Tineke is na twintig jaar uit de schulden

Tekst: Hester Zitvast

12 mei 2025

Na haar scheiding kwam Tineke (66) er pas achter in welke financiële problemen haar ex-man haar had gestort. Ze draaide op voor een enorme schuld die jarenlang haar leven beheerste. “Ik realiseer me nu pas hoe eenzaam ik al die jaren ben geweest.”

Tineke: “Ik ben nooit met mijn kinderen op vakantie geweest. Als ze jarig waren, kregen ze kleinigheidje en kinderpartijtjes vierden we thuis. Toen een van mijn dochters trouwde, had ik gespaard voor haar sluier. Wat had ik haar graag de hele jurk gegeven. Ik had zo graag meer voor mijn meiden willen betalen, maar dat kon gewoon niet. Alles stond jarenlang in het teken van het aflossen van mijn schulden…
Ik ben twee keer getrouwd geweest. In mijn laatste huwelijk ben ik financieel in de problemen gekomen. We trouwden snel na onze eerste ontmoeting, ik was namelijk ongepland zwanger geraakt. Deze, voor mij, vierde dochter was zó welkom, maar ze kwam levenloos ter wereld. Er bleek een dubbele knoop in de navelstreng te zitten. Ik merkte wel dat ze steeds rustiger werd in mijn buik, maar daar is door het ziekenhuis niet adequaat op gereageerd. Het verlies van ons kind heeft een enorme stempel op ons levensgeluk gedrukt. Mijn man dronk al veel, wat door ons verlies alleen maar erger werd. Hij vluchtte voor zijn emoties en dat dreef ons uit elkaar. Ik heb een tijdje bij een psycholoog gelopen. Zo’n groot verlies kun je niet in je eentje verwerken. Het is nu 26 jaar geleden en nog steeds voel ik die pijn. Als er een kind overlijdt, sterft er een stukje van jezelf.”

Doorlopend krediet

“In de jaren na het overlijden van ons kind, sloten we een doorlopend krediet af om wat luxere spullen van te kopen. We hadden allebei een inkomen en konden de maandelijkse termijn aan aflossing prima betalen. Ik heb er destijds wat kleding en een nieuwe fiets van gekocht, maar het grootste deel ging naar mijn man. Hij was dj en kocht er onder meer apparatuur voor. Ik ging ervan uit dat hij onze schuld wel met een maandelijks bedrag afloste. Maar in plaats daarvan nam hij, zonder dat met mij te overleggen, steeds meer op. Toen ik dat ontdekte, heb ik hem daar uiteraard mee geconfronteerd. Hij kon mij niet uitleggen waar het geld was gebleven en waarom hij steeds meer opnam. ‘Dit moet je echt oplossen’, drukte ik hem op zijn hart. Maar dat deed hij niet. Ik was zó boos. En ook ontzettend verdrietig.
Voor mijn dochters uit mijn eerste huwelijk was mijn tweede man niet echt een vaderfiguur. Zijn alcoholprobleem speelde een steeds grotere rol in ons leven. Hij gaf veel geld uit aan drinken en roken. Tussen ons ging het steeds slechter. Mijn man wilde door en niet meer over ons verlies praten. Ik stond daar anders in en dat brak me op. Uiteindelijk heb ik de knoop doorgehakt en in 2004 een punt achter onze relatie gezet. Dat was heel heftig, ook omdat ik nog van hem hield. Eén keer scheiden vond ik al afschuwelijk – helemaal voor de kinderen. Maar nu was het mij een tweede keer ook niet gelukt de liefde vast te houden. Mijn man heeft zijn biezen gepakt en is verdergegaan met een andere vrouw. Zo snel ging dat. Alsof onze relatie nooit bestaan had.”

