Mariska heeft eetbuien: ‘Van een banaan tot een bak koude nasi’

Tekst: Hester Zitvast

2 juni 2025

Mariska (40) is getrouwd met Harm (42) en moeder van Sam (8) en Jesse (5). Ze heeft last van eetbuien. ‘Ik laat me op zulke momenten echt volledig gaan en dan geeft alles wat ik naar binnen werk op dát moment voldoening. Direct daarna heb ik spijt en ben ik woedend op mezelf. Waarom kan ik me niet inhouden?’

“Ik schepte een lepel pindakaas uit een nog volle pindakaaspot en sloot mijn ogen om van de smaak te genieten. Van alle dingen die ik in een impuls in mijn mond stop, staat pindakaas misschien wel bovenaan. Ik had net een paar plakken kaas, een handje M&M’s, een stuk of tien crackertje met filet americain én een dikke plak cake opgegeten. Plotseling stond Harm achter me. Ik had de muziek vrij hard staan en hem niet binnen horen komen. ‘Betrapt!’ riep mijn man jolig, terwijl hij mij een kus op mijn wang gaf, gevolgd door: ‘Ik heb een middag vrij genomen.’ Ik slikte de hap pindakaas door, werd rood en wist niet hoe snel ik de restanten van mijn eetbui van het aanrecht moest vegen. Harm had de keuken alweer verlaten. Hij had waarschijnlijk niets in de gaten van wat er werkelijk aan de hand was. Ik had weer eens een eetbui. Een eetbui die er na afloop weer voor zorgde dat ik me vies, lelijk en dik voelde. Ik kon wel janken, maar slikte mijn tranen weg. Als ik nu zou gaan huilen, moest ik Harm vertellen waarom. En daar had ik geen zin in. De schaamte is te groot. Ik nam me, zoals altijd, voor om de komende dagen amper iets te eten. In mijn hart wist ik ook wel dat mij dat niet zou lukken.”

Bourgondische leefstijl

“Mijn moeder heeft ernstig overgewicht, al haar hele leven. Zo nu en dan deed ze weer een lijnpoging, maar al snel verviel ze weer in haar Bourgondische leefstijl. Wijntje hier, kaasje daar, borrelplankje zus – ook met het avondeten pakte ze uit alsof we in een restaurant woonden. Ik heb altijd geworsteld met mijn moeders dik-zijn. Ik schaamde me ervoor en nam me zelf voor nooit zo te worden.

Maar aan lichaamsbouw kun je weinig doen. In de puberteit kwam ik aan en begon ik steeds meer op haar te lijken. Ook als het op die Bourgondische inslag aankwam. Ik vind vrijwel alles lekker. Je kunt mij blij maken met een tiengangenmenu, maar ook met een goede stamppot. En ik hou van drop, chocola én chips; iets wat voor de meeste mensen vaak een kwestie van ‘het een wel, het ander niet zo’ is.

Zo veel overgewicht als mijn moeder heeft, heb ik nooit gekregen. Daar moet ik wel mijn best voor doen. Als ik eet zoals ik zou willen eten, zou ik binnen de kortste keren tonnetjerond zijn. Eten levert in mijn hoofd een voortdurende strijd op. Van nagenoeg alles loopt het water me in de mond, maar ik wil er niet steeds aan toegeven. En dat resulteert in eetbuien. Althans, zo heb ik het zelf maar verklaard.”

