Een adempauze in je relatie, werkt dat?

Tekst: Lydia van der Weide

22 oktober 2025

Soms lopen relatieproblemen zo hoog op, dat een tijdelijke break verstandig kan lijken. Maar is dat ook zo? Of leidt een adempauze juist tot extra problemen?

Een adempauze in je relatie, kan dat werken? EFT-relatietherapeut Elise Janssen beantwoordt die vraag niet met een volmondige ja. Elise: “Heel eerlijk: ik sta er dubbel in. De cijfers liegen er namelijk niet om: bij slechts één op de vijf stellen leidt een tijdelijke break tot het duurzaam voortzetten van de relatie. Het is dus duidelijk: het is tricky. Tegelijk kan het verhelderend en helpend zijn. Maar het succes hangt af van de intentie, structuur en begeleiding. Je moet het bijvoorbeeld wel allebei écht willen en als gezamenlijk doel hebben om weer bij elkaar te komen.” Elise werkt in haar praktijk Alleen voor Samen individueel met cliënten in plaats van met koppels. “Omdat mensen zich dan vrijer kunnen uitspreken over twijfels en zorgen, of over een eventuele derde. En ook in je eentje kun je grote stappen maken. Want als jij inzicht krijgt in jullie relatie, ziet wat jouw aandeel is, kortom, als jíj verandert, verandert je relatie mee.” In de gesprekken die ze heeft komt (de behoefte aan) een adempauze regelmatig ter sprake. Soms stelt iemand een adempauze voor terwijl hij of zij best weet dat er geen toekomst meer in de relatie zit. Dan geef je de ander valse hoop en schuif je ook voor jezelf de beslissing alleen maar uit. Ook onderschatten mensen vaak hoeveel onbewuste angst het loslaten van de ander kan oproepen. Als de veilige verbinding al wankel is, kan afstand al snel niet als ‘ruimte’, maar als een bedreiging voelen. Dan schiet je hele systeem in overlevingsstand: je gaat aanvallen, bevriezen of je trekt je juist terug. Daarom is het verstandig om tijdens een pauze niet alleen afstand te nemen maar óók te werken aan het versterken van de verbinding, bijvoorbeeld door therapie of het doen van een cursus geweldloze communicatie. Je moet serieus aan de slag, anders is de kans groot dat de tijdelijke break niets oplost.”

Wanneer kan een adempauze een goed idee?

• Als er gesprekken steeds uitmonden in ruzie of verwijdering.
• Als er een crisissituatie is, bijvoorbeeld als er ontrouw aan het licht is gekomen en het belangrijk is om de heftigste emoties even te laten zakken.
• Als je jezelf bent kwijtgeraakt in de relatie en ruimte nodig hebt om je eigen verlangens, grenzen en patronen te onderzoeken.
• Als tussenstap bij relatietherapie: tijdelijke afstand kan inzichten versnellen.

Wanneer het echt géén goed idee is

• Wanneer een van de twee al met één been buiten de relatie staat: dan is een pauze een sluiproute naar de uitgang.
• Als er heftige bindingsangst of verlatingsangst speelt in een relatie: dan kan een pauze oude hechtingstrauma’s aanwakkeren. Dan kan degene met verlatingsangst ver over zijn eigen grenzen gaan om de ander maar niet te verliezen.
• Wees terughoudend en/of extra zorgvuldig met een break als er kinderen in het spel zijn. Voor kinderen kan het heel onveilig voelen en ze kunnen zelfs denken dat het aan hen ligt.

Voorwaarden voor een adempauze

“We were on a break!” Wie kent ze niet, de legendarische woorden van Ross uit de populaire serie Friends. Hij roept ze na een ondoordachte, dronken onenightstand, die hij had omdat hij ervanuit ging dat Rachel en hij even uit elkaar waren, en dat zo’n slippertje dus best kon. Nou, daar dacht zij heel anders over. Het duurt maar liefst zeven seizoenen en 171 afleveringen voor het toch weer goed komt tussen de twee. Een absolute must bij een adempauze zijn dan ook goede regels en afspraken.

