Martine van Os over stoppen met We zijn er bijna!: ‘Ruimte nodig voor nieuwe dingen’

Bij elkaar opgeteld was ze in totaal anderhalf jaar op pad, interviewde ze meer dan vijfhonderd mensen, speelde ze oneindig vaak jeu de boules, bezocht ze de meest prachtige plaatsen en zag ze overweldigende natuur. Jarenlang volgde presentatrice Martine van Os voor het populaire Omroep Max-programma We zijn er bijna! gepensioneerde vakantiegangers tijdens hun groepsreis.  “De beslissing om te stoppen was geen makkelijke”, vertelt Martine aan haar gezellige keukentafel in Hilversum, met uitzicht op het atelier waar man Wouter (kunstenaar Wouter Stips, red.) aan het werk is. “Toen ik de knoop eenmaal doorhakte, zat ik met wisselende emoties. Enerzijds was er het gevoel van weemoed. Want, wat was het leuk. Anderzijds ontstond er ruimte in mijn hoofd om aan nieuwe dingen te denken.”

Je bent dus niet over één nacht ijs gegaan?

“Zeker niet. We zijn er bijna! is door de jaren heen een ontzettend populair programma geworden. Ik kreeg daardoor enorm veel waardering van kijkers. Reacties als: ‘We kunnen door omstandigheden niet zelf met vakantie, maar door te kijken naar We zijn er bijna! voelt het toch alsof we er even tussenuit zijn. Dank daarvoor.’ Geweldig toch? Het idee dat je ertoe doet, belangrijk bent voor mensen omdat je iets moois maakt, vind ik prettig. Dus dat programma opgeven, was niet makkelijk. Daar komt bij dat ik een redelijk behoudend mens ben. Ik vind het fijn te weten waar ik aan toe ben. Ga goed op regelmaat. Houvast. Dat geeft mij rust en stabiliteit. Ik zal niet snel oude schoenen wegdoen voordat ik nieuwe heb, dat idee. Aan de andere kant is mijn sterrenbeeld Ram en wil ik ook uitdaging. Nieuwe dingen ontdekken of aan de wieg staan van iets wat nog helemaal ontwikkeld moet worden. Dat is een vreemde dubbelheid in mij.”

Waarom besloot je uiteindelijk toch te stoppen?

“We zijn er bijna! is een flinke hap uit mijn leven. Elk voorjaar ben ik vijf weken lang weg van huis, dat is best lang. Al die tijd moet ik man en kinderen missen. Soms denken mensen dat je lekker op kosten van de baas op vakantie bent, maar dat is niet zo. Natuurlijk kom ik overal en ontmoet ik bijzondere mensen, maar het blijft wel werk. Ik sta de hele dag áán. Praat veel met de vakantiegangers, ook buiten de camera om. Je bouwt echt een band op. Dat is ook de reden dat ze me op een zeker moment hun verhaal durven en willen toevertrouwen, omdat ze inzien dat het voor anderen herkenbaar is of ontroerend. Eenmaal thuis is het nog niet klaar. Dan begint de montage en moet je van die tweehonderd uur, zes uur televisie zien te maken. Kortom: er blijft weinig tijd over voor andere dingen. Vooral ook omdat ik de rest van het jaar vier keer in de week Tijd voor MAX doe. Ik wil niet overkomen als een zeurpiet, voel me eerder gezegend met wat ik heb. Maar ik dacht afgelopen voorjaar wel: als ik nog iets anders wil oppakken – acteren bijvoorbeeld, of een andersoortig tv-programma – dan moet ik dat nu doen. Net als anderen heb ook ik niet het eeuwige leven.”

Zijn er al concrete plannen?

