Marie-Jeanne: ‘Ik kwam in één jaar weer 30 kilo aan’

20 september 2023

Marie-Jeanne (56) streed altijd met haar gewicht, maar sinds de maagverkleining in 2010 leek ze het onder controle te hebben. Totdat corona toesloeg en ze 30 kilo aankwam. ‘Eten is mijn troost, het is nu alles wat ik heb.’

Marie-Jeanne: “Dat ik in een jaar tijd wel 30 kilo ben aangekomen, komt niet helemaal uit de lucht vallen. Eerder heb ik ook al geworsteld met mijn gewicht. Tijdens de zwangerschap van mijn oudste kind ben ik enorm aangekomen. ‘Ik word toch wel dik door de baby, dan kunnen die extra kilo’s door het eten er ook wel bij’, dacht ik. Ik at alles wat slecht voor me was: chips, chocola, patat. De remmen gingen los. Niemand zei er wat van. Ik was immers zwanger en gelukkig. Het hoorde erbij. Op het eind van mijn zwangerschap mocht ik geen zout meer eten, omdat ik vocht vasthield, zei de verloskundige. Dat stelde me ergens gerust, het was dus vocht en geen vet. Maar dat viel tegen. Ik eindigde met 13 kilo overgewicht na de geboorte. En dat kreeg ik er maar niet af.
De zwangerschap van de tweede pakte ik anders aan. Het scheelde al dat ik zwanger was in de zomer, met warm weer heb ik nooit zo veel honger. En ik had die gekke trek in slecht voedsel niet, zoals ik bij mijn oudste wel had. In totaal kwam ik 12 kilo aan, wat er ook zo weer af was. Maar daarna ging het razendsnel de verkeerde kant op. Ik was inmiddels gestopt met werken en richtte me helemaal op de kinderen. Als zij sliepen, plofte ik op de bank met koffie en koek. Ik kwam aan als een malle.”

Emotie-eter

“In diezelfde tijd kreeg ik geestelijk het nodige te verwerken. Na beide geboortes had ik een postnatale depressie. En in mijn directe omgeving was sprake van ernstige ziekte en een overlijden tussen beide zwangerschappen in. Ik ben een emotie-eter. Eten verdooft verdriet en pijn. Ik verstopte de chocolade en chips op plekken waar niemand het zou zien. In de schuur bijvoorbeeld. Mijn toenmalige man had niets door. Zodra de kinderen op bed lagen, ging ik eten. Ik had zelf ook wel door dat ik niet goed bezig was, maar kon het tij niet keren. En dan heb ik ook nog eens de pech dat ik een goede eter ben. Ik lust alles…”
“Ik zag en voelde mijn lijf veranderen. Ik keek niet meer in de spiegel. Iedere keer als ik een grotere kledingmaat moest kopen, dacht ik: ‘Dit is écht de laatste keer.’ Ik verlegde alleen keer op keer mijn grenzen. Ik weet nog goed dat ik voor de eerste keer naar een grotematen-winkel moest. Ik schaamde me verschrikkelijk. In die tijd was het aanbod in grote maten niet wat het nu is. De kledingstukken waren een soort veredelde zakken, helemaal niet mooi. In die winkel was ik overigens wel voor het eerst in lange tijd niet de dikste. Dat was het enige positieve aan dat moment.”

Binge-eating-disorder

“Mijn leven bleef een achtbaan op emotioneel gebied. En eten bleef mijn mechanisme om ermee om te gaan. Ik kauwde mijn emoties letterlijk weg. Ik vond troost en genegenheid in voeding. Eten heeft geen oordeel, het praat niet terug. Ik vond er alles in wat ik nodig had.
Mijn omgeving liet mij, vaak goedbedoeld, regelmatig weten dat ze vonden dat ik moest afvallen. ‘Het komt door de medicatie’, zei ik dan. Of ik riep dat ik van de lucht al dik werd. ‘Als ik een kroket ruik, kom ik al aan.’ Dat was natuurlijk niet zo: ik at de kilo’s er zelf aan. Ik probeerde ondertussen eens in de zoveel tijd weer een dieet uit. Je kunt het zo gek niet bedenken of ik heb het gedaan. Een citroensapkuur bijvoorbeeld. Daarbij dronk ik liters citroensap met ahornsiroop, een heel vies goedje. Ik verzuurde ter plekke, het was zo vies. En het deed niet eens wat het moest doen, ik bleef dik. Ik wist dat als ik echt wilde afvallen, ik mijn manier van eten en leven structureel moest veranderen. Mijn relatie met voedsel was volledig verstoord. Ik had een binge eating-disorder, dat is een vorm van boulimia, alleen dan zonder braken.”

