‘Succesvol afvallen? Ga niet op dieet!’

8 mei 2024

De lente is het ideale seizoen om nog voor de zomer die overtollige kilo’s te verliezen en nu voor altijd. Mieke Kosters (52) is ervaringsdeskundige op het gebied van afvallen en slank blijven. Met haar nieuwste boek ‘Succesvolle afvallers diëten niet’ laat ze je zien hoe ook jij je eetgedrag kunt veranderen. “Wil jij ook slank zijn? Dan ga je niet op dieet, maar pas je je gedrag aan. Het is jouw keuze.”

“Op mijn vijftiende volgde ik mijn eerste dieet. Ik kom uit een gezin waarin eigenlijk iedereen wel iets te zwaar was, behalve mijn broer. Mijn moeder volgde bij vlagen een dieet, maar lang duurde dat nooit en blijvend succesvol was het ook niet. Vervolgens gaf ze het diëten weer op tot de volgende poging. Mijn moeder zei altijd: ‘Wij komen aan van de wind.” Volgens mijn vader zouden wij sowieso nooit echt slank worden, dat zat er gewoon niet in voor ons. En zoveel aten we niet. Terugkijkend had hij daarin wel gedeeltelijk gelijk: we aten ook niet echt heel erg veel. De drie maaltijden waren niet buitensporig, maar al het ‘grazen’ tussendoor tikte wel enorm aan. De gedachte dat ik pech had, omdat ik van weinig eten al aankwam en slanke vriendinnen geluk hadden, omdat zij zogenaamd alles konden eten en niet dikker werden, nestelde zich in mijn brein. Waarom zou ik mijn best doen, mij zou het toch niet lukken om af te vallen. Arme ik.”

Eyeopener

“In 2005 viel ik achttien kilo af. Niet door een specifiek dieet, maar puur door te kijken naar het eetgedrag van mijn slanke vriendinnen. Ik zag dat ze keuzes maakten. Mijn vriendinnen compenseerden. Ze ontzegden zich niets qua eten of lekkere dingen, ze aten alleen niet alles en ook niet op hetzelfde moment. Het was dus niet zo dat zij alles maar konden eten zonder aan te komen, ze kozen zelf wat ze aten en wanneer. Ze hadden de regie over hun eetgedrag. 
Ik herinner me dat ik een vriendin tijdens een feestje vroeg of ze geen trek had in de lekkere zoutjes die op tafel stonden. Lustte ze soms geen zoutjes? ’Jazeker wel,’ zei ze, ‘maar nu eet ik geen zoutjes, want ik drink nu wijn.’ Het was een echte eyeopener voor me. De beslissing om af te vallen lag niet bij mijn genetische aanleg of een succesvol dieet, de beslissing lag bij mij. Arme ik kon de deur uit. Ik had een keuze. Als ik af wilde vallen – en dat wilde ik héél erg graag – dan moest ik keuzes maken. Als afvallen belangrijk genoeg was, moest ik daar dingen voor laten, een andere manier was er niet. Mijn relatie met eten veranderde door dit inzicht. Vanaf dat moment kreeg ik grip op mijn eetgedrag en dus op mijn gewicht. 
Ik ontwikkelde een persoonlijk basiseetpatroon en bewegingsschema. Vroeger hield ik van sporten, waarom was ik dat kwijtgeraakt? Bij een gezonde levensstijl hoort meer bewegen, dus ik ging weer op zoek naar wat ik leuk vond. Inmiddels voetbal ik, ik ben begonnen op mijn 43ste! En ik doe beachvolleybal, ik wandel veel meer en ik loop regelmatig hard. Heerlijk! Het is routine geworden en routine is belangrijk, want zonder routine geen vrijheid. Ging het altijd goed, viel ik nooit terug? Natuurlijk wel, in tijden van grote stress, onzekerheid of extreme drukte gebeurde het mij ook dat ik iets aankwam en merkte dat mijn broeken wat strakker zaten dan voorheen. Raakte ik daarvan in paniek? Nee, absoluut niet en dat doe ik nu nog steeds niet. Ik schrik niet van terugval, ik denk niet: alles is kapot, ik stop ermee. Er is helemaal niets verloren, want ik weet zeker dat ik de overtollige kilo’s weer zal verliezen als ik de regie over mijn eetgedrag terugneem.”

