Natalie is mantelzorger voor haar verstandelijk beperkte zus Ilona

Tekst: Renee Brouwer

21 juli 2025

Natalie (50) is getrouwd en heeft twee dochters (18 en 16). Ze werkt twee dagen per week als secretaresse in een ziekenhuis en is daarnaast balanscoach voor mantelzorgers. Sinds het overlijden van haar ouders is Natalie zelf ook mantelzorger voor haar verstandelijk beperkte zus Ilona (49).

Nu, nu, nu“Laatst had ik net mijn dochter Gabriëlle na een hernia-operatie thuis op de bank geïnstalleerd toen mijn telefoon ging. Het was Ilona, mijn zus. Of ik een online ticket voor het zwembad voor haar kon kopen. Dat doe ik vaker, maar op dat moment kwam het niet uit. ‘Ik ben even met Gabriëlle bezig’, zei ik. ‘Ik regel het straks, goed?’ Meteen daarna appte Ilona dat ik het nú moest doen. Toen ik het negeerde, belde haar woonbegeleider: ‘Waarom mag Ilona niet zwemmen?’ Blijkbaar had ze overstuur verteld dat ik nee had gezegd. Zuchtend legde ik uit dat Ilona heus wel mocht zwemmen, maar even moest wachten. Zo gaat het vaak: als Ilona iets wil, dan moet het meteen. En anders schakelt ze een hulplijn in.”

Zesjarige

“Ilona is bijna vijftig, maar door haar verstandelijke beperking heeft ze het niveau van een zesjarige. Ze woont in een appartement binnen een woongroep, maar is niet zelfredzaam. Jarenlang zorgden mijn ouders voor haar, maar sinds hun overlijden doe ik het. ‘Later zorg jij voor haar’, zeiden mijn ouders vroeger al. Hoe ik daarover dacht, was niet belangrijk. Ze hebben ook niets voor haar geregeld. Na het overlijden van mijn vader in 2008 – mijn moeder was daarvoor al overleden – kwam alles op mijn bord terecht.”

Woongroep

“Terwijl ik mijn best deed om snel een geschikte plek voor Ilona te vinden, woonden zij maandenlang alleen in ons ouderlijk huis. ’s Nachts belde ze steeds bij de buren aan, omdat ze zich geen raad wist. Haar bij ons in huis nemen was helaas geen optie. Marco en ik hadden geen ruimte en een zorgverlener raadde het ook sterk af. Anders zou Ilona nooit passende hulp krijgen. Uiteindelijk lukte het om haar in een woongroep geplaatst te krijgen. Omdat ze absoluut niet met geld kan omgaan, regelde ik direct een bewindvoerder. Voor de rest was ik vanaf dat moment verantwoordelijk.”

Met liefde

“Echt, ik zorg met liefde voor Ilona. Als ze straalt omdat ze een cadeautje krijgt, smelt ik. Ik draag haar al mijn hele leven met me mee. Zelfs als ik niks van haar hoor, zit ze in mijn hoofd. Maar ik moet ook aan mezelf denken.”

Sterke wil

“Ze heeft een sterke eigen wil en speelt regelmatig mij en haar begeleiders tegen elkaar uit. Laatst ging ze met een begeleider sandalen kopen. We hadden afgesproken dat ze écht sandalen nodig had, maar ze kwam toch terug met dichte schoenen. Blijkbaar had ze haar begeleider wijs gemaakt dat ik dat goed vond. En stond ik weer voor voldongen feiten.Door het grote verloop op de woongroep weten nieuwe medewerkers vaak niet goed hoe ze met Ilona moeten omgaan. Daardoor word ik regelmatig gebeld voor kleine dingen. Laatst had Ilona hoofdpijn en de begeleiding om paracetamol gevraagd, maar de afspraak is dat ze eerst een uurtje moet wachten om te kijken of een pijnstiller echt nodig is. Dat wist ze, maar toch belde ze mij en eiste dat ik contact opnam met de huisarts om ervoor te zorgen dat ze het meteen kreeg. Terwijl ik wist: dat heeft geen enkele zin. Opnieuw legde ik haar de afspraken uit, uiteindelijk legde ze zich erbij neer. Dit zijn geen grote dingen, maar als zulke momenten zich opstapelen – bovenop werk en gezin– raakt je hoofd gewoon vol.”

Overal tegelijk

“Het is ongeveer drie kwartier rijden naar Ilona’s woongroep. Soms ga ik drie of vier keer per week langs, andere weken minder. Maar ik ga altijd minstens twee keer per maand en heb dagelijks meerdere keren contact met of over haar. Als ik even niet reageer, zegt ze meestal tegen de begeleiding dat ik ze zou bellen. En dan word ik ineens gebeld, omdat de begeleiding denkt dat ik op hún telefoontje zit te wachten. Terwijl ik van niks weet. Dat is zo frustrerend.”

Veilige haven

“Soms voelt het alsof ik óveral tegelijk moet zijn, altijd paraat moet staan. Voor mijn dochters, mijn werk en Ilona. Wat mensen vaak niet zien, is hoe zwaar mantelzorg kan zijn, veel zwaarder dan velen durven toe te geven. Daarom coach ik andere mantelzorgers: om ze te helpen zichzelf niet te vergeten. Mijn eigen grote steun is Marco. Hij kent Ilona al sinds onze jeugd en weet precies hoe het werkt. Als ik erdoorheen zit, belt hij soms met de begeleiding. Of hij neemt me even mee naar buiten, om lekker uit te waaien. Ik ben blij dat ik hem heb. Bij Marco hoef ik even niet te zorgen, mag ik gewoon Natalie zijn. Dat geeft me kracht om door te gaan.”

Foto: Getty Images

Meer Vriendin? Volg ons op Facebook en Instagram. Je kunt je ook aanmelden voor onze wekelijkse Vriendin nieuwsbrief.