Sabrina is dertig én in de overgang

Tekst: Brigiet Bluiminck

18 juni 2025

Stemmingswisselingen, nachtzweten, veel piekeren, spierpijn, niet in slaap kunnen vallen; als je tegen de vijftig loopt, wéét je hoe laat het is. Maar hoe anders is dat als je dertig bent, zoals Sabrina. “Dat ik in de vervroegde overgang zat, had ik nooit kunnen bedenken.”

Toekomstbeeld

‘Mijn toekomstbeeld veranderde in één klap, zonder zelf een keuze te hebben’
‘Hoewel ik blij ben met mijn leven, hoop ik toch ooit het geluk te mogen ervaren om moeder te worden’

Sabrina: “Toen ik laatst een opvlieger had tegelijk met mijn moeder bij wie ik op bezoek was, moest ik ergens ook een beetje lachen. De situatie was zo absurd. Maar grappig is het natuurlijk helemaal niet. Mijn moeder is 64 en ik ben nét dertig. Lars, mijn vriend, en ik hebben een sterke kinderwens en het is maar de vraag of die ooit vervuld wordt.
Lars en ik leerden elkaar zesenhalf jaar geleden kennen via Tinder. Hij sprong er voor mij uit door zijn oprechte tekst. Hij was net als ik op zoek naar iets serieus en niet naar een tussendoortje. Voor het eerst hoopte ik heel erg dat het een match zou zijn. En gelukkig was dat zo. Na een paar dagen online contact, stelde hij voor om af te spreken. Dat was snel, maar dat vond ik fijn. Alleen dan kom je erachter of er ook in het echt een klik is. Tijdens onze eerste date hebben we uren met elkaar gepraat. Lars is open en sociaal, ziet er goed uit en ik wist meteen dat het relatiepotentie had. Er volgden meer dates en al snel kregen we een relatie.
De eerste jaren hebben we veel leuke dingen gedaan. Omdat we allebei nog thuis woonden, gingen we regelmatig een weekendje weg om even wat privacy te hebben. Al vrij snel spraken we ook over kinderen. Eerst hoefde Lars niet zo nodig, maar na een paar jaar veranderde dat. Zeker nu in onze omgeving en vriendenkring steeds meer stellen een kind krijgen, weet Lars dat hij dat ook graag wil. Ikzelf weet al van jongs af aan dat ik graag moeder wil worden. Dus toen we na een lange zoektocht een twee-onder-een-kap woning met voldoende slaapkamers vonden, waren we dolblij. Dit huis hebben we gekocht met het idee om ooit een gezin te stichten.”

Stemmingswisselingen

“Die blijdschap duurde tot vorig jaar zomer. Ik had ik vier weken vrij. Lars kon als zzp’er niet zo lang vrij zijn, ik was dus veel alleen thuis. Normaal gesproken helemaal prima, maar het enige dat ik nog weet van die weken is dat ik enorme stemmingswisselingen had. Mijn gemoed kon van het een op andere moment helemaal omslaan. Ook piekerde ik me suf. Dat herkende ik wel een beetje van mezelf, maar niet in deze mate. Het was echt erg, ik vroeg me af wat de zin van het leven was en of dit het nou was. Terwijl ik alles heb wat ik graag wil. Mijn omgeving dacht aan heimwee, ik had immers altijd bij mijn moeder gewoond met wie ik heel close ben. Zelf dacht ik: ‘Dit zal dan wel het dertigersdilemma zijn’.
Na de zomer had ik meer afleiding en ging het weer iets beter. Tot ik in september en oktober veel last kreeg van nachtzweten. Ik ben normaal een koukleum die in de winter onder twee dekbedden ligt, nu werd ik badend in het zweet wakker. Ik ben gaan zoeken op internet. Nachtzweten bleek een van de symptomen te zijn van de overgang, samen met nog 10.000 andere dingen. Maar ik was 29, en die klachten horen bij vijftigers…”

