaatregelen toch niks uitgeef. Bovendien voelt het alleen maar goed dat ik mijn ouders heb kunnen helpen.
Voor mij is het verhaal nu wel afgesloten. Mijn ouders moeten dóór. Mijn vader heeft fouten gemaakt en leergeld betaald. Het is niet uit kwaadheid geweest. Hij geloofde oprecht dat hij goede handel had en flink kon cashen. Dus ze hoeven me niet meer de hele tijd te bedanken als ik er ben of hun excuses aan te bieden.”
Elkaars vangnet
“Het enige waar ik moeite mee heb, is dat eerst hij en later zij samen, maandenlang mooi weer hebben gespeeld. Net gedaan of er niets aan de hand was. Dat vind ik verdrietig en lastig om te verteren. Familie moet áltijd eerlijk tegen elkaar zijn. Schaamte is totaal niet nodig. We moeten elkaar in goede en slechte tijden steunen, zo ben ik zelf door hen opgevoed. Wij zijn een drie-eenheid en elkaars vangnet. Toen mijn relatie twee jaar geleden na ruim vier jaar uitging, hebben mijn ouders me volledig opgevangen. Ik kon tijdelijk weer bij hen in huis. Ze hadden altijd een luisterend oor voor me en overspoelden me met liefde. Nu het een keer andersom was, had ik er ook graag voor hén geweest.”
Vriendin’s favoriet
Het hulp- en werkboek Crisis. Wat te doen? sleept je door de crisis door visie, nieuwe inzichten, praktische oefeningen en humor. Met gouden tips voor wat je moet doen om je geldzaken op orde te krijgen en te houden. Voor meer informatie klik op onderstaande button.
Crisis. Wat te doen?
Meer persoonlijke verhalen lezen? Neem nu een digitaal abonnement op Vriendin.
