Pittige pubers: hoe houd je het zes vakantieweken lang gezellig?

Tekst: Redactie Vriendin

29 juli 2025

Journaliste Janna wilde het nu weleens weten: hoe houd je het een zomerlang gezellig met pubers? Nou, niet dus! En het mooie is: het hoeft ook niet. Met geduld, humor en wat afstand wordt het toch een zalige zomer. Voor iedereen.

‘Hey hoi mam we gaan vanavond chillen met de meiden bij Liv iedereen neemt wat mee ik zie je morgen weer doei!’ Een mededeling zonder punten, komma’s of vraagtekens van mijn dochter Pien (15), in de zomer tussen de derde en de vierde klas van de middelbare. Zij heeft al vakantie, ik niet. Dat ze een avondje met vriendinnen afspreekt, is prima. Dat ze wat lekkers meeneemt uiteraard ook. Maar hallo, zullen we even afspreken hoe laat je thuis bent? Voor ik het weet belanden we in een strijd om de eindtijd, waarbij ik rekening houd met mijn bedtijd en zij dat totale onzin vindt. In haar beleving kan ik prima gaan slapen en belooft ze het huis in te sluipen zonder de rest wakker te maken. Ergens in ’t midden komen we uit. Met dubbel rotgevoel gevoel zwaai ik haar uit. Ik heb een hekel aan de discussie over thuiskomtijden en baal stiekem ook dat ze juist vanavond weggaat. Mijn man en onze jongste dochter zijn er ook niet en eerder die week hadden we het nog gehad over een filmavondje samen, in de tuin.

Eigen plan eerst

“Gefeliciteerd, je puber doet precies wat ze moet doen: zichzelf ontwikkelen en haar eigen identiteit ontdekken”, zegt Elsbeth Teeling, oprichter van De club van relaxte moeders en schrijver van diverse boeken over ouderschap, zoals het onlangs verschenen Snap dat dan, loods jezelf en je puber door turbulente tijden. “In deze levensfase ontdekt ze de wereld buiten jullie gezin en daarbij zijn haar vrienden en vriendinnen het allerbelangrijkst. Dat ze zich tegen jou afzet, kun je ook als een compliment opvatten. Het betekent dat ze zich veilig genoeg voelt om alles te zeggen. Dat jou nu een gezellig avondje door je neus wordt geboord, is balen maar zorg dat jij jouw teleurstelling niet op haar projecteert. Zeg dat je het jammer vindt, maar geef haar ook de ruimte om haar eigen plan te trekken. Doe dat zelf ook, bel een vriendin of geniet van een avondje ongestoord Netflixen.”
Jolanda (51) merkt dat haar veertienjarige dochter Emmy vaak wel plannen heeft, maar het uitvoeren niet altijd lukt. “Wij wonen op een Waddeneiland. Als ze naar vriendinnen op de wal wil, moet ze rekening houden met de vaartijden van de boot. Voor ze het weet is er weer een dag voorbij en is ze niet gegaan. Ik probeer haar te laten, maar soms baalt ze er wel van en laat ik me daarin meeslepen. Meestal zit er dan een verkapte hulpvraag in ons gesprek. Door te herhalen wat ze zegt, probeer ik te ontdekken waar ze mijn hulp eigenlijk bij nodig had.”

Holbewonersfase

William (13) de zoon van Imke (44) heeft – zoals zij dat noemt – zijn holbewonersfase bereikt en ligt het liefst met de gordijnen dicht te gamen in bed. Zij vertelt: “Dat kan hij de hele dag volhouden, ik tolereer het tot de lunch. Kan ik mooi in alle rust werken. Daarna vind ik het mooi geweest en worden alle schermen ingeleverd.” Dat doet me denken aan de dochter van een vriendin van me, die is vijftien en heeft chillen tot kunst verheven. Haar moeder vertelt: “Laatst stond ik rond half een ’s middags mijn lunch stond te maken en kwam zij – al vrij van school – met een slaaphoofd de keuken in. Ze griste een krentenbol uit een lade en vertrok met haar mobiel weer naar boven. Ik had die middag non-stop online werkmeetings. Toen ik om vijf uur naar beneden wilde gaan, kwam ik haar tegen op de trap, madam had tot die tijd in bed gelegen!” Vol bewondering luister ik naar deze moeders, die het lukt om hun pubers op deze manier hun gang te laten gaan. Zelf trek ik dat gehang uitermate slecht. Daarover zegt pubercoach Femke Wester: “Pubers hangen graag en doen weinig en dat kan irritatie oproepen. Die ergernis zit vaak in je eigen hoofd. Gun ze rust na een jaar vol toetsen en verplichtingen. Verwacht even niets en zorg zelf voor leuke momenten. Ga op pad, lach, laad op. Je geeft daarmee het beste voorbeeld: het leven is leuk. Grote kans dat ze mee willen doen, als jij eerst begint.” 