“Nee dat niet. Eigenlijk komt er nu pas ruimte in mijn hoofd om daar gericht mee bezig te zijn, merk ik. Het lijkt me leuk om weer te acteren, dat is waar ik vandaan kom en dat waakvlammetje is nooit uitgegaan. Omroep MAX maakt mooie dramaseries zoals die van Hendrik Groen. Ik ben een enorme liefhebber van het genre tragikomedie. Dus als er een rol voorbijkomt die bij mij past… We zullen zien wat er nog in het vat zit.”    

Hoe was het om die laatste keer We zijn er bijna! te maken?

“Fantastisch. Het overtrof al mijn verwachtingen. In mei vertrokken we naar Zuid-Frankrijk. Bekend terrein zou je zeggen, maar er zijn daar nog zoveel redelijk onbekende natuurgebieden te ontdekken. Het was afwisselend. Het ene moment stonden we hoog in de bergen, met onze voeten in de sneeuw. Om slechts een uur later in de brandende zon bij een zwembad iemand te interviewen. Ook dit jaar waren er bijzondere verhalen die indruk maakten. Ik bewonder bijvoorbeeld altijd de mensen die in hun eentje eropuit trekken. Soms zijn ze nog maar net weduwe of weduwnaar. Om dan, ondanks het gemis van een partner, toch te kiezen voor zo’n groepsreis, die over het algemeen vooral uit stellen bestaat, vind ik dapper.

Of mensen die op latere leeftijd – dus na de dood van hun geliefde – nog iemand anders ontmoeten en daarmee op reis gaan. Prachtig hoe zij uitleggen dat die nieuwe liefde kan bestaan, naast hun vorige partner. Dat je nog een heel nieuw leven kunt hebben met een ander. Anders, maar niet minder leuk. En dat dát er kan zijn, zonder dat je je vorige partner vergeet of opzijschuift. Die is er ook nog steeds, sterker nog, daar mag over gepraat worden. Dat is voor mij een hoopgevende boodschap. Stel ik kom zelf ooit alleen te staan, dan is het fijn te weten dat je dan nog steeds vooruit kunt kijken.”

Jij en Wouter zijn al 45 jaar samen. Waarom werkt het tussen jullie?

“We zijn uit hetzelfde hout gesneden, zijn het eens over veel dingen. Dat is belangrijk om langdurig met elkaar te zijn. Toch zijn we ook verschillend. Logisch. Maar we laten elkaar zijn, wie we zijn. En doen, wat we willen doen. Ik ga nog volop naar mijn werk, hij is graag bezig in zijn atelier. Dat we alle twee nog actief zijn, geeft altijd wel iets om over te praten. Wouter en ik schelen dertien jaar. Ik was negentien toen ik hem leerde kennen, hij 32. In het begin zaten we niet helemaal in dezelfde levensfase. Hij had al een baan, een huis en alles op orde. Ik was nog student, zoekende. Vervolgens liepen onze levens in de periode daarna behoorlijk gelijk op. We kregen twee kinderen en het leeftijdsverschil deed er niet meer toe. Pas nu we ouder zijn gaat het verschil weer een beetje opspelen.”

In welk opzicht?

“Nou, ik zou bijvoorbeeld nog wel een keer flink door Parijs willen fietsen. Die behoefde heeft Wouter niet meer. Hij heeft in zijn leven al heel veel reizen gemaakt en vind het juist fijn thuis te zijn. Laten we zeggen dat bij hem de rust al wat meer is ingedaald, zijn tempo lager ligt en zijn prioriteiten anders zijn. Ondertussen zijn we al zo lang bij elkaar, dat we ook voor deze verschillen oplossingen vinden.”

Wat betekent kerst voor jou?

