Redacteur Marieke test het sirtfood-dieet van Adele

6 mei 2021

Zangeres Adele viel er vele kilo’s mee af en zweert er sindsdien bij. De beloftes zijn dan ook enorm: moeiteloos afvallen door bepaalde voedingsmiddelen te eten, met het effect van vasten. Het sirtfooddieet: werkt het echt? Redacteur Marieke probeert het uit.

Normaal scrol, swipe of lees ik altijd heel snel voorbij dieethypes, want: helpt toch niet, niet duurzaam en hopeloos ingewikkeld. Zo dacht ik eerst ook over het sirtfooddieet. Met een naam die ik al niet begrijp, zal dit wel weer de zoveelste moeilijke combinatie van voedingsmiddelen zijn, waarbij je alleen tussen zeven en acht in de ochtend mag eten en je bovendien louter een handje ongebrande noten tot je mag nemen. Niets voor mij, denk ik, al kan het geen kwaad om een paar kilo te verliezen.

30 kilo!

Maar gek genoeg blijft het sirtfooddieet toch in mijn hoofd zitten, om een aantal redenen. Ten eerste: Adele! De zangeres – die ik overigens altijd prachtig vind, hoe ze er ook uitziet – is een van de bekendste fans van het dieet en is er al meer dan dértig kilo mee afgevallen! Al weet ik natuurlijk niet of het ook vol te houden is als je, zoals ik, een druk gezin hebt, een baan en geen tijd om eindeloos voedingsmiddelen te gaan zitten uitpluizen of uren en uren in de sportschool te zitten. Daarnaast heb ik geen personal trainer of privékok, maar goed, ik weet niet of dat voor Adele wel geldt, want daar zegt ze nooit wat over.
Wat ook meespeelt: ik heb de aanprijzing ‘vasten terwijl je eet’ gelezen en die vind ik interessant, en twee van mijn vriendinnen zijn er onlangs mee begonnen. Beiden vielen razendsnel af en zagen er niet uit alsof ze elk moment hangry de snackkast gingen plunderen. Zou het dan toch goed te doen zijn?

Cacao en rode wijn

Ik ga me er maar eens in verdiepen door middel van het boek Het Sirtfood dieet van de Britse grondleggers, voedingsdeskundigen Aidan Goggins en Glen Matten. Om te beginnen: wat betekent die naam? Sirtfood staat voor voedingsmiddelen met speciale voedingsstoffen, die in ons lichaam zogenaamde ‘afslankgenen’ activeren (zie kader). Het dieet is erop gericht om de inname van deze voedingsmiddelen te vergroten en wel in de meest ideale combinaties ervan. Aangezien cacao en rode wijn ook op het lijstje staan, zie ik het zonnig in. Het gaat alleen wel om véél cacao: pure chocolade van 85%. Maar goed, dat mag de pret niet drukken.

Het dieet begint met een eerste fase van zeven dagen, met 3,2 kilo als beoogde gewichtsafname, aldus het boek. Lekker specifiek, wel, maar het kan ook ietsje minder zijn, aldus de schrijvers, omdat je spieren kweekt en die wegen nu eenmaal wat meer. In de eerste fase red je het niet met sirtfoods alleen en zul je moeten vasten. Oké, denk ik, het is maar zeven dagen, dus te overzien. Al vind ik het best wel zwaar. Op dag één, twee en drie mag je maximaal duizend calorieën per dag, verdeeld over drie groene sirtfoodsapjes en één hoofdmaaltijd. Op dag vier tot en met zeven wordt het iets ruimer: 1500 calorieën per dag, bestaande uit twee keer sirtfoodsap en twee keer een hoofdmaaltijd (bestaande uit veel (geroerbakte) groenten, aangevuld met boekweit of dhal en bijvoorbeeld gamba’s, kip, kalkoen of tofu. De groene sappen maak je van boerenkool, rucola, peterselie, bleekselderij en matcha (vermalen groene thee). Het kruid lavas wordt door de schrijvers bejubeld, maar is niet zo makkelijk verkrijgbaar en je kunt het ook weglaten. De makkelijkste manier om eraan te komen is het zelf verbouwen, maar dat vind ik toch een beetje gedoe, dus ik laat het maar even. De sapjes zijn vrij eenvoudig te maken in de sapcentrifuge (die ik nog heb staan van een vorig dieet) en op zich best lekker en vullend, maar ik loop er wel tegenaan dat ik gewoon hou van eten. De bezigheid op zich. En dat mis ik. Helaas kan de toegestane vijftien tot twintig gram pure chocolade daar niet zo veel aan veranderen.