Ze kunnen prima plannen

En of ik het leven leuk vind, zeker als we op vakantie gaan. Maar voor het zover ver is, worstel ik me door een to do-lijst van hebikmejoudaar, terwijl mijn oudste dochter al flierefluitend de vakantie inluidt. Als ik op een dag buiten de deur werk, is de enige opdracht die haar heb gegeven: ruim de ontbijtspullen op. Tegen de tijd dat ik thuiskom en zij ergens in het water ligt, tref ik een keuken vol zooi aan. Ik tel tot tien, maak een foto en app die naar haar met de vraag: Waar is het misgegaan? Vervolgens maak ik een poll: 1. Je wist niet meer waar de vaatwasser was? 2. Het stond in de vaatwasser, maar alles is eruit gekomen. 3. Je hebt geen actieve herinnering aan mijn vraag. 4. Je kan de vaatwasser niet inruimen en op Snapchat tegelijk. Ik krijg antwoord in de vorm van een smiley en ruim zelf de zooi maar op.
Bram, de buurjongen van veertien kreeg onlangs de opdracht de was uit de machine te halen. Toen de buurvrouw uren later thuiskwam van haar werk lag er een hoop natte was op de grond voor de machine. Zucht.
Elsbeth: “In ons boek schrijven we hierover: wees hard op de afspraken en zacht op de relatie. Niet alles is leuk, maar sommige klusjes moeten gewoon. Dat ze dingen vergeten valt toe te schrijven aan hun hersenontwikkeling. Tijdens de puberteit is het emotionele deel van de hersenen extra actief en waakzaam. Hoewel de prefrontale cortex – het gebied dat verantwoordelijk is voor planning en zelfbeheersing – al aanwezig is, wordt deze vaak overstemd als het emotionele centrum de overhand krijgt. Onderweg naar de keuken kreeg jouw dochter vast een belangrijk bericht van een vriendin. Maar, op gemaakte afspraken mag je terugkomen. Ga gesprekken hierover niet aan als je in je eigen boosheid, teleurstelling of verontwaardiging zit. Je moet het ijzer smeden als het koud is. Wat dan helpt is iets anders gaan doen – naar de ijssalon wandelen, samen afwassen op de camping – dat maakt een gesprek minder beladen. En vuur geen ‘waarom heb je dit niet gedaan’-vragen af, maar informeer hoe de dag was, merk op wat je ziet. Bijvoorbeeld dat je kind veel op bed ligt, op haar telefoon zit, etcetera. Zonder oordeel, toon oprechte interesse. En maak dan jullie gemaakte afspraken bespreekbaar. Dikke kans dat je er samen een prima gesprek over hebt. We moeten niet vergeten dat pubers in een wereld vol eindeloze prikkels leven. Waar wij vroeger stopten met lezen als het tijdschrift uit was, gaat TikTok maar door. Ze kunnen online blijven chatten, shoppen of filmpjes kijken. Alles is grenzeloos geworden. Juist daarom hebben ze onze grenzen nodig. Niet als straf, maar als houvast. En ja, ze zullen ertegenaan schoppen, dat hoort erbij. Grenzen geven duidelijkheid en dat is precies wat ze nodig hebben.” 