Harde woorden

“Als je zo zwaar bent als ik toen was, merk je pas hoe hard mensen kunnen zijn. Ik zat een keer in een restaurant patat te eten en daar werd door de mensen aan de tafel achter mij nét iets te hard wat van gezegd. Mensen realiseren zich niet wat zo’n opmerking met je doet. Ook niet de opmerking van een familielid of vriend die écht goedbedoeld was. Die woorden bleven maar door mijn hoofd malen en gingen een compleet eigen leven leiden. Ik was niet dom, ik zag ook wel wat zij zagen. Ik was alleen niet bij machte er iets aan te veranderen. Was het maar zo simpel.
In 2009 had ik het punt bereikt waarop ik morbide obees was. Mijn gewicht en BMI werden levensbedreigend. Ik kreeg last van mijn gewrichten en mijn huisarts wees me erop dat hart- en vaatziekten en diabetes op de loer lagen. Ook mijn kinderen maakten zich zorgen, dat raakte me nog het meest. Zij zeiden er weinig over, maar ik voelde het. Ze hadden namelijk inmiddels geleerd wijselijk hun mond te houden omdat ze anders mijn wanhoop alleen maar groter zagen worden.”

In proportie

“Ik besloot voor een maagverkleining te gaan en na een strenge procedure was ik in 2010 aan de beurt. Ik was mega gemotiveerd, meer dan ooit tevoren. Ik doorstond de operatie fluitend en smolt daarna – figuurlijk dan. Je zag me dunner worden. Als ik twee stukjes brood at, zat ik al vol. Ik nam de richtlijnen uiterst serieus en viel in een half jaar maar liefs 50 kilo af. Mijn omgeving reageerde vol lof.
Ik was ook blij met mezelf: ik voelde me fijn, fit en mooi. Ik durfde mezelf meer te laten zien en droeg heel andere kleding dan voorheen. In het begin had ik nog wel eens last van dumping, dan heb je toch te veel gegeten en komt het eten er weer uit. Zo ging ik een keer met mijn zoon naar een tuincentrum en nam ik ‘even snel’ een plakje ontbijtkoek. Dat kwam me duur te staan, ik gooide alles eruit bij de plantjes op het parkeerterrein.
Tot vorig jaar had ik een relatief gezond gewicht. Ik zat er nog steeds iets boven, maar mijn lijf was in proportie en ik voelde me er prettig bij. Maar toen sloeg corona toe. Ik heb al een aantal jaren geen werk, ondanks dat ik me suf solliciteer. Om me toch nuttig te maken voor de maatschappij deed ik veel vrijwilligerswerk.”

Financiële zorgen

“Dat stopte van de ene op de andere dag. Ineens was mijn agenda helemaal leeg en viel ik in een zwart gat. Ik belandde op de bank en daar zit ik eigenlijk nog steeds. Wat niet helpt is dat ik inmiddels gescheiden en alleenstaand ben. Er is ’s morgens niemand om goedemorgen tegen te zeggen, om mijn zorgen en onzekerheden mee te delen. Zeker in het begin, toen we ook echt nog binnenbleven en weinig mochten door de maatregelen, voelde dat heel eenzaam. Dan mis je de aanspraak van het vrijwilligerswerk en van familie en vrienden. Mijn kinderen hebben allebei een drukke baan en een gezin, hen zie ik niet vaak, en toen corona toesloeg zelfs nóg minder. Ze hadden hun handen vol aan thuiswerken en het geven van thuisonderwijs.
Corona was voor mij de druppel bovenop mijn financiële zorgen, de stress van het niet kunnen vinden van een baan en de voortdurende druk vanuit het UWV. Ik moet iedere maand vier sollicitaties versturen en dat heb ik altijd op de eerste van de maand al gedaan. Ik leg het alleen vaak af tegen goedkopere schoolverlaters of ik beschik niet over de juiste papieren. Het is heel frustrerend.”