“Dat is echt een familiefeest wat mij betreft. Op kerstavond zijn de kinderen altijd allemaal thuis. En dan wil ik ook heel graag dat ze blijven slapen. Heerlijk. Het huis vol, alle bedden bezet… Dan heb ik rust, een compleet gevoel. De volgende ochtend ontbijten we gezellig samen. Voor mij is dat een gouden moment. Ook omdat het nog maar één keer per jaar voorkomt. Ik ben echt een moederkloek. Ik vond het vreselijk toen mijn kinderen het huis uit gingen. Het lege nest syndroom is zo’n beetje door mij uitgevonden. Natuurlijk snap ik dat je je kinderen niet altijd bij je kunt houden, zeker volwassen kinderen niet. Maar hun vertrek maakte me destijds weemoedig. Dat is wederom precies het goede woord. Het einde van een heerlijk tijdperk. Gelukkig heb ik veel contact met ze en weet ik meestal wel wat hen bezighoudt.”

Wat heeft jouzelf het afgelopen jaar beziggehouden?

“Er gebeuren de laatste tijd zoveel ellendige dingen, dat ik soms weleens denk: ik zou het nieuws best een dagje willen overslaan. Maar als vaste presentatrice van Tijd voor MAX, samen met Sybrand (Niessen, red.) gaat dat natuurlijk niet. Ik moet mezelf goed op de hoogte blijven houden van de actualiteit. Maar er is zoveel aan de hand waar mensen verdrietig van worden. Dat raakt me wel. Wat je wilt, is dat ze moed houden. Daar ligt een mooie taak voor ons. Wij brengen in Tijd voor MAX – naast serieuze onderwerpen – ook met regelmaat lucht en optimisme. Daar is echt behoefte aan, merk ik. Vroeger had je de Sonja Goed Nieuws Show als tegenhanger voor alle ellende die er destijds ook was. Misschien moeten we dat programma weer uit de mottenballen halen?” 

Waar maak jij je zorgen om?

“Ik maak me geen zorgen meer om mezelf of Wouter. Maar wel om de kinderen, over hun toekomst. Ik gun ze een onbezorgd leven zonder woningnood, klimaatverandering en oorlog. Ik merk bijvoorbeeld aan mijn eigen zoon dat hij af en toe neerslachtig kan zijn door wat er allemaal speelt in de wereld. En hij is helaas niet de enige jongere die het mentaal soms lastig heeft.”

Wat zeg je dan tegen hem?

“Eigenlijk doe ik hetzelfde met hem als dat ik doe met de kijkers. Ik begin over iets luchtigs, iets leuks. Benadruk dat je daar ook mee bezig mag zijn. Je hoeft het juk van de wereld niet de hele tijd met je mee te dragen. Daartegenover hoeft ook weer niet elke dag of elk moment perfect of geweldig te zijn. Je mag best even somber of verdrietig zijn of een dag niet presteren. Belangrijk is dat je je daarna weer kunt focussen op iets lichts, iets positiefs, iets dat wel lukt in het leven.” 

Wat was jouw leukste dag het afgelopen jaar?

“Ieder jaar organiseren we met onze buren een walking dinner. Het voorgerecht bij de ene buur, het hoofdgerecht bij de ander, enzovoort. Uiteindelijk komen we dan allemaal samen en drinken we nog een borrel. Ook dit jaar deden we dat weer. De volgende ochtend werd ik wakker met een heel blij gevoel. Blijkbaar vind ik het ontzettend fijn onderdeel te zijn van een groter geheel. Juist in deze tijd waarin er al zoveel aandacht is voor het individu, voor jezelf op nummer één zetten en het er altijd en vooral om gaat dat jij gelukkig bent. Volgens mij worden mensen helemaal niet gelukkig van altijd maar bezig zijn met zichzelf. Ik niet tenminste. We worden juist blij van samenzijn met anderen. Of dat nu familie is, vrienden of buren. Een goed, sociaal netwerk – die warme deken om je heen – is echt belangrijker dan de meeste mensen zich realiseren.”

Fotografie: Mariel Kolmschot
Visagie: Wilma Scholte

Meer Vriendin? Volg ons op Facebook en Instagram. Je kunt je ook aanmelden voor onze wekelijkse Vriendin nieuwsbrief.