8 lezeressen: ‘Déze levensles deed mijn wereld kantelen’

Tekst: Redactie Vriendin

23 april 2024

De arts die vertelt dat je bijna dood was geweest, een onbekende in de trein die zijn wijsheid met je deelt, maar ook je vader die nare dingen zegt – gesprekken die je leven op z’n kop zetten. Deze vrouwen wisten meteen: vanaf nu ga ik het anders doen.

Zoek het maar uit

Erica (55): “De relatie met mijn vader is altijd ingewikkeld geweest. Van mijn vijftiende – na de scheiding van mijn ouders – tot mijn dertigste heb ik geen contact met hem gehad. Daarna hebben we het opgebouwd, maar altijd op mijn tong bijtend. Hij is een moeilijke man, met veel aandacht voor zichzelf en weinig voor een ander. Maar ja, hij is mijn vader en dus hield ik contact. Toen hij een paar jaar geleden ziek werd en zorg nodig had, werd ik ook nog mantelzorger, samen met mijn vaders vriendin. Mantelzorgen is al loodzwaar voor lieve ouders, maar dit was een nachtmerrie. Mijn vader zei nooit iets aardigs, hij klaagde en schold altijd. Mijn man zei: je bent gek dat je nog gaat. Maar ik voelde me verplicht. Tot november vorig jaar. Ik was acht dagen achter elkaar elke dag bij mijn vader geweest: boodschappen, ziekenhuisafspraken, de thuiszorg, er was steeds wel iets. Toen ik die achtste dag wegging, was mijn vader boos en vond hij dat ik hem aan zijn lot overliet. “Ik wil je trouwens laten weten dat ik je heb onterfd”, zei hij. “Wie niets om mij geeft, hoeft ook niets te krijgen.” Toen knapte er iets in mij. “Oké pa”, zei ik kalm. “Je bent al vaak over mijn grens gegaan en nu accepteer ik het niet meer.” Ik heb de deur achter me dichtgetrokken en ben nooit meer teruggegaan. Mijn leven is sindsdien zoveel rustiger.”

Alles is nu

Reina (31): “In de trein raakte ik aan de praat met een man van een jaar of zestig die in een boekje een prachtige tekening zat te maken. “Mijn vaderland”, zei hij toen ik vroeg wat hij tekende. Hij kwam uit Sierra Leone en had veel meegemaakt in zijn leven. We raakten aan de praat over levenslessen. En toen zei hij: “Ik leef volgens de regel: the present is now.” Dat maakte zo’n indruk op mij. Zijn hele verhaal, de verliezen die hij had moeten verwerken, de bergen die hij had moeten beklimmen. En dan simpelweg die les. Waarbij “the present” niet alleen “het heden”, maar ook “het cadeau” betekent. Voor iemand die moeite heeft in het hier en nu te leven – ik pieker over wat geweest is en maak me vaak zorgen over wat kan gebeuren – is dat een wijze les. Het is twee jaar geleden, maar ik heb die zin in een boekje geschreven en denk er regelmatig aan als ik me weer eens verlies in gepieker.”

Het is genoeg

Wendy (56): “Ik moet nog huilen als ik aan dat gesprek denk, nu twee jaar geleden. Mijn dochter van toen zestien jaar vroeg me aan tafel te gaan zitten, daarna kwam mijn zus binnen. Ze hadden een harde boodschap: ik moest afkicken of mijn dochter zou ergens anders gaan wonen. Tot dat moment vond ik dat ik mijn alcoholverslaving goed verborg. Mijn kind zag me alleen “gezellig” drinken en merkte niets van de wijn bij de lunch of soms net na het ontbijt. Dacht ik. In werkelijkheid leed ze onder mijn verslaving en had ze bij haar tante aangeklopt. Letterlijk zei ze: “Het is genoeg, mama.” Ik deed wat elke verslaafde doet: ontkennen, bagatelliseren, om me heen slaan en uiteindelijk breken. Mijn zus ging met me naar de huisarts en daarna ging het snel. Inmiddels ben ik gestopt met drinken, een overwinning op mezelf. Mijn dochter betekende al alles voor mij, maar ik ben zo mogelijk nog trotser op haar geworden.”

Geniet ervan

Maartje (39): “Ik ben een streber, perfectionist en controlfreak in één. Echt fijne eigenschappen als je iets wil bereiken, maar voor mezelf soms lastig. En ik projecteer dit op mijn kinderen. Ze hoeven niet het allerhoogste te bereiken, zeg ik altijd stoer, maar ze moeten wel hun best doen, het maximale uit zichzelf halen. Daar leek me niets mis mee, zeker toen ze naar school gingen. Door een vriendje van mijn zoon ontmoette ik een leuke moeder, nu een vriendin. Zij is het tegenovergestelde van mij: go with the flow. Toen we het hadden over wat je je kinderen wil meegeven, zei ze: “Dat ze genieten van elke stap van de reis, ongeacht de bestemming.” Ik zei: “Dat ze hun best moeten doen.” Dat vond zij gek, dat zag ik. “Mijn kinderen hoeven hun best niet te doen”, zei ze. “Waarom op hun tenen lopen als je op je hele voet ook goed genoeg bent?” Dat raakte me. Met mijn, vond ikzelf, wijze boodschap push ik mijn kinderen altijd op de toppen van hun kunnen bezig te zijn. Sinds dat gesprek zeg ik vaker: geniet van vandaag.”

In scheiding?