Terug bij af

“Ik ging daardoor weer eten. En hoewel mijn maag nog steeds geen grote hoeveelheden aankan, krijg ik er toch voldoende calorieën in om flink aan te komen. Ik liet chocola op mijn tong smelten. En met een patatje kwam ik een heel eind, al zat het soms voelbaar tot in mijn keel. Ik at ook gezonde dingen, alles wat los en vastzat eigenlijk. Als ik maar kon kauwen. De eerste kilo’s kwamen er ongemerkt aan. Ik hoorde op de persconferenties van het kabinet zeggen dat we vooral moesten blijven bewegen en dat deed ik in mijn beleving ook: ik wandelde iedere dag. Het wandelen hief alleen het effect van het vele troosteten niet op. Dat ik uiteindelijk weer zo’n 30 kilo zou aankomen, had ik zelf ook nooit gedacht.
Langzaam maar zeker werd ik weer onzichtbaar. Ik zag en sprak als vrijwilliger veel mensen. Ineens was het stil en zat ik hele dagen alleen thuis. Mijn eigenwaarde daalde opnieuw. Alles is in anderhalf jaar tijd als een kaartenhuis ingestort. In september kreeg ik, ondanks dat ik de deur amper uitkwam, zelf corona. Geen idee hoe, misschien wel van een bezorger die de boodschappen kwam brengen. Of misschien heb ik het wel opgelopen in de lift of in de hal, toen ik de post uit de brievenbus ging halen. Ik ben er in ieder geval goed ziek van geweest. Ik had hoge koorts, griep- en spierklachten en geen reuk en smaak. Tot op de dag van vandaag ervaar ik de nasleep. Nog steeds ben ik sneller kortademig en moe.”

Toekomstperspectief

“Ik weet dat er voor mij een uitweg is. Ik heb écht betaald werk nodig. Als ik uit de WW kan omdat ik weer een baan en dus ook een inkomen heb, zal mijn eigenwaarde rap terugkeren. Ik mis een doel in mijn leven. En contact met mensen. Als er werk is, is er weer zingeving en een toekomstperspectief. Dan heb ik het niet meer nodig verdriet en frustraties weg te eten. Ik zit in een neerwaartse spiraal en blijf daarin hangen.
Soms zit ik van ’s ochtends vroeg tot ’s avonds laat op de bank. Ik kijk tv en lees boeken, maar de inhoud boeit me niet. Ik ben voortdurend in mijn hoofd bezig te bedenken hoe ik deze situatie kan oplossen. Toen er recent werd versoepeld, merkte ik meteen dat dat me goed deed.”

Confronterend

“Mijn vrijwilligerswerk staat ondanks de versoepelingen helaas nog steeds op een laag pitje, omdat dit voornamelijk in groepsverband gebeurt. Ik geef met een nulurencontract zo nu en dan les als hersteldocent aan zorgprofessionals en ben net gevraagd te spreken op een congres. Dat zijn voor mij nu de pareltjes. Wie weet opent het weer nieuwe deuren. Als er meer van dat soort momenten in mijn leven komen, ben ik er weer, want dat geeft hoop.
Ik mis mijn slanke lijf enorm. Ik had met die kilo’s minder veel meer bewegingsvrijheid. Als ik met mijn beste vriendin een selfie maak, schrik ik van wat ik zie. Ik vind het zelfs walgelijk. Ik ben weer even zwaar als voor mijn maagverkleining en dat is heel confronterend. Net als foto’s uit de tijd dat ik op mijn slankst was. Ik kan niet wachten tot het tij keert en ik weer volop kan leven.”

Meer persoonlijke verhalen lezen? Neem nu een digitaal abonnement op Vriendin.

Dit artikel komt uit 2021 in de tijd van de coronacrisis.