Gedragsverandering

“De ideeën over afvallen – ‘het leven moet wel leuk blijven’ en ‘ik wil niet altijd op een houtje hoeven bijten’ – hoor ik nog steeds heel vaak. Mensen willen wel afvallen, graag zelfs, maar zonder dat ze er veel moeite voor hoeven doen. Dat laatste is ook de reden dat veel mensen ervoor kiezen een dieet te gaan volgen; het duurt maar een beperkte periode, 
de termijn waarin je op je voeding moet letten is relatief kort én je kunt het alleen doen. Mijn methode is gebaseerd op permanente verandering van gedrag en staat of valt met het benoemen van een waanzinnig aantrekkelijk doel voor jezelf. Je moét gemotiveerd zijn en vooral bereid zijn om er wat voor te doen, anders zal het niet lukken om je eetgedrag om te gooien en permanent aan te passen. Mag je dan niets lekkers meer? Natuurlijk wel, want het is aan jou om je eetgedrag naar eigen wens in te vullen. Er wordt je niets opgelegd. Als je écht dol bent op bitterballen, moet je die vooral niet uit je leven verbannen. Je moet ze alleen niet te vaak en te veel eten. Ikzelf hou erg van een wijntje, dat glaasje zal ik echt niet opgeven. Maar het gevolg is dus wel dat ik iets anders zal moeten laten staan, het is het een of het ander. Daarom is het ook zo belangrijk dat je een woest aantrekkelijk doel voor ogen hebt, een doel waar een prijskaartje aan hangt. 
De wens moet groot genoeg zijn om je gedrag aan te passen en dan niet voor even, maar voor altijd. Die kaaskoekjes die je man altijd meeneemt als hij boodschappen doet en die jij ook heerlijk vindt, moet je kunnen negeren of je neemt er één in plaats van de hele doos. Je kunt je man ook vragen de zoutjes uit je zicht te houden, of voorstellen dat hij wat zoutjes voor zichzelf op een bordje doet en niet de open doos voor je neus zet. Ik heb ook twee pubers in huis en ik haal voor hen heus wel wat lekkers in het weekend, maar dan neem ik bijvoorbeeld koekjes die ik zelf minder lekker vind. Als ze iets heel graag willen, gaan ze het maar halen bij de supermarkt om de hoek. Sowieso zet ik de kasten en koelkast niet vol met eten. Eten is niet zo belangrijk meer in mijn leven. Ik koppel eten niet meer aan gezelligheid.”

Watertanden

“In mijn boek leer ik je onder andere ook technieken om om te gaan met moeilijke momenten. Soms is het heel simpel. Als je elke dag tijdens het hardlopen langs de warme bakker komt en de geur van verse croissants je doet watertanden, neem je voortaan gewoon een andere route om de verleiding te vermijden. En zo belangrijk zijn die croissants natuurlijk helemaal niet, het is maar eten. Je bent niet zielig, omdat je ze niet elke dag kunt eten. Stap uit je arme ik en kies je eigen gedrag. Mijn methode is dus absoluut geen dieet. Het is een manier om grip te krijgen op je eetpatroon en daarmee ook op de rest je leven. Want je zult ervaren dat, als je de regie neemt over je eetgedrag, je ook meer grip krijgt op andere dingen in je leven. Pak de regie. Jij bepaalt hoe je eetgedrag eruit ziet, wat en wanneer je iets eet. Niemand legt je een lijstje voor met etenswaren die verboden of toegestaan zijn, je kiest zelf. Zelf de regie hebben roept een heel ander gevoel op dan wanneer je je een slachtoffer voelt. Kiezen is iets heel anders dan iets niet mogen. Als je een dieet volgt zijn er vooral heel veel dingen die je niet mag, bij mijn methode mag je alles. Het draait allemaal om het maken van de juiste keuzes. Keuzes die je ervoor over hebt om bij dat woest aantrekkelijk doel te komen dat je voor jezelf gesteld hebt en wat zo belangrijk voor je is. Dat doel kan zijn dat je per se die overtollige kilo’s kwijt wilt, dat je fitter wilt zijn, het vervelend vindt om jezelf in de spiegel of op foto’s te zien. Misschien wil je emoties voelen zonder ze weg te eten. Of misschien voel je gewoon dat dit lichaam niet bij je past en dat je gelukkiger zult zijn als je slanker bent.”