Gevoel dat het niet klopt

“Omdat ik voelde dat het niet klopte, maakte ik een afspraak bij de huisarts. Die stelde voor om een bloedonderzoek te doen. De uitslagen daarvan waren goed, maar toch vertrouwde ik het niet. Ik kende mijn lichaam en er zat iets gewoon niet goed. Ik ben opnieuw naar de huisarts gegaan en heb voorzichtig gevraagd of het de overgang kon zijn. De huisarts durfde dat niet te zeggen, maar om het te weten te komen moest ik om te beginnen stoppen met de pil. Na een paar maanden konden we dan opnieuw een bloedtest doen. Ik ben direct gestopt met de pil. Het nachtzweten ging over, ik werd weer iets meer mezelf en toen ik ook nog gewoon ongesteld werd, was ik superblij. Alles werkte nog, dus het kon vast niet de overgang zijn! Dat die bloeding maar twee dagen duurde vond ik wel raar, dat was namelijk voor de pil nooit zo.
Begin januari dit jaar is opnieuw bloed afgenomen en is de hoeveelheid FSH, LH en oestrogeen gemeten. Dit zijn hormonen die een belangrijke rol spelen bij de cyclus. De uitslag zou twee tot drie weken op zich laten wachten, maar na een paar dagen keek ik ’s avonds toch even in mijn online dossier. Daar stonden de bloedwaarden al. Mijn oestrogeen was laag, maar mijn FSH-waarde was 31! Dat was duidelijk een verhoogde waarde, want normaal ligt deze tussen de 1 en de 10. Ik schrok zo van die uitslag, dat ik keihard moest huilen. Lars was boven, maar kwam meteen beneden. Hij probeerde me gerust te stellen want dit zei volgens hem nog niks. Ik kon die nacht nauwelijks slapen en heb direct om acht uur ‘s ochtends de huisarts gebeld. Ik kreeg tot drie keer toe een assistent aan de telefoon die niets mocht zeggen. Aan het einde van de middag belde eindelijk de huisarts. Maar ook zij wist het niet zo goed. Ja, mijn FSH was hoog, maar dat zou mogelijk ook nog door het jarenlang slikken van de pil kunnen komen. Ik werd doorverwezen naar een gynaecoloog.”

Diagnose

“Op 12 februari kon ik terecht. Die maand wachten voelde eindeloos, maar de voorlopige conclusie kwam snel. De gynaecoloog deed een inwendige echo, zag geen enkel eiblaasje en zei: “Sabrina, we gaan nog een bloedonderzoek doen voor een definitieve diagnose, maar het lijkt erop dat je vervroegd in de overgang bent.” Gevolgd met: “Als jullie een kinderwens hebben is de enige mogelijkheid een eiceldonatie.’’
Dat bericht kwam rauw op mijn dak, het was zo onwerkelijk. Het voelde alsof iemand in een ballon prikte. Mijn toekomstbeeld veranderde in één klap, zonder hier zelf een keuze in te hebben. Ik was intens verdrietig en heb in de weken daarna veel van me af geschreven. Ik moest érgens heen met mijn emoties.
Op 17 maart moesten we terugkomen bij de gynaecoloog. Precies twee dagen na mijn dertigste verjaardag. Ik had inderdaad POI, premature ovariële insufficiëntie, zoals de vervroegde overgang officieel heet. Mijn FSH-waarde was inmiddels 35 en ik had nog een eicelreserve van minder dan 0,10 procent.
Twintig minuten later stonden we weer buiten. Mijn wereld stond stil. Onze toekomst was zojuist in duigen gevallen en we werden compleet aan ons lot overgelaten met onze gevoelens daarover. Bizar dat je opeens op straat staat met aan de ene kant een lichaam dat in de overgang is, en aan de andere kant vier keuzemogelijkheden als het om kinderen gaat; eiceldonatie, pleegkinderen, adoptie of geen kinderen. Ik voel me echt aangetast in mijn vrouwelijkheid, het voelt heel eenzaam.
Lars en ik kunnen er nu goed samen goed over praten, maar we staan er toch een beetje anders in. Hij wil graag kinderen met mij, maar als het ons niet gegeven is, dan is dit voor hem ook oké. Voor mij ligt dat anders, ik kan die grote wens om moeder te worden niet zomaar loslaten. Naar de mensen om ons heen zijn we open over wat ons overkomt. Zo hoop ik mezelf vragen als ‘Wanneer komt er bij jullie eentje?’ te besparen. Op een slechte dag kan ik namelijk zo in huilen uitbarsten.”

Mentale klap

“Omdat POI zo weinig voorkomt en er weinig informatie over te vinden is, ben ik zelf op zoek gegaan naar antwoorden op mijn vragen. Ik heb contact gezocht met een lotgenotengroep, heb om gesprekken gevraagd bij de praktijkondersteuner én de bedrijfsarts.
Na de diagnose heb ik een weekje verlof opgenomen. Maar toen ik weer wilde werken, lukte dat gewoon niet. POI is niet alleen mentaal een enorme klap, het brengt ook uiteenlopende klachten met zich mee als hersenmist, haaruitval, slapeloosheid, spierpijn en opvliegers. Doordat mijn lichaam geen oestrogeen meer aanmaakt, heb ik ook een verhoogd risico op hart- en vaatziekten en botontkalking. Tot mijn vijftigste ben ik daarom aangewezen op hormonale substitutietherapie (HST), om de risico’s daarop te verkleinen en mijn klachten enigszins te verlichten. Uit de eerste botscan blijkt dat mijn botmassa al afneemt. Jaarlijkse herhaling van de botscan is daarom nodig. Ook krijg ik nog een bloedonderzoek naar auto-immuunziekte en een genetische afwijking test om zo mogelijk de oorzaak van POI vast te stellen.