Los tijdens zwangerschappen

“Tijdens de zwangerschap van Sam kwam ik flink meer aan dan vrouwen gemiddeld, ik denk zo’n 25 kilo. Ik liet me gaan. Eindelijk hoefde ik me niet te schamen voor wat ik at, ik was immers zwanger! Ik vinkte de ene na de andere craving af. Dan weer wilde ik een maand alleen maar ijs na het eten – en dan het liefst zo groot mogelijk, met een dikke laag chocola – dan weer kon ik nergens anders aan denken dan aan kroketten en at ik er ook minstens vijf in de week. Na Sams geboorte viel ik snel weer af, maar er bleef zeker vier, vijf kilo plakken. Ik had heimwee naar die negen maanden waarin ik kon eten wat ik wilde, zonder commentaar. Toen ik zwanger werd van Jesse ging ik opnieuw helemaal los. Van kibbeling tot zelfgebakken appeltaart en van salmiaklolly’s tot absurde hoeveelheden aardbeien met slagroom; ik had echt honger naar eten. De handeling van iets in mijn mond stoppen en kauwen, gaf me korte tijd rust. Ik las ergens in een tijdschrift over een vrouw met een eetverslaving. ‘Dat heb ik ook’, dacht ik toen beschaamd. Het leek me makkelijker te vertellen dat je alcoholist was, dan een foodjunk. Nog steeds denk ik dat, eigenlijk.”

“Na de geboorte van Jesse bleef er nog eens een paar kilo plakken. Ik ben zo’n 15 kilo te zwaar nu. Dat is met een beetje inspanning, flink bewegen en goed op je eten letten echt wel weg te krijgen. Alleen niet door mij. Hoe harder ik mijn best doe, hoe sterker mijn eetbuien de kop op steken. Ik moet ermee naar de huisarts of op z’n minst naar een diëtist en misschien wel psycholoog. Dat heb ik alleen nog niet gedaan. Ik blijf mezelf wijsmaken dat ik geen probleem heb. Dat iedereen zich wel eens vergrijpt aan een koek- of snoeptrommel. En ik weet mezelf dan ook nog eens te overtuigen van de impact van mijn hormonen op mijn eetbuien. Allemaal excuses, natuurlijk. Feit is alleen wel dat ik rondom mijn menstruatie helemaal ‘out of control’ ben. Dan gaat echt alles er tijdens een eetbui in. Van een banaan tot een koude bak nasi – het is maar net wat er op dat moment voorhanden is.

Oncontroleerbaar

Online heb ik al meerdere keren het nodige over eetbuien opgezocht. Je hebt het al als je gemiddeld twee keer in de week een oncontroleerbare eetbui heb, las ik. Nou, daar kom ik wel aan. Maar ik vergoelijk vaak ook meteen weer wat ik doe. Niet iedere bui loopt volledig uit de hand. Soms stop ik na een handje chips, vier koekjes en een lepel pindakaas, bijvoorbeeld. En ik kies ook regelmatig voor gezonde(re) producten. Een bak kwark, fruit, een rode paprika of een cracker met kaas. Het probleem zit ‘m alleen in het oncontroleerbare. Ik blijf vaak maar doorgaan en ik moet er vooral ook niet aan denken dat iemand me zo ziet. Het eten wat ik doe, is vol schaamte. Die ene keer dat Harm mij betrapte, vond ik echt verschrikkelijk. Net als alle keren dat er door hem aan mij gevraagd is waar die koekjes nou toch zijn. Of hoe het kan dat de chips nu al op is…”

“Ik zou het hem moeten vertellen. Gewoon met de billen bloot; we zijn getrouwd, dus waarom niet? Ik durf het nog niet. Dat is de enige reden. Harm is heel sportief en ook nog eens slank gebouwd. Doordat hij drie keer in de week hardloopt en altijd op de fiets naar zijn werk gaat, kan hij eten wat hij wil, zonder aan te komen. Daar ben ik jaloers op, hoewel dat natuurlijk nergens op slaat. Ik zou ook kunnen gaan sporten. Maar daar heb ik een hekel aan.

