Siepies man werd een vrouw: ‘Ik heb nooit gedacht aan weggaan’

Na dertig jaar huwelijk gaf Siepies man Harm aan dat hij vrouw wilde worden. Nu, tweeënhalf jaar na de operatie, zijn Siepie en Harriette gelukkiger dan ooit. “Natuurlijk heb ik haar gesteund bij iedere stap.”

Na dertig jaar huwelijk gaf Siepies man Harm aan dat hij vrouw wilde worden. Nu, tweeënhalf jaar na de operatie, zijn Siepie en Harriette gelukkiger dan ooit. “Natuurlijk heb ik haar gesteund bij iedere stap.”

‘Tien jaar getrouwd’

Siepie: “Ongeveer tien jaar waren we getrouwd toen ik op een dag knalrode pumps vond ergens achterin de kast. Ik herkende de schoenen niet. Zelf loop ik nooit op hoge hakken, dus vroeg ik aan, toen nog Harm, of ze van haar waren. Misschien nog van een verkleedpartij tijdens carnaval? Harm schrok. En aan zijn gezicht zag ik direct dat hij me iets moest vertellen. Wat bleek: hij liep al een tijdje rond met een geheim. Als ik naar mijn werk was, verkleedde hij zich als vrouw. Hè? Wat? Hoe kon dat nu? Mijn stoere Harm als vrouw? Ik was niet boos, niet verdrietig, maar schrok wel natuurlijk. Er spookt op zo’n moment van alles door je hoofd. Mijn eerste gedachte was: hoe moet dat dan verder met ons? Ik ben geen lesbienne, val niet op vrouwen. Kunnen we nog wel samenzijn? Ik weet niet of ik dat ook meteen zo heb gezegd. Waarschijnlijk niet. Ik denk dat ik eerder zoiets zei als: ‘Laat dan maar eens zien hoe je eruitziet als vrouw.”

‘Stiekem keek ik mee tussen de jurkjes en rokjes’

Harriette: “Ik liep al jaren rond met mijn geheim. Als kind al dacht ik: waarom mag mijn zus wel jurkjes aan en ik niet? Toch stond ik er toen nooit bij stil dat ik liever een meisje wilde zijn. Informatie daarover opzoeken op Internet kon toen nog niet. Het woord transgender moest waarschijnlijk nog worden bedacht. Daar komt bij dat ik uit een klein Fries dorp kom, honderdtien inwoners. Meisjes zijn meisjes, jongens zijn jongens. Iets daartussen bestond niet. Dus gedroeg ik me als jongen. Als mijn moeder vroeg of ik meeging winkelen, deed ik altijd alsof ik het niet leuk vond. Expres. Ik bleef dan een paar meter achter haar en mijn zus lopen zodat ze niet op mij letten. Stiekem keek ik mee tussen de jurkjes en rokjes. Pas op de LTS – ik was toen een jaar of veertien – werd ik me meer bewust van mijn verlangen vrouw te willen zijn. Elke keer als ik in de spiegel keek of over mijn baardstoppels streek, wist ik: het is eigenlijk niet zoals het zou moeten zijn. In die tijd trok ik weleens een jurk aan van mijn moeder die ik uit de Leger des Heilszak haalde. Meer durfde ik niet. Lang haar was in die tijd mode. Een gelukje. Ik had lange blonde krullen en liet me knippen bij een dameskapper. Als ik dan na zo’n kappersbezoek op straat liep, kwam het weleens voor dat ik werd nagefloten door bouwvakkers die bovenop een steiger stonden te geinen en alleen mijn mooie lange haar zagen. Dan zei ik met mijn veel te lage stem: ‘Wat wolst fan my jonge?’ Wat wil je van mij jongen? Je zag ze schrikken. Wat ik weer grappig vond.”

Liefde op het eerste gezicht

Siepie en Harm ontmoeten elkaar destijds tijdens een avondje uit. Het was liefde op het eerste gezicht. Siepie valt vooral op de stoere kant van Harm die op dat moment trucker is. Ze beschrijft hem als een sterke vent met een houthakkers blouse aan, pakje Shag in de borstzak, bierdrinkend en nogal nadrukkelijk aanwezig. 