Eigen mening en inspraak

Komende zomer gaan Jolanda en haar dochter niet weg. “Omdat we normaal gesproken al wekelijks naar het vasteland reizen, vinden we het juist fijn om in de zomer eens wat langer thuis te blijven. Deze zomer komt er twee weken een meisje van 13 uit Duitsland (vlakbij de Tsjechische grens) bij ons logeren. Via Europa Kinderhulp geven we zo ook iemand anders de kans om mee te genieten van ons eiland. Emmy vindt het spannend, maar vooral leuk om het eiland te laten zien. Niets moet, we zien wel hoe de dagen verlopen.” Dat niets moeten had Bram afgelopen jaar ook wel gewild. Hij ging met zijn ouders drie weken door Thailand trekken, met op de heenweg een overstap in India. In de zeventien uur dat ze daar waren, plande zijn moeder een tripje van het vliegveld naar de heilige tempel Taj Mahal. Dat is dik 200 kilometer heen en terug. Hij stond bokkig op elke foto en is tot op de dag van vandaag verbolgen over deze actie. Imke pakt het anders aan: “Wij gaan naar Engeland en het enige wat ik heb vastgelegd, zijn de huisjes waar we slapen. Verdere invulling zien we daar wel, afhankelijk van ieders humeur en het weer. Vroeger ging William ‘gewoon’ mee in onze plannen. Nu heeft hij een eigen mening, die is extreem. Iets is leuk of stom. En daar zit niets tussenin. Thuis merk ik dat hij meer ruimte nodig heeft dan vorig jaar. Ruimte om mee te beslissen en ruimte voor zichzelf, om alleen te zijn. Vakantie moet leuk voor iedereen, dus daar houden we – tot op zekere hoogte – rekening mee.” Elsbeth benadrukt dat die zelfstandigheid ook weer vrijheid geeft om zelf of met je partner wat te gaan doen. Geniet daar ook van. Femke Wester besluit: “De zomervakantie hoeft niet zes weken lang leuk te zijn. Verdeel de taken thuis en laat perfectie varen. Pubers zijn in deze fase kind én bijna-volwassene. Dat kan botsen en dat is oké. Richt je op een paar fijne dingen die blijven hangen. Dat kan op vakantie, maar ook thuis. Overleg en luister echt naar waar je kind behoefte aan heeft. En ja, dat kunnen ook echt dingen zijn zónder jou. Verwacht geen constante gezelligheid, dat is niet realistisch. Fijne zomer!”

10 tips van Esther voor een relaxte zomer

1 Inspraak is fijn. Laat je pubers meedenken over uitjes of activiteiten – zo vergroot je de kans dat ze echt meedoen.
2 Alleen is ook oké. Ze hebben tijd voor zichzelf nodig. Dat is geen afwijzing, maar normaal pubergedrag.
3 Niet alles hoeft samen. Je hoeft niet elke seconde met elkaar door te brengen. Gun elkaar ruimte en jezelf ook.
4 Creëer kleine momenten. Niet elk contactmoment hoeft diepgaand te zijn. Even samen een ijsje halen of een wandeling kan al verbinding geven, zeker als de emoties hoog zitten.
5 De vakantie is van iedereen, dus houd rekening met ieders behoeften, ook die van jezelf.
6 Laat ze uitslapen (echt waar). Pubers slapen later in door hormonale veranderingen. Uitslapen is geen luiheid, maar herstel.
7 Balans is belangrijk – ook met gamen. Denk aan een soort ‘Schijf van Vijf’ voor schermtijd: als er ook beweging, buitenlucht, contact en rust in de dag zit, is gamen prima.
8 Kijk met een open blik naar schermen. Snapchat, games of filmpjes kunnen óók verbinding geven. Soms ontstaan er echte vriendschappen via een scherm, zelfs op de camping.
9 Verdiep je in hun interesses. Toon interesse in wat ze leuk vinden, dat opent vaak mooie gesprekken.
10 Herinner je eigen puberteit. Hoe was jij zelf als puber? Die grenzeloze drang naar vrijheid en avontuur zit er bij hen ook in. Een beetje begrip helpt echt.

Tekst: Janna Pelders
Foto: Getty Images

Meer Vriendin? Volg ons op Facebook en Instagram. Je kunt je ook aanmelden voor onze wekelijkse Vriendin nieuwsbrief.