Waarom je sneller aankomt in de overgang

Tekst: Esmir van Wering

29 juli 2025

De meeste vrouwen komen gemiddeld 2 tot 3 kilo aan in de overgang, vooral rond de taille. Waarom is dit toch zo? We zochten het voor je uit.

Niet een, niet twee maar drie fases

De overgang is een levensfase die alle vrouwen doormaken. Eigenlijk is het niet één fase, maar zijn het er drie.

1. Perimenopauze (voorafgaand aan de menopauze)

Wat is het?
De perimenopauze is de start van de overgang. In deze fase dalen je geslachtshormonen, met name progesteron en oestrogeen.
Wanneer begint het?
De perimenopauze begint bij de meeste vrouwen rond hun veertigste, maar merkbare klachten ontstaan vaak pas vanaf 45 jaar. Bij eerdere klachten wordt meestal nog niet aan de overgang gedacht.
Kenmerken:
Verwarring, onzekerheid, vergeetachtigheid, brain fog, slechter slapen, het (’s nachts) warm hebben zonder duidelijke opvliegers, een onrustig of onbestemd gevoel, somberheid, stemmingswisselingen, meer vocht vasthouden, sneller gespannen zijn.

2. Menopauze

Wat is het?
De menopauze is de dag waarop je laatste menstruatie begint, gevolgd door een jaar zonder menstruatie. Je kunt dit moment dus alleen achteraf vaststellen.
Hoelang duurt het?
Slechts één dag.
Kenmerken:
Dezelfde als tijdens de perimenopauze, zoals stemmingswisselingen en slaapproblemen.

3. Postmenopauze (post betekent ná)

Wat is het?
De postmenopauze is de laatste fase van de overgang. Je eicelvoorraad is op en je menstruatie blijft definitief uit. Je lichaam zoekt naar een nieuwe hormoonbalans.
Wanneer begint het?
Deze fase begint meestal tussen je 51ste en 52ste en duurt gemiddeld zo’n vier jaar. Daarna zijn je geslachtshormonen met ongeveer 80 tot 95 procent afgenomen.
Kenmerken:
Extra buikvet, droge huid en slijmvliezen, minder libido, dunner wordend haar, opvliegers, stemmingswisselingen, vermoeidheid, gewichtstoename, moeite met afvallen, slechtere nachten, spier- en gewrichtspijn, een verhoogd risico op botontkalking (osteoporose) en hart- en vaatziekten.

2 à 3 kg

Dit is wat iedere vrouw in de overgang minimaal aankomt, rond de taille. Dit buikvet is een hulpsysteem van je lichaam om oestrogeen te produceren. Deze paar kilo’s zijn dus nodig, alleen blijft het daar vaak niet bij.

Lees ook: Zo voorkom je overgangskilo’s (of krijg je ze er weer af!)

1. Je stofwisseling vertraagt

Diëtist Bodile Overdevest: “Vanaf je veertigste vertraagt bij iedereen de stofwisseling, maar bij vrouwen gaat dit tijdens de overgang nog sneller. Je verbrandt minder calorieën in rust, waardoor je sneller aankomt.”

2. Je hormonen veranderen

Bodile: “De afname van oestrogeen en progesteron leidt tot meer vetopslag rond de buik. Dit buikvet is hormonaal actief en maakt afvallen extra moeilijk.”

3. Je slaapt slechter

Ongeveer de helft van de vrouwen in de overgang heeft slaapproblemen. Dit komt vooral door de daling van progesteron, die zorgt voor een lichtere, onrustigere slaap. Je lichaam herstelt minder goed, waardoor je minder uitgerust wakker wordt. Tegelijkertijd stijgt de aanmaak van ghreline (het hongerhormoon) en daalt die van leptine (het verzadigingshormoon). Het gevolg? Meer snaaitrek, minder verzadiging en een grotere kans op overeten en extra overgangskilo’s.

4. Je hebt meer eetlust

Bodile: “Hormonale schommelingen, slecht slapen en stemmingswisselingen maken je gevoeliger voor suikerrijke en koolhydraatrijke snacks, wat vetverbranding belemmert. Die cravings kun je tegengaan door van groenten het hoofdbestanddeel van je maaltijden te maken. Dit geeft volume en vezels, wat helpt om je langer verzadigd te voelen. Voeg hier eiwitten én onverzadigde vetten aan toe, zoals olijfolie, roomboter, vette vis, ongebrande noten en zaden, avocado. Zo blijft je bloedsuikerspiegel stabiel, komt er minder insuline in je bloed en wordt er minder buikvet opgeslagen.”

Foto: Getty Images

Meer Vriendin? Volg ons op Facebook en Instagram. Je kunt je ook aanmelden voor onze wekelijkse Vriendin nieuwsbrief.