5 signalen dat je een relatie met een narcist hebt
20 juli 2022
Een narcistische persoonlijkheidsstoornis is niet makkelijk te herkennen. Maar hoe weet je of jouw partner narcistische trekjes vertoont? Je herkent het aan de volgende signalen.
Hoe herken je een narcist?
“Ik spreek voor het gemak in de mannelijke vorm, maar vrouwen kunnen net zo goed narcisten zijn. Als je meebeweegt met een narcist – je hebt geen kritiek, bent bewonderend en vindt hem leuk – zul je niet snel merken dat iemand een narcist is. Dan voelt hij zich veilig en zie je niet die nare, beschadigde kant. Het enige waar je het dan aan kunt zien, is dat zijn gedrag over the top is”, legt psycholoog en auteur Marjan de Vries uit. Ze spreekt in haar praktijk veel mensen die iemand in hun omgeving hebben – of hadden – met narcistische kenmerken. Ze schreef er een boek over, Uit de schaduw van narcisme. Daarin legt ze uit hoe je narcisme kunt herkennen én hoe je er weerbaarder tegen kunt worden.
“Narcisten horen zichzelf graag praten en maken vrouwen helemaal het hof, met rozenblaadjes en alles. Dat wordt gezien als romantisch, maar het is nogal overenthousiast. Je merkt het ook doordat ze weinig interesse in anderen hebben. Ze vragen niet snel hoe het met jou is, en lijken erg ingenomen met zichzelf. Ze hebben ook weinig inlevingsvermogen en denken niet mee. Narcisten die bijvoorbeeld kinderen krijgen, vinden de zorg voor hun kinderen het probleem van hun partner, want hij moet werken. Het gaat om hen, zij zijn het middelpunt. Eigenlijk is hun gedrag emotioneel heel onvolwassen. Terwijl ze op professioneel vlak vaak ongelooflijk capabel zijn.”
Lees ook: Saskia was 13 jaar getrouwd met een narcist: ‘Ik was zijn grote aanbidder’
Iemand met een narcistische persoonlijkheid:
• Heeft weinig empathie
• Is ervan overtuigd dat hij bijzonder is en laat dat graag merken
• Wil graag bewonderd worden en geniet daarvan
• Toont weinig emoties
• Kan extreem jaloers zijn
• Vertoont soms agressief gedrag
• Wil graag macht hebben
• Voelt zich niet snel schuldig en heeft geen spijt
Signalen
Nu je meer weet over hoe je een narcist herkent en welke eigenschappen bij een narcistische persoonlijkheid horen, kun je een beter plaatje schetsen. Als je de volgende signalen herkent, kan het betekenen dat je een relatie hebt met iemand die een narcistische persoonlijkheid heeft.
1. Je partner lijkt heel zelfverzekerd, maar is dat eigenlijk niet
Tijdens de eerste ontmoeting werd je misschien wel omver geblazen door het charisma en zelfvertrouwen van je partner. Nu je hem of haar beter kent, weet je dat er onzekerheid schuilt achter dit masker. In het begin kan een narcist je een heel speciaal gevoel geven en lijken ze geïnteresseerd. Het is iemand die lekker in de groep ligt en komen ongeremd en extravert over. Als je de laagjes van zijn/haar persoonlijkheid beter leert kennen, ontdek je dat deze charmante persoon voornamelijk aan zichzelf denkt. Hoe het echt met jou gaat, daar is hij of zij niet zo geïnteresseerd in.
2. Je partner geeft moeilijk fouten toe
Hebben jullie ruzie? Dan is het jouw schuld. Een narcist doet in zijn of haar ogen nooit iets verkeerd en kan de waarheid zelfs zo verdraaien dat je (bijna) aan jezelf gaat twijfelen. Fouten toegeven is bijna ondenkbaar voor iemand met een narcistische persoonlijkheid. Daardoor zal jij eerder de schuld krijgen en op ‘gebreken’ gewezen worden. Als je gekwetst wordt door je partner, is het moeilijk voor hem of haar om berouw te tonen. Narcisten zijn namelijk niet bekend met empathie.