Harm valt op volle vrouwen, dat heeft ie al zo vaak gezegd. Hij zal dus ook nooit een opmerking over mijn rondingen of overgewicht maken. Sterker nog, hij complimenteert mij er juist mee. Ik denk dat als ik hem zou vertellen dat ik een paar keer per week een eetbui heb, hij daar niet van zou schrikken. Hij zou het niet zien als iets slechts, daar moet ik hem eerst van overtuigen. Ik ben obsessief met eten bezig, dat is het. Als ik ’s morgens wakker word, bedenk ik al wat we die avond gaan eten. Ik kan mezelf uren verliezen in receptvideo’s op social media en het water loopt me letterlijk in de mond als ik iets lekkers zie of ruik. Alleen ik mag het van mezelf dus niet altijd. Ik sta mezelf niet toe om echt van eten te genieten, omdat ik niet zo zwaar als mijn moeder wil worden en ook zeker niet met haar vergeleken wil worden. Dat gebeurt echter heel vaak, tot mijn grote frustratie.”

Ongezond

“Mijn moeder is een fantastische vrouw, laat dat duidelijk zijn. Maar zij heeft dus echt geen rem. Dat ze nog geen diabetes heeft, is een wonder. Verder kraakt ze aan alle kanten. Lopen doet ze waggelend en haar knieën zijn versleten. En ze blijft maar eten. Zoals mijn moeder wil ik niet eindigen. Ik vecht daartegen door alle touwtjes zo strak mogelijk te houden, tot mijn weerstand breekt. En dat gebeurt dus met regelmaat. De keren dat ik echt streng gelijnd heb, werden altijd opgevolgd door een periode waarin ik echt eetbui op eetbui kreeg. Bovendien duurt dat strenge lijnen bij mij nooit langer dan vier, vijf dagen. Daarna ga ik van 30% naar 180% eten. En alles stiekem, uiteraard. Niemand mag zien dat ik mezelf volprop.

Ik heb wel eens overwogen alles uit te spugen, maar ik heb een lichte kotsfobie. Gelukkig, zou ik bijna zeggen. Dat zou het namelijk alleen maar nog ongezonder maken. Op de website van het voedingscentrum staat hoe gevaarlijk een eetbuistoornis is. Dat je er diabetes en hart- en vaatziekten van kunt krijgen. Misselijkheid en maagpijn worden ook genoemd als mogelijke gevolgen. Misselijk ben ik nooit, maar maagpijn; dat herken ik wel.”

Leeg en schuldig

“Na een eetbui ben ik altijd heel boos op mezelf. Waarom kan ik me nou toch niet inhouden? Je kunt het echt vergelijken met een alcoholist die na een avond drinken met een kater wakker wordt. Ik voel me leeg en schuldig. En dom en lelijk en vies en nog dikker dan ik me normaal al voel. Wat ik de laatste tijd doe, is na een eetbui heel veel water drinken. Ik heb geen idee of dat het nog iets minder erg maakt, maar zo heb ik tenminste het idee dat ik er iets aan doe.

Online zie ik veel vrouwen worstelen met anorexia. Als het ergens over eetstoornissen gaat, gaat het sowieso vrijwel altijd over heel weinig eten, zelden over wat ik doe. De schaamte is mede daardoor ook zo groot, denk ik. Voor mij althans wel. Ik vertel mijn verhaal nu, omdat ik zeker weet dat er veel meer vrouwen – en ook mannen – net zo met eten in gevecht zijn zoals ik dat ben. Ik hoop ze een stukje herkenning te bieden. Ik heb met mezelf afgesproken dat ik nog dit jaar hulp ga zoeken. Ik moet nog echt even mijn moed bij elkaar rapen en dan ga ik naar de huisarts. Wie weet zit er nog wel meer achter mijn eetbuien; als het maar op te lossen is. Mijn relatie met eten moet hersteld worden en dat kan alleen als ik professionele hulp zoek. De eerste die het moet weten, is Harm, vind ik. Het hem vertellen; daar zie ik misschien nog wel het meest tegenop. Het voelt als een deuk in ons verder zo fijne en perfecte leventje slaan. Ik kan alleen niet nog heel veel langer de schone schijn ophouden.”

Om privacyredenen zijn alle namen veranderd, De echte namen zijn bekend bij de redactie.​​​​​​
Foto: Getty Images