Veel meer schuld

“Ik was al een paar jaar weg bij hem, toen er ineens deurwaarders aan mijn deur verschenen. Ik betaalde al wel wat af, maar er stond dus nog veel meer schuld open uit mijn tijd met hem en daar waren behoorlijk wat kosten bovenop gekomen. Ik probeerde zo goed en zo kwaad als het ging de rekeningen te betalen om maar niet verder in de schulden te raken, maar dat is als alleenstaande moeder niet te doen. De schuldeisers namen ook contact met mijn ex op, maar die betaalde niets. En omdat we ooit getrouwd waren in gemeenschap van goederen en ik ook mijn handtekening onder het krediet had gezet, was ik voor de helft aansprakelijk. Daar kon ik niets tegenin brengen. Ik heb overwogen contact met hem te zoeken, maar daar zag ik vanaf. Het heeft me lang gekost hem uit mijn hoofd te krijgen, het verdriet om mijn tweede scheiding was intens geweest. Als ik hem weer zou zien of spreken, zou dat van alles overhoophalen. Dat wilde ik niet.
Ik vond het vreselijk voor mijn kinderen, maar ik was vastbesloten zelf mijn financiële problemen op te lossen. Ik voelde me verantwoordelijk; dan maar een periode alle eindjes aan elkaar knopen. De openstaande schuld bedroeg zo’n dertigduizend euro. Al het geld dat na het betalen van de vaste lasten overbleef, ging rechtstreeks naar de schuldeisers. Vaak kwam dit neer op honderd euro per maand. Maar met drie opgroeiende kinderen hoeft er maar iets stuk te gaan of je reserve is weg. Ik werkte heel veel en had regelmatig geen geld voor warm eten. Ik kon me niets luxe permitteren, maar mijn kinderen stonden in alles bovenaan. Als de meiden jarig waren, kregen ze iets kleins. Een poëziealbum of een kralenset. Het kwam niet in de buurt bij wat hun klasgenootjes kregen, maar gelukkig zijn ze totaal niet hebberig. Als er een fiets stuk was, raakte ik in paniek. Ik had geen vangnet. Niemand die me kon helpen en ik wilde dat ook niet. Daar was ik te trots voor. De kinderen waren honderd procent van de tijd bij mij, heel soms gingen ze een dagje naar hun vader. Het enige waar ik op terug kon vallen, was een potje van de gemeente voor danslessen.”

Uitzichtloze situatie

“Jarenlang modderde ik zo aan. Ik dichtte het ene gat met het andere. Totdat ik op een dag mijn verhaal bij een heel lieve vrouw van de gemeente deed. ‘Jij zou de schuldsanering in moeten, je blijft zo achter de feiten aanlopen’, zei ze. Mijn kinderen waren inmiddels het huis uit en ik had op eigen kracht zo’n vijftienduizend afbetaald. Maar ze had gelijk; als ik zo doorging, zou ik als ik als ik met pensioen was nog bezig zijn met aflossen. Vooral de boetes die je maar blijft krijgen, maken dat het een uitzichtloze situatie is.
Ik heb echt wel even over haar voorstel moeten nadenken. De schuldsanering is niet zomaar iets en ik zou moeten aankloppen bij de voedselbank. Maar ik besloot het toch te doen. Ik heb de afgelopen jaren wat nachten wakker gelegen, ook nog toen ik al in het traject zat… Financiële problemen dreunen in ieder aspect van je leven door. Je kunt je kinderen niet geven wat je zou willen. Een sociaal leven onderhouden is lastig. Alles kost geld. Mijn dochters namen mij wel eens mee naar het dorp en dan dronken we samen een kopje koffie. Zij hebben een baan en betaalden dat – vreselijk lief, maar ik had dat zelf zo graag willen doen. Je bent er voortdurend mee bezig.”

Heel confronterend

“Om in de schuldsanering te komen, moet je alles op tafel leggen. Dat is heel confronterend, maar achteraf ben ik blij dat ik geholpen ben. Ik ben eind 2021 toegelaten. Het traject zou drie jaar duren. Als je in de schuldsanering zit, mag je gebruik maken van de diensten van de kleding- en voedselbank. Vooral de voedselbank is onmisbaar. Je redt het niet zonder, als je van maar vijftig euro per week moet leven. Ik heb jarenlang meer dan fulltime gewerkt, maar mijn lijf en hoofd waren op. Meer dan een dag in de week werken lukte me niet meer.
Hoe heb je dit gedaan, denk ik weleens als ik terugkijk naar de afgelopen jaren. Het traject is heel zwaar. Ik ben zo’n negen kilo afgevallen en moet eerlijk toegeven dat ik mezelf niet al te goed verzorgd heb. Stress vreet je op en daar liep ik natuurlijk al jaren mee. Eenmaal in de schuldsanering geeft dat ook wel een bepaalde rust. In zoverre: je hoeft niet meer bang te zijn dat er ineens een schuldeiser aanbelt.
Tegen het einde van het traject kwam er een nieuwe angst bij. Als je drie jaar onder bewind staat, ben je het verleerd om zelf je financiën te beheren. Ik was bang dat het weer mis zou gaan. Mijn schoonzoon bood me gelukkig meteen aan te helpen. Mijn dochters hebben me overigens ook altijd willen helpen, maar dat heb ik afgehouden. Ik wilde het echt zelf doen. Ik weet dat ze ontzettend trots op me zijn, op hoe ik het heb gedaan. Ze vinden het knap dat ik heb doorgezet. Omgekeerd ben ik weer trots op mijn meiden. Ze hebben allemaal huisje, boompje beestje, ze hebben het goed voor elkaar.
Ik heb me nooit gestraft gevoeld voor wat mij is overkomen. Ik ben er zelf medeverantwoordelijk voor geweest. Ik heb echt op de blaren gezeten. Na drie jaar komt nu het verdriet eruit. Ik ben vaak emotioneel. Als ik mijn verhaal tegen mensen vertel, kan ik in tranen uitbarsten. Ik realiseer me nu pas hoe eenzaam ik al die tijd ben geweest. Aan de andere kant is er enorme opluchting. Ik kan nu definitief een streep onder het verleden zetten. Hoewel…”