Maar goed, diëten is doorzetten, dus ik doe mijn best en sla me door de eerste week heen. Ik heb niet echt trek, maar voel wel de hele tijd dat ik iets mis. Dit zal vast voor een deel psychisch zijn, maar het maakt wel dat ik me niet zo fantastisch en gezond en energiek voel als volgens de schrijvers van het boek zeker het geval zou kunnen zijn. Misschien ook niet zo gek, met maar duizend calorieën per dag. Wel ben ik aan het einde van de twee weken bijna de beloofde 3,2 kilo lichter, namelijk 2,9 kilo. Ik besluit te geloven dat de missende 300 gram die extra spieren zijn.

Mooie score

Na de eerste zeven dagen volgt de onderhoudsfase van veertien dagen. In deze fase eet je meer (drie maaltijden per dag, één sapje en een of twee sirtfoodtussendoortjes). De maaltijden zouden ook geschikt zijn voor de rest van het gezin, maar omdat ik mijn kinderen niet meteen gelukkig maak met boekweitnoedels, in miso gemarineerde tofu of boerenkoolcurry, betekent het dat ik grotendeels apart sta te koken voor mij. Ik moet wel zeggen dat ik wen aan het ritme van sapjes, gezonde maaltijden en gezonde tussendoortjes en dat ik me beter voel. Niet meteen opvallend blakend van energie en vitaliteit, maar eigenlijk wel heel prima. In deze onderhoudsfase verlies ik ook nog eens bijna drie kilo extra, wat ik wel een mooie score vind. Al kan ik niet zeggen dat het vanzelf gaat. Ik denk even aan Adele en vind het knap dat ze zo veel kilo is kwijtgeraakt, want dan moet je wel even stevig volhouden.

Dat is trouwens ook wel het idee erachter. Na de eerste fase kom je eigenlijk in een nieuwe manier van eten terecht, die je altijd moet volhouden. Wílt volhouden, als je de bedenkers mag geloven. Je eet dan voornamelijk veel sirtfoods, aangezien die de basis vormen. Maar er is niets wat je echt níét mag. Want wat je niet mag, wil je juist, dat is het idee. Hoewel dit goed klinkt en ook wel waar is, is het natuurlijk niet zo dat je alle remmen los kunt gooien, want dat kan bij geen enkel dieet. En je kunt ook geen liters rode wijn gaan drinken, al wordt dat enthousiast aangeprezen als sirtfood. Het gaat allemaal om hoeveelheden, combinaties en jawel, maat houden. Als je dolenthousiast bent over de voedingsmiddelen en de recepten in het boek (of in het apart verkrijgbare receptenboek), zal dat je makkelijk afgaan, maar het betekent wel dat je altijd moet opletten. Een gegeven dat eigenlijk bij ieder dieet wel geldt. Maar goed, even naar Adele kijken en je weet weer waarvoor je het doet. De zangeres doet al sinds 2016 aan sirtfood, is nog altijd heel slank én claimt zich beter dan ooit te voelen. Het kan dus zeker!

Wat is het Sirtfood dieet?

Het Sirtfood dieet is een dieetmethode ontwikkeld door de Britse voedingsdeskundigen Aidan Goggins en Glen Matten. Getriggerd door de enorme hype aan diëten waarbij je geheel of gedeeltelijk moet vasten, gingen zij op zoek naar een manier om de voordelen van vasten (waarbij de afname van energiereserves in het lichaam het zogeheten slankheidsgen activeert, zodat de verbranding van vet wordt gestimuleerd) wel te gebruiken, maar geen last te hebben van de nadelen, zoals vermoeidheid en spierverlies. Zo kwamen ze uit bij zogenaamde ‘sirtfoods’, een vrij recent (2003) ontdekte groep voedingsmiddelen die speciale voedingsstoffen bevatten waarvan het effect op het lichaam hetzelfde is als vasten. Als je vast, activeer je sirtuïnes, een groep eiwitten die de stofwisseling beïnvloedt. Sirtfoods bevatten voedingsstoffen die ook sirtuïnes activeren en die zo het effect van caloriebeperking nabootsen. Bovendien hebben ze invloed op de vetverbranding en spierversterking en verbeteren ze de gezondheid van de cellen in het lichaam. Tot de sirtfoods horen boerenkool, rode ui, kappertjes, bosbessen, kurkuma, peterselie, aardbeien, appels, walnoten, cacao, boekweit, soja, matcha groene thee, citrusvruchten, olijfolie, appels, rode lof, rucola, koffie en – jawel – rode wijn. Deze voedingsmiddelen – of een paar ervan – zul je waarschijnlijk al regelmatig eten, maar het gaat om de hoeveelheden. Je moet er wel heel wat van binnenkrijgen om het gewenste effect te bereiken. En daar is het sirtfooddieet op gericht. Na een vrij strenge eerste en iets minder strenge tweede fase, is het sirtfooddieet in principe een manier van leven die je je hele leven volhoudt.