Siepie: “We vormen nogal een contrast. Harm was altijd druk, luidruchtig. Een rouwdouwer. Een echte man. Tenminste, dat dacht ik. Achteraf gezien was dat hele machogedrag van hem niet meer dan een toneelstukje dat hij dag in, dag uit opvoerde. Toen hij zich voor mij voor de eerste keer verkleedde als vrouw, zag ik een heel ander persoon. Rustig. Beheerst. Iemand met zelfvertrouwen. Ik vond Harriette best een mooie vrouw om te zien. Omdat ik direct in de gaten had dat het Harm menens was, spraken we af dat hij thuis Harriette kon zijn wanneer hij dat maar wilde. Vanaf die tijd had ik dus ook ineens een geheim waar slecht twee of drie andere vriendinnen vanaf wisten. Als Harriette er was, dan gingen de lamellen dicht, de deur op slot. En hoopte ik altijd maar dat er niemand langs zou komen.”

Harriette: “Tuurlijk gebeurde dat wel. Dan vloog ik naar boven en zat Siepie met de visite in de kamer. ‘Nee Harm is er niet. Hij ging even een blokje om en zal wel iemand tegen zijn gekomen.’ Ze moesten eens weten. We hebben dat jaren zo volgehouden. Een keer, dat was nog voor mijn coming out, stond er een vertegenwoordiger aan de deur. Ik was helemaal opgetut, klaar om te winkelen met een vriendin die ik in vertrouwen had genomen. Ik kon die man onmogelijk laten staan. Dus haalde ik snel de make-up van mijn gezicht, schoot in een spijkerbroek en deed de deur open. Later, toen ik iedereen had verteld dat ik voortaan als vrouw verder wilde, zei deze man tegen me: ‘Ik dacht al, je rook toen zo lekker. Dat was beslist geen mannengeur.’”

In die periode gaat Harriette ook weleens naar een gelegenheid in Amsterdam waar ze zichzelf kon zijn. Harriette: “Het merendeel van de mensen die daarheen gingen was travestiet. Ik noem hen overigens liever parttime vrouw. Maar er waren ook transgenders bij. Daar kon ik vrijuit praten over dat wat ik voelde. De hele avond zat ik als vrouw aan de bar, heerlijk. In de gesprekken die ik daar had, ontdekte ik dat ik echt niet de enige was die worstelde met haar geslacht. Het komt vaker voor dan je denkt en echt in alle lagen van de samenleving. Van fabrieksarbeiders tot aan bankdirecteuren en artsen. Eens in de vier weken kon je je partner meenemen. Siepie was in eerste instantie niet zo enthousiast. Ze vond het prima als ik ging, maar zelf hoefde ze niet zo nodig. Toch maakten mijn verhalen en een foldertjes over transgender en transseksualiteit haar nieuwsgierig. Uiteindelijk ging ze mee.”

Geen dubbelleven meer

Siepie: “Dat had ik veel eerder moeten doen. Ik vond het hartstikke leuk en ontmoette daar vrouwen die in hetzelfde schuitje zaten als ik. Harriette had me net verteld dat ze zich niet alleen maar wilde verkleden als vrouw, maar ook echt vrouw wilde zijn. Dat is nu zo’n zes, zeven jaar geleden. Ze wilde zich niet langer verstoppen voor de buitenwereld. Geen dubbelleven meer leiden. En echt een transformatieproces in gang zetten, maar wel alleen als ik daar ook achterstond. Heel eerlijk: in het begin twijfelde ik. Wat Harriette wilde, is niet iets alledaags. Zeker niet op het platteland. Dacht ik. Ik was bang voor roddels. Wat zouden de mensen uit het dorp, familie en vrienden er wel niet van zeggen? Maar ik zag ook hoe gelukkig Harm als Harriette was. Overdag was Harm nukkig, mopperig en druk. ’s Avonds als Harriette was ze een stuk relaxter. Liever. Meer zichzelf. Dat gaf voor mij de doorslag.”

Harriette: Als Siepie ‘nee, dat gaan we niet doen’ had gezegd, had ik niet doorgezet. Wij hadden samen een oud huis gekocht en verbouwd, daarna nog eens een nieuw huis gebouwd. We hebben lief en leed samen gedeeld, dat wilde ik niet op het spel zetten. Dus als Siepie ‘nee’ had gezegd, dan was ik nu nog parttime vrouw. Zij is belangrijker voor me dan wat dan ook.”