Leonie (40): “Ze belde op een dinsdagochtend. “Sorry dat ik je overval”, zei ze. “Maar we moeten praten.” En toen vertelde deze mij onbekende vrouw hoe ze een halfjaar eerder mijn man ontmoette bij het uitgaan en hoe ze niet beter wist dan dat hij en ik in scheiding lagen, want dat had hij verteld. Ik wist niets van een scheiding, was eigenlijk heel gelukkig met mijn man en twee zoontjes. Maar hij had een ander verhaal opgehangen en ze hadden iets gekregen met elkaar. Pas recent was ze erachter gekomen dat er geen sprake was van een scheiding. Ze had mijn man aan de kant gezet, maar hij bleef bellen en berichten sturen. En ze wist ook dat hij dat bij andere vrouwen deed. Toen mijn man thuiskwam, heb ik zijn telefoon opgeëist en daar was het bewijs: talloze berichtjes, hij had niet eens moeite gedaan die te wissen. Inmiddels kan hij in de kroeg de waarheid vertellen: hij is gescheiden. Het telefoongesprek was het allerergste gesprek dat ik ooit heb gevoerd, maar heeft me ook behoed voor erger. Ik heb die vrouw nooit ontmoet, maar ben haar dankbaar.”

De geweldige mentor

Mara (28): “Als je, zoals ik, uit een gezin komt waar weinig ruimte was voor ontwikkeling, ga je daar als kind naar leven. Ik geloofde dat ik niet meer kon bereiken dan mijn moeder, die schoonmaakster is. Niks mis met dat werk, maar toen mijn Cito-scores uitwezen dat ik naar het vwo kon en mijn ouders me naar de mavo deden, dacht ik niet dat mijn droom om arts te worden uit zou komen. Maar ik had het geluk de allerbeste mentor ooit te treffen. Na een halfjaar in de brugklas, waar mijn scores matig waren omdat ik niets deed, zei hij: “Mara, ik heb een probleem.” Hij bracht het zo: hij wist dat ik meer kon en piekerde zich suf over een manier om mij uit te dagen. “Ik weet dat je dromen hebt”, zei hij. “En ik weet ook dat je ze alleen gaat bereiken door hard te werken.” Dat triggerde mij. Ik wilde aan hem laten zien wat ik in mijn mars had. In het tweede jaar stroomde ik door naar havo/vwo en daarna naar het vwo, tegen de wil van mijn ouders. Als mijn mentor me niet op het juiste spoor had gezet, was ik gaan leven zoals mijn ouders. Dat ik volgend jaar afstudeer als basisarts, heb ik aan hem te danken.”

Kantje boord

Jantien (35): “Ik volgde het paadje dat van huis uit voor me was uitgedacht: studeerde braaf rechten, werd advocaat en was semi-gelukkig. Dat ik kunstenaar wilde zijn, daar deed ik niets mee. Leuke hobby, hoorde ik mijn vader in mijn hoofd zeggen. Maar geen baan. Op mijn 33ste werd ik zwanger, na 39 weken begon de bevalling. Het schoot niet op, we gingen naar het ziekenhuis. Daar werd, na een paar zware uren, onze zoon Mees geboren. Na twintig minuten werd ineens alles zwart: ik had een fluxus – overmatig bloedverlies – en moest met spoed naar de operatiekamer. Het was echt kantje boord. Na 24 uur werd ik wakker op de intensive care. “Je bent door het oog van de naald gekropen”, zei de arts. “Er moet een engeltje op je schouder hebben gezeten.” Die woorden, die hoorde ik niet, die vóelde ik door mijn hele lijf. Toen wist ik zeker: het universum gaat me niet nóg duidelijker maken dat ik het anders moet aanpakken. Die tweede kans pakte ik met beide handen aan. Zodra ik kon, zegde ik mijn baan op en met Mees in de draagzak begon ik het ene schilderij na het andere te maken. Inmiddels heb ik best wat verkocht. Zoveel geld als eerst verdien ik niet, maar ik ben zó gelukkig. En dat dankzij de woorden van die arts, en dankzij dat engeltje.”

Moedig besluit

Rosalie (42): “Het lijkt in om te zeggen dat je ex-man een narcist blijkt te zijn, maar als je écht met een narcist bent, heb je het zwaar. Mijn (nu ex-)man was in het begin zó lief en bewonderend, en daarna zó dominant, controlerend, kritisch en ondermijnend. Het gaat langzaam, je hebt het niet door tot je er middenin zit, een kind hebt en denkt: ik kan hier niet meer uit. Of: misschien ligt het aan mij. Als ik zei dat ik zijn gedrag niet oké vond, draaide hij het om: míjn gedrag was niet oké, dus hij moest wel zo doen. Gaslighting, weet ik nu. [Mijn huwelijk was een hel. Mijn man kon elk moment ontploffen, je wist nooit waarom. Mijn kinderen voelden de spanning, maar ik was niet bij machte om te gaan. Dan zou het nog veel erger worden en zou ik er niet bij zijn als hij zijn woede op hen richtte.] Tot ik in de sportschool aan de praat raakte met een leuke vrouw. Steeds vaker dronken we na het sporten iets. Toen we eens uit eten gingen, vertelde ze over haar jeugd met een narcistische vader en hoe erg dat voor haar was geweest. En hoe blij ze was toen haar moeder uiteindelijk bij hem wegging, ook al moest ze de helft van de tijd naar haar vader. Maar die tijd bij mijn moeder maakte alles goed, daar vond ik rust en geluk die ik niet had toen ik nog de hele tijd in die spanning zat. Wát een eyeopener. Ik begon te huilen, vertelde mijn verhaal en zij zei: “Ga, alsjeblieft, voor je kinderen.” Twee maanden later had ik voldoende moed verzameld. Het werd een vechtscheiding van jewelste, maar ik ben trots op mezelf.”

Tekst: Mariëtte Middelbeek
Foto: Getty Images