Wat zegt de expert?

Diëtisten en wetenschappers zijn niet onverdeeld enthousiast over het sirtfooddieet. Is het wel echt onderbouwd? En is het vol te houden? We vroegen het aan dr. Iris Groenenberg, expert voeding en gezondheid bij het Voedingscentrum.
‘De relatie tussen voeding en afvallen is moeilijk aan te tonen’
“Wetenschappelijk onderzoek naar sirtuïnes wordt zeker gedaan, maar staat nog in de kinderschoenen. Op dit moment heeft er voornamelijk onderzoek bij dieren plaatsgevonden. Het is altijd lastig om de uitkomsten daarvan te vertalen naar mensen, daar is veel meer onderzoek voor nodig. Uit de studies bij dieren zijn bepaalde ideeën naar voren gekomen en inmiddels lopen er een paar studies bij mensen, maar daar is nog geen eenduidige uitkomst van.
Wel zijn er de eerste aanwijzingen dat bepaalde, lage sirtuïneniveaus verband houden met obesitas. Daaruit kun je nog geen conclusies trekken, omdat je niet weet wat oorzaak is en wat gevolg. De conclusie dat je kunt afvallen door veel voedingsmiddelen die sirtuïnes activeren te eten, is niet wetenschappelijk onderbouwd, zo ver is het onderzoek nog helemaal niet. Dat geldt ook voor de gezondheidsclaims, zoals dat sirtuïnes kunnen helpen bepaalde ziektes te voorkomen. Ook op dit gebied lopen onderzoeken, maar uitkomsten daarvan zijn er nog niet. Sowieso is de relatie tussen voeding en bepaalde claims op het gebied van afvallen of gezondheid altijd heel lastig aan te tonen. Het is niet zo dat wanneer je A eet, er altijd B gebeurt. Als het zo simpel was, deed iedereen het wel.”

Eenzijdig

“Wat me opvalt bij het sirtfooddieet is dat je in het begin maar duizend calorieën per dag binnenkrijgt. Bij elk dieet geldt: als je minder calorieën binnenkrijgt dan je nodig hebt, val je af. En duizend is minder dan je nodig hebt, dus geen wonder dat je in deze fase gewicht verliest. Maar het is niet mogelijk om bij zo weinig calorieën aan alle voedingsstoffen te komen die je nodig hebt. Sowieso is het bij een dieet gebaseerd op bepaalde ‘superfoods’ een risico dat je te eenzijdig gaat eten. Hoe gezond deze superfoods ook zijn, als je er erg veel van eet, betekent dat automatisch dat je van andere gezonde voedingsmiddelen te weinig binnenkrijgt. Gevarieerd eten ligt aan de basis van een gezond eetpatroon.

Oude gewoontes

Wat aantrekkelijk is bij diëten, en ook bij het sirtfooddieet, is dat het vaak heel overzichtelijk is: dit moet je wel doen, dit niet, en dan is dit het effect. Je maakt duidelijke afspraken met jezelf en het enige wat je moet doen, is je daaraan houden. In het begin zal dat goed gaan, omdat je dan nog gemotiveerd bent. Het nadeel is alleen dat die afspraken op de langere termijn vaak niet vol te houden zijn. Gedurende het dieet heb je jezelf geen gezond voedingspatroon aangeleerd, maar iets dat vaak ver afstaat van wat je gewend was te doen. Als je de afspraken met jezelf niet meer kunt of wilt nakomen, verval je dus in je oude gewoontes. En kom je vaak weer aan. Daarom pleiten wij ook voor een gezond en gevarieerd voedingspatroon volgens de Schijf van Vijf en niet voor een dieet.”