3. Je partner is snel jaloers
Als jij even in de schijnwerpers staat, is je partner daar niet blij mee. Waarom? Omdat een narcist zelf de spotlight wil stelen. De combinatie van macht en controle willen hebben met de behoefte aan waardering, aandacht en bewondering zorgt ervoor dat jullie relatie goed gaat, zolang de aandacht maar bij je partner ligt. Een narcist is bang om verlaten te worden, waardoor hij of zij de behoefte kan voelen om meer macht en controle kan uitoefenen. Tijdens een jaloerse bui kun jij zelfs beschuldigd worden van jaloezie.
4. Je partner denkt aan zichzelf tijdens de seks
Misschien heeft je geliefde al veel seksuele partners gehad en begint hij/zij makkelijk aan nieuwe relaties. De rode draad door het liefdesleven van je partner is dat seks waarschijnlijk niet lang duurt, het er hard aan toegaat en dat hij/zij zelfzuchtig is. Een narcist heeft moeite met echte intimiteit en rent daar het liefst voor weg. Ook zijn ze niet zo gevoelig voor het knuffelhormoon oxytocine, wat binding en intimiteit juist bevordert. Bovendien is een narcist vaker ontrouw: de jacht is altijd ‘geopend’. Misschien loopt er wel iemand rond die beter bij hem/haar past.
5. Je partner geeft je weinig waardering
Een signaal dat je een relatie met een narcist hebt, is als je je niet gewaardeerd voelt in je relatie. Misschien merk je wel dat je partner weinig verantwoordelijkheidsgevoel kent en zijn/haar verantwoordelijkheden al snel bij jou neerlegt, zonder je voor enige inspanning te bedanken. Je partner denkt namelijk niet aan wat jij wil, maar wat hij of zij wil. Een narcist straalt, terwijl jij de rol speelt van een statusobject. Zo lang het plaatje er maar goed uitziet voor de buitenwereld, want zijn of haar imago is het belangrijkst.
Hoe maak je je weerbaar tegen een narcist?
Als je te maken hebt met een narcist, is het belangrijk om je verwachtingen bij te stellen. Hij of zij zal niet ineens interesse in je tonen of zich emotioneel aan je verbinden. Daarnaast helpt het om niet de strijd aan te gaan als je ergens van beschuldigd wordt. Zeg bijvoorbeeld: ‘Wat jammer dat je dat zo ervaart’, of: ‘Ik weet dat jij dat zo ziet’, of: ‘Dat is dan jouw keuze.’ Een welles-niets-discussie heeft geen zin.
Eenmaal in een relatie met een narcist is het verstandig om incidenten op te schrijven. Narcisten zijn goed in manipuleren en je laten twijfelen over de realiteit. Laat je niet gek maken als hij/zij ‘onder je huid gaat zitten’. Dat doet een narcist om zelf overeind te blijven.
Lees ook: Stephanie was getrouwd met een narcist: ‘Tien jaar lang heeft hij me voorgelogen en bedrogen’
En als je de relatie wil verbreken?
Een relatie of huwelijk verbreken is al moeilijk, laat staan als je met een narcist samen bent. Je partner wil je misschien niet bewust kwetsen, maar doet dat toch. Daarom raadt Marjan de Vries aan om naar de huisarts te stappen.
“Vertel op een genuanceerde manier over jouw situatie. Geef bijvoorbeeld aan welk gedrag je partner vertoont – als het om je partner gaat – en vertel dat je het lastig vindt om daarmee om te gaan. Probeer uit de slachtofferrol te blijven, hoe moeilijk dat ook is, want dat brengt je niet verder. Je huisarts kent jouw gezin als het goed is, en kan je zo nodig doorverwijzen naar een andere hulpverlener, bijvoorbeeld een psycholoog.”
Uit de schaduw van narcisme
In dit boek legt Marjan de Vries stapsgewijs en aan de hand van vele voorbeelden uit haar praktijk uit hoe je narcisme kunt herkennen en vervolgens hoe je weerbaarder kunt worden binnen de relatie, of daarbuiten, als je besluit de relatie te beëindigen. Voor meer informatie klik op onderstaande button.
Uit de schaduw van narcisme
Meer Vriendin? Volg ons op Facebook en Instagram. Je kunt je ook aanmelden voor onze wekelijkse Vriendin nieuwsbrief.
Bron: Psychologie Magazine, Bedrock
Foto: Getty Images