Do’s en dont’s

– Gebruik een pauze niet als machtsmiddel om je partner om de knieën te krijgen en je zin door te drukken.
– Spreek een einddatum af, anders blijf je in verlengde onzekerheid zitten. Het is beter als jullie allebei weten waar jullie aan toe zijn.
– Overleg hoe de communicatie tussen jullie zal zijn: is er nog wel iets van contact tussen jullie? Hoe? Via de app, live? Hoe vaak spreek je af? Wat doe je als er een noodgeval is?
– Een tijdelijke break is geen vrijbrief om maar alles te doen wat je wilt. Maak heldere afspraken wat jullie onder een adempauze verstaan. En wat er voor jullie onder de noemer ‘trouw’ valt. Mag je wel flirten en intieme gesprekken voeren met iemand anders? Of ook dat niet. En, o ja: hóu je ook aan de afspraken. Anders heeft het natuurlijk geen zin!
– Gebruik de tijd uit elkaar op een nuttige, zinvolle manier. Natuurlijk kun je ook leuke dingen doen, om te ontspannen. Maar reflecteer ook op jullie relatie. Op jezelf. Want het gaat niet zozeer over wat de ánder anders moet doen, maar over wat jij kunt veranderen.
– Schrijf je gedachten en gevoelens op. Onderzoek je hechtingsstijl; hoe ben jij gehecht – angstig, vermijdend, veilig – en wat zegt dat over hoe jij in de relatie staat? Kijk ook naar jouw liefdestaal; hoe toon en ontvang jij graag je liefde – matcht die wel met die van je partner? Doe een training geweldloze communicatie. Ga in therapie. Kortom: werk aan de winkel!
– Hang de adempauze, als het even kan, niet aan de grote klok maar beperk het tot je inner circle. Als je het meteen aan de hele wereld meldt, tot aan een bericht op social media toe, krijg je enorm veel meningen op je af en dat kan alleen maar verwarrend werken.

Tip van relatietherapeut Elise Janssen

“Je tijdelijke break met iedereen bespreken is echt een valkuil. Je loopt de kans om dingen te horen als: ‘Ik heb hem altijd al een rotzak gevonden.’ Of dat zijn zus opeens tegen hem zegt dat jij een enorme dramaqueen bent. Als jullie dan toch weer bij elkaar komen, wordt het ontzettend ingewikkeld, het kan vriendschappen of familiebanden kapotmaken. Kies liever een of enkele vriendinnen die je steunen maar ook eerlijk spiegelen. Die durven te zeggen: ‘Lieve schat, ook jij doet iets in jullie dynamiek hè?’ Wil je het toch met meer mensen, bijvoorbeeld familie, delen, stel dan samen een mail op waarin je bijvoorbeeld schrijft: ‘We hebben weloverwogen besloten een tijdelijke break te nemen om tot onszelf te komen. Jullie kunnen ons helpen door er gewoon voor ons te zijn. Jullie hoeven geen partij te kiezen en nodig ons ook vooral allebei uit voor verjaardagen of feestjes. Wij zullen dan zelf beslissen hoe we daar mee omgaan. Wij beslissen wel wie er komt.’ Zo voorkom je roddels en houd je alle contacten goed, wat er ook gebeurt.”

Cijfers en feiten

• Een studie van de University of Denver in 2017 onderzocht het effect van een tijdelijke pauze in relaties en de duurzaamheid daarvan. Slechts 21% van de koppels die een break namen bleef uiteindelijk duurzaam samen.
• Uit een Nederlandse enquête van het Nederlands Instituut voor Psychologen uit 2022 blijkt dat 34% van de stellen ooit een adempauze nam. 62% vond het verhelderend. Slechts 27% bleef daarna bij elkaar zonder terugval.
• Therapeutische begeleiding blijkt bij elk wetenschappelijk onderzoek cruciaal: zonder een neutrale derde is het moeilijk om oude patronen echt te doorbreken.
• Als je een break overweegt, zit er hoe dan ook al iets niet goed in je relatie. Dat kan het succes van een break beperken.
• Geschat wordt dat tussen de 6% en 18% van getrouwde koppels op enig moment een tijdelijke scheiding of break doormaken, wat soms ook onbedoeld een pauze in de relatie betekent.