Geen schaamte meer

“Op 1 maart 2025 was ik officieel uit de schulden. Het restbedrag wordt kwijtgescholden. Ik had me voorgenomen dat op die dag te vieren door in een natuurgebied waar ik vlakbij woon heel hard: ‘Ik ben ervan af!’ te schreeuwen en daarna mijn kinderen mee uit eten te nemen. Maar toen het 1 maart was, bleek ik onder meer nog een motivatiebrief naar de rechtbank te moeten schrijven. Daar had ik eerder niets over gehoord. Het was nog maar een kleine extra stap, maar het legde wel een domper op mijn blijdschap. Ik keek er zo naar uit écht vrij te zijn. En dan voelen die paar laatste extra stapjes die je moet zetten ineens nog heel groot.
Veel mensen denken dat je, als je in de schulden zit, niet met geld om kunt gaan. We hadden natuurlijk nooit dat krediet af moeten sluiten, maar als er niet voldoende geld is om het af te betalen, blijf je in de molen zitten. Ik was juist heel creatief met dat kleine beetje geld wat ik had. Twintig jaar lang heb ik mijn geldproblemen voor mezelf gehouden. Ik schaamde me verschrikkelijk.
Inmiddels schaam ik me niet meer en hoop ik anderen te helpen met mijn verhaal. Een paar maanden geleden ben ik door de voedselbank gevraagd mee te doen aan het programma ‘Kook van jou’, waar in Yvon Jaspers kookt met mensen die hulp van de voedselbank krijgen. Ik wilde dat doen, want ik heb een boodschap aan mensen die nu nog in een soortgelijke situatie zitten: vraag om hulp. Het is een hele stap, maar het heeft mij uiteindelijk zoveel gebracht. Iedereen heeft een rugzak, maar veel mensen houden hun problemen voor zichzelf. Meedoen aan het programma was heel leuk. Het was fijn mijn complete verhaal eens te kunnen doen. Ik moest echt even een drempel over, maar ik ben blij dat ik het gedaan heb. Ik heb er zoveel positieve reacties op gekregen. Hartverwarmend.”

Blije oma

“Ook al ben ik nu van de schulden af, ik denk dat ik altijd wel zuinig zal blijven. Een broek van honderd euro? Dat is aan mij niet besteed. Het is een heerlijk vooruitzicht dat ik na vijftig jaar werken binnenkort met pensioen ga en dat het me financieel goed gaat. Nu alles is afgerond, hoop ik weer een vrolijke moeder te kunnen zijn voor mijn meiden. Ik heb naar hen toe altijd mijn best gedaan, maar natuurlijk hebben ze mijn zorgen meegekregen. Ik wil een blije oma zijn. Mijn zeven kleinkinderen zijn mijn alles, mijn leven draait om hen. Toch wil ik nog wel zeggen dat ik me in al die jaren nooit arm heb gevoeld. Heel cliché, maar mijn kinderen zijn mijn rijkdom.”

Foto: Ruud Hoornstra
Visagie: Lisette Verhoofstad

Meer Vriendin? Volg ons op Facebook en Instagram. Je kunt je ook aanmelden voor onze wekelijkse Vriendin nieuwsbrief.