Kiezen

“Afvallen is en blijft een onderwerp waar grote belangstelling voor is. Mijn boeken, online coaching en natuurlijk de podcasts zijn populair. Mijn eerste boek ‘Het geheim van slanke mensen’ kwam uit in 2011. Het werd een bestseller en zorgde ervoor dat ik mijn oude beroep als bedrijfseconoom vaarwel zei en gewichtscoach werd. Misschien naïef, maar na het verschijnen van mijn eerste boek dacht ik dat iedereen die het boek gelezen had, slank zou worden. Als je dit snapt, is het duidelijk, dacht ik, en hoef je nooit meer op dieet. Maar zo werkte dat niet. Inmiddels heb ik meer dan twaalf jaar ervaring met dit onderwerp. 
In mijn nieuwste boek gebruik ik die ervaring en beschrijf ik onder andere nieuwe dingen die ik ontdekt heb, deel ik bewezen psychologische theorieën en geef ik voorbeelden uit de praktijk. 
Ik ben nooit uitgeleerd, ik ga van training naar training. In ‘Succesvolle afvallers diëten niet’ besteed ik veel aandacht aan de aanpak van eetgedragsveranderingen, het maken van een basis eetpatroon en leer ik lezers hoe ze uit hun ‘arme ik’ stappen en hun eigen keuzes kunnen maken. Het kiezen van je eigen gedrag staat in het hele boek centraal, want daarin ligt de sleutel tot succes. En dan bedoel ik écht kiezen. 
De ervaring leert dat bijna niemand écht kiest. En dan blijf je heen en weer gaan tussen accepteren en veranderen, en hou je onrust. Als je kiest krijg je rust, niet alleen op het gebied van eten, maar ook op het gebied van andere processen in je leven. Nog een belangrijke rode draad in het boek is de nadruk die er ligt op het proces zelf. 
Je moet nieuwsgierig zijn, het proces interessant en leuk vinden, niet alleen het resultaat. Je gaat het sporten leuk vinden, want het zal steeds makkelijker gaan en je gaat het resultaat zien en voelen. Je wordt fitter en ook dat is leuk, want daardoor voel je je sterker en beter. Succes is een kwestie van doen, van actie ondernemen. Regie op je eetgedrag en dus op je leven, maakt je leven leuker. En dat smaakt het allerlekkerste.”

Mieke Kosters

Mieke Kosters is getrouwd met Jaap en moeder van een zoon van 18 en dochters van 20 en 13. Ze is al meer dan 12 jaar dé expert op het gebied van eetgedragsverandering. In 2011 verscheen haar eerste bestseller: ‘Het geheim van slanke mensen’, waarin Mieke beschrijft hoe ze 18 kilo afviel door het eetgedrag van haar slanke vriendinnen te kopiëren. Ze verkocht inmiddels ruim 350.000 exemplaren en heeft meer dan 100.000 deelnemers online getraind. Haar podcast is ruim 500.000 keer gedownload. ‘Succesvolle afvallers diëten niet’ is haar achtste boek.

Tekst: Lydia Zittema
Foto: Uitgeverij Carrera Culinair/ Auteursbeeld: Ester Gebuis

Meer Mijn Geheim? Neem nu een digitaal abonnement of bekijk de Facebook-pagina.