Ervaringen van lezeressen

‘’Wat ben ik blij dat ik toen even op de rem heb getrapt’
Mirjam (48): “Toen Nicks slippertje uitkwam, ontplofte ik. Ik had al maanden gevoeld dat er iets was, maar hij ontkende steeds. Nu bleek hij niet alleen een vreemdganger, maar ook een leugenaar. Ik wilde die vuilak nooit meer zien. Maar mijn moeder, bij wie ik uithuilde, zei beslist: ‘Gooi hem nog niet meteen op straat, Mirjam. Je bent zo emotioneel, je kunt nu geen beslissingen nemen.’ Zij heeft geregeld dat Nick voor twee weken wegging – ‘voor werk’, zo zeiden we tegen onze kinderen – zodat ik tot mezelf kon komen. De eerste dagen bleef ik overstuur en ontzettend kwaad. Daarna kwam er iets meer rust. Ik dacht na over de woorden van mijn moeder: ‘Moet je 22 mooie jaren wel weggooien voor één fout?’ Ik besloot dat ik in ieder geval naar zijn verhaal wilde luisteren. Maar wel alleen bij een therapeut. Daar verscheen een gebroken man. Nick sprak met zoveel verdriet over wat hij had gedaan en zoveel oprechte spijt, ik besloot hem nog een kans te geven. Het is nog een lange, lange weg geweest. Maar we zijn nog steeds bij elkaar. Wat ben ik blij dat ik naar mijn moeder heb geluisterd en even op de rem ben getrapt. Anders was ik hem kwijt geweest. En mijn kinderen ook hun vader.”

‘Dat ik nog enige hoop had, voelt achteraf ronduit zielig’
Shirley (27): “Eigenlijk wist ik het al, toen hij zei dat hij een maand op zichzelf wilde zijn. John en ik hadden veel ruzie, dat was waar, en ik zag ook wel in dat we daar iets aan moesten doen… Maar zo lang stilte tussen ons, dat zou ons toch geen stap verder brengen? Ik vond dat we juist de diepte in moesten, praten met een derde erbij, een goede vriend of een therapeut. Niet apart zitten mokken en piekeren. Maar John was vastbesloten. Ik ging elke dag huilend slapen en stond met buikpijn weer op. Wat erger werd toen ik via via hoorde dat John volop aan het stappen was. Soms appte ik hem en dan antwoordde hij bot: ‘Laat me met rust, we zouden toch afstand houden?’ Dat ik nog enige hoop had toen we elkaar eindelijk terugzagen, voelt achteraf ronduit zielig. Want hij kwam alleen zijn spullen ophalen. Hij had gevoeld, zei hij, dat hij beter af was zonder mij. En nee: aan dat besluit viel niet meer te tornen. Daar zat ik dan, met een woonkamer die half was leeg getrokken. En een gat in mijn hart. Terwijl John zijn leven alweer had vormgegeven; een paar weken later werd hij op Facebook getagd door een meisje dat schreef: Al twee maanden zo happy met mijn schatje. Nou, dat zogenaamde ‘vrienden blijven’ zag ik meteen niet meer zitten. Hij had mij gewoon de wacht aangezegd en zelf gekeken of hij iets beters kon vinden. Zo ontzettend laag!”

‘Door die brieven kwamen we bij de essentie van onze frustraties’
Jolanda (35): “Toen Kees en ik zelfs tijdens een dure vakantie in een mooi resort niet stopten met vitten op elkaar, besloten we tijdelijk uit elkaar te gaan. Had onze relatie nog wel zin, als het allemaal zo moeilijk ging? We besloten drie maanden afstand te nemen om ons op onszelf en onze toekomst te bezinnen. In het begin was ik opgelucht. Geen ruzies meer. Geen irritaties. Maar na een tijdje begon ik hem ook te missen. Ik dacht eraan hoe hij altijd zorgvuldig naar mij luisterde als ik problemen had. Hoe fijn ik altijd tegen hem aan kon kruipen. Ik miste zelfs zijn hand in de mijne bij het wandelen. Ondertussen schreven we elkaar elke week één mail over hoe het met ons ging. In het begin waren ze kort maar na verloop van tijd werden ze steeds langer. Kees miste mij ook en sprak zijn waardering voor mij uit. Ik herlas zijn brieven keer op keer, hij voelde dan zo dichtbij. We gingen telkens een laag dieper en kwamen zo bij de essentie van onze frustraties. Die drie maanden? Die hebben we niet volgehouden. Na tweeënhalve maand liepen we elkaar per toeval tegen het lijf. We vlogen elkaar in de armen en lieten elkaar niet meer los.”

Foto: Getty Images

Meer Vriendin? Volg ons op Facebook en Instagram. Je kunt je ook aanmelden voor onze wekelijkse Vriendin nieuwsbrief.