Lees ook: Ineke: ‘Mijn man wil dat ik dertig kilo afval, anders gaat hij bij me weg’

Groen licht

Harriette gaat het transformatietraject in. Ze bezoekt de huisarts, psycholoog en psychiater en krijgt groen licht om aan de hormoonkuur te beginnen. Ondertussen stelt ze iedereen in haar omgeving, familie, collega’s en vrienden persoonlijk op de hoogte van waar ze mee bezig is. Na drie maanden vallen de eerste lichamelijke veranderingen al op. Ze krijgt borsten, heupen en heeft bijna geen baardgroei meer. De geslachtsoperatie laat nog even op zich wachten, omdat ze eerst achttien kilo moet afvallen. 

Siepie: “Natuurlijk heb ik haar gesteund bij elke stap. Ik zag haar uiterlijk veranderen, heel geleidelijk werd ze echt een vrouw. Anders dan ik had verwacht, reageerde vrijwel iedereen heel goed op het nieuws van Harriette. Alleen haar ouders vonden het moeilijk, wat logisch is, maar accepteerden het wel. De zus van Harriette vond het leuk dat ze nu een zus had, al had ze die achteraf liever op een andere manier gekregen. ‘Je moet er toch al die tijd ontzettend mee geworsteld hebben in je eentje’ zei ze tegen Harriette.”

Harriette: “Dat worstelen viel wel mee. Ik had geen rotleven, was op mijn manier best gelukkig. Maar sinds ik Harriette ben, straal ik. Omdat ik eindelijk kan zijn, wie ik ben. Op 5 mei 2017 onderging ik een geslachtsoperatie. Bevrijdingsdag. De vlaggen hingen uit. Niet voor mij natuurlijk, al voelde ik me die dag zeker bevrijd. Dat wat me nog het meest deed denken aan mijn verleden als man, raakte ik die dag voorgoed kwijt. Wat een opluchting. Van de vrouwen met wie ik sportte op de sportschool kreeg ik een geboortetaart en een poëziealbum. Iets wat ik vroeger altijd wilde hebben, maar waar ik natuurlijk nooit om durfde te vragen. Hoe lief. En Siepie hing een jaar later op slingers op en haalde taart. Om samen één jaar Harriette te vieren.”

Siepie: “Mensen vragen hoe het met ons gaat. Hoe het met mij gaat en zeggen dan: ‘Als mijn man vrouw was geworden, dan was ik niet bij hem gebleven.’ Pijnlijk. Je weet pas wat je doet, als je zelf zoiets meemaakt. Harriette en ik hebben het heel goed samen. Ze is anders dan Harm. Door haar ben ik opener geworden, praat ik meer. Met Harriette valt ook beter te communiceren dan met Harm. Ze luistert, is geduldiger. Daar komt bij dat zij me helpt met het huishouden, ze ruimt de vaatwasser uit, vouwt de was en haalt een stofzuiger door het huis. Terwijl hij zelden iets deed. Er is een documentaire over ons gemaakt, Mevrouw Faber. Laatst zei iemand die ernaar had gekeken tegen me: ‘Ik ken hem niet als man, maar ik vind haar een leuke vrouw.’ Dan groei ik, ben ik trots. Dat we nu geen ‘normale’ seks meer kunnen hebben, vind ik niet erg. Liefde bestaat niet uit alleen seks. Seks is een overschat iets. We knuffelen elke dag, en dat vind ik veel fijner.”

Harriette: “Ik ben superblij dat Siepie nooit gedacht heeft aan weggaan. Overigens is dat niet uitzonderlijk. Opvallend veel transgenders blijven bij hun partners. Samen willen we graag iets doen voor mensen die twijfelen over hun genderidentiteit. We hebben een ontmoetingsplek opgezet hier in Friesland voor transgenders, lesbiennes, homo’s of genderzoekenden. Just be yourself, Wês Dysels, heet het. Ik weet uit ervaring hoe belangrijk het is om jezelf te kunnen zijn. Dat gun ik anderen ook.”

Lees ook: Lonneke: ‘Had ik eindelijk dat gezin, werd ik verliefd op een vrouw!’