Hoop

Omdat Lars en ik een kinderwens hebben, zijn we door het ziekenhuis doorverwezen naar een vruchtbaarheidskliniek. Maar ik heb zelf een kliniek in Duitsland gevonden, waar ze eerst nog een vruchtbaarheidstraject proberen met je eigen eicellen, iets wat Nederlandse klinieken niet meer doen. Natuurlijk realiseer ik me goed dat het ook niet kan lukken en ik durf nergens op te hopen, maar ik wil me er niet zomaar bij neerleggen. Dit voelt voor ons als een logische volgende stap. De wachtlijst is lang en eind augustus zijn we aan de beurt, maar ik kan eigenlijk niet wachten. Want hoewel ik gelukkig ben met mijn leven, hoop ik toch ooit het geluk te mogen ervaren om moeder te worden, al is die kans nog zo klein. Voor mijn gevoelt telt nu elke dag.’
Wist je dat…

… 1 op de 100 vrouwen voor haar veertigste in de vervroegde overgang komt?
… je zelfs al voor je twintigste in de vervroegde overgang kunt komen? Dit gebeurt bij 1 op de 10.000 vrouwen
… dat bij 5 op de 100 vrouwen de menopauze begint voor hun 45e?
… vrouwen gemiddeld op 51-jarige leeftijd in de overgang komen?

Wat is POI?

Premature ovariële insufficiëntie (POI) wordt ook wel vervroegde menopauze of vervroegde overgang genoemd. POI is het verlies van de functie van de eierstokken vóór je veertigste. Dat heeft allerlei gevolgen. Niet alleen voor je kinderwens, maar ook fysiek. Tijdens de overgang stopt namelijk de aanmaak van oestrogenen, essentiële stoffen voor het jonge vrouwenlichaam. Worden die stoffen te vroeg niet meer geproduceerd, dan heb je het risico op ernstige aandoeningen als hart- en vaatziekten en botontkalking. Dr. Geranne Jiskoot is als psycholoog en wetenschappelijk onderzoeker verbonden aan het Expertisecentrum vervroegde overgang (POI) van het Erasmus Medisch Centrum: ‘Er is niks wat je kan doen om POI te voorkomen, voor de vrouwen die het overkomt is het een enorme pech. We weten steeds meer over genetische factoren, maar kunnen helaas nog niet voorspellen wie het wel of niet krijgt. Je moet als jonge vrouw aan de bel trekken als je typische klachten hebt zoals opvliegers en nachtzweten in combinatie met een onregelmatige menstruatie. Er wordt dan verder onderzoek gedaan. POI kan niet behandeld worden. We kunnen alleen met hormoonsuppletietherapie de klachten zo veel mogelijk onderdrukken.’

Wat veroorzaakt POI?

Voor de meeste vrouwen wordt de oorzaak van POI niet gevonden. Enkele erkende oorzaken:
· Genetisch (er kan een familiegeschiedenis zijn)
· Infectieuze bof in de voorgeschiedenis
· Auto-immuunziekte, bijvoorbeeld van bijnier/schildklier
· Gevolg van medische of chirurgische behandelingen
· Door chemo/radiotherapie of verwijdering van de eierstokken

Luistertip

In haar podcast ‘Het Noorden Kwijt’ spreekt Geranne Jiskoot, psycholoog en wetenschappelijk onderzoeker bij het Expertisecentrum vervroegde overgang (POI) van het Erasmus Medisch Centrum, in elke aflevering met een meisje of jonge vrouw over wat de diagnose POI voor haar betekent.

Met dank aan Dr. Geranne Jiskoot, psycholoog en wetenschappelijk onderzoeker, afdeling Voortplantingsgeneeskunde/ Expertisecentrum vervroegde overgang (POI) van het Erasmus Medisch Centrum

Tekst: Brigiet Bluiminck
Foto: Ruud Hoornstra
Visagie: Lisette Verhoofstad

Meer Vriendin? Volg ons op Facebook en Instagram. Je kunt je ook aanmelden voor onze wekelijkse Vriendin nieuwsbrief.