Inge is al tien jaar op wereldreis met haar dochters: ‘We gaan niet meer terug’

“Ik had een typisch Hollands leven, met een bakfiets en een burgerlijke nieuwbouwwoning. Mijn oudste twee dochters gingen naar school en Suze, de jongste, was thuis. De vader van mijn kinderen vertrok toen zij een paar maanden oud was, dus we waren altijd met zijn viertjes. Ik runde vanuit huis een webwinkel in natuurproducten. Ik was niet ongelukkig, maar ik vond dat ik weinig te zeggen had over hoe ik het leven met mijn kinderen wilde indelen. Silvana zat op de middelbare school, Sheree, op de basisschool. Zij kon goed leren, en mocht een klas overslaan. Maar ze huilde ook vaak ’s ochtends omdat ze de uren en de druk van school niet aankon. ‘Waarom moet ik daar elke dag heen?’ vroeg ze me dan snikkend. Toen begon er bij mij iets te knagen.”

Drang om te reizen

“In de wijk waar de school stond, vielen we als gezin wel op. Ik had een huurhuis, terwijl de meeste gezinnen een koophuis hadden, met twee auto’s voor de deur. De buurtkinderen droegen merkkleding en kregen dure cadeaus voor Sinterklaas. Wij hadden niet veel te besteden, maar we hadden het samen altijd fijn. Onze uitjes waren eenvoudig: een paar dagen met de trein weg, kamperen in een tent. Toen Sheree op een dag erg moe was, meldde ik alle kinderen ziek en pakten we de trein naar Scheveningen. Toen we daar op een doordeweekse dag rustig op het strand zaten dacht ik: het moet anders. Het was alsof ik die ochtend een voorproefje kreeg van hoe het leven ook kon zijn.”

“Het idee om mijn leven in Nederland achter me te laten vond ik spannend. Ik wilde mijn leven eerst op de veilige manier veranderen en de kinderen zelf les gaan geven. Dat bleek ingewikkeld, omdat na schoolgang het geven van thuisonderwijs juridisch gezien lastig voor elkaar te krijgen is. Alles opgeven bracht risico’s met zich mee: dan zou ik geen kinderbijslag meer ontvangen en geen zorgverzekering meer hebben. Spaargeld had ik niet, maar mijn verlangen om met de meiden op reis te gaan was groot. Ik wilde de wereld in, met elkaar. Dus koos ik er toch voor om alles op te geven. Ik realiseerde dat al mijn zekerheid weg zou vallen, maar wist: ik ga het wél doen. Toen ik die shift had gemaakt, kon ik de eerste stappen zetten. Mijn webwinkel bleef bestaan en mijn ouders boden aan de pakketjes te versturen.”

Wereldreis

“Ik boekte vier enkele reisjes naar Costa Rica, en de kinderen namen afscheid op school. Ik was nog nooit in Zuid-Amerika geweest, maar vond via een Facebookgroep een houten hutje, waar we konden wonen voor drie maanden. Ik was zeker van mijn zaak en dacht: we gaan dit gewoon doen. Mensen in mijn omgeving hadden hun twijfels. Een vrouw alleen, met drie kinderen, met weinig geld of sociale contacten. De eerste periode in het buitenland is achteraf gezien het moeilijkste geweest. Silvana zat in Nederland al in de tweede klas van de middelbare school, dus had al vrienden en een eigen identiteit. Kleding en schoenen waren belangrijk voor haar. En dan zit je ineens in de jungle met je moeder en zusjes. Het was modderig, vochtig, er zaten overal beesten en insecten. Op haar nieuwe sneakers stond schimmel door al het vocht en ze dacht regelmatig: ‘wat doe ik hier?!’ Op een ochtend gooide Silvana al haar spullen in een koffer en zei ze: ‘Mam, ik ga naar huis!’ We hebben toen samen besloten na een half jaar te evalueren. Alle kinderen mochten dan zeggen of ze het reizen nog zagen zitten.”

“De cultuurshock was groot. In Costa Rica was buiten de natuur om, weinig te beleven. De kinderen spraken de taal nog niet en DuoLingo zette ook geen zoden aan de dijk. De moeilijkheid van ons nieuwe leven was het loslaten van oude denkpatronen. We waren allemaal gewend druk bezig te zijn en hard te werken. Ons leven werd bepaald door de klok. Nu moest er nog steeds gewerkt worden, maar konden we onze dagen vrij indelen. We zaten met onze voetjes in het zand en keken naar de zee, maar het unwinden en tot rust komen, bleek knap lastig. We moesten onszelf opnieuw uitvinden.”

A stranger a day

“Als we vanaf onze hut een uur door de jungle fietsten, kwamen we bij een Casa de la Cultura, een buurthuis. Hier waren de lokale kinderen te vinden en ze gaven er balletles, dus Suze ging er elke week dansen. Wat de kinderen verder deden? Spelen met kikkertjes, stokjes en schelpen. Doordat ze waren uitgeschreven in Nederland, vielen alle regels weg, waaronder ook de leerplichtwet. Ik vond het doodeng om school los te laten, maar besloot in Costa Rica om te unschoolen unschoolen (een vorm van thuisonderwijs waarbij het kind vrijheid krijgt zijn eigen interesses te volgen en te leren op zijn of haar eigen manier, red.). Hier hebben mensen een mening over, maar ik zag dat het goed was voor mijn kinderen. Plus, ik leerde gezinnen kennen die het ook anders deden waardoor ik ineens niet meer de enige moeder was die andere keuzes maakte.”

“Mensen denken dat zo’n langdurige wereldreis eenzaam is, omdat je je sociale netwerk in je thuisland achterlaat. Maar als ik iets leerde op reis, is dat je snel een nieuwe community opbouwt. In Nederland is men best individualistisch, maar toen ik in Zuid-Amerika ziek werd, kwam iemand me een pannetje soep brengen. Ook mijn dochters hebben dat zo ervaren. We hadden de ‘A stranger a day’ regel. Ik moedigde mijn kinderen aan om elke dag met één iemand te praten die ze niet kenden, en zich zo open te stellen voor onbekenden.”

Geen diploma

“In mijn achterhoofd bleef wel de vraag ‘hoe moet het straks?’ spoken. Mensen zeiden tegen me: ‘Inge, jouw kinderen hebben straks geen diploma’. Suze was drie toen we weggingen, en is tot nu toe nog nooit naar school geweest. Zij heeft alles op een natuurlijke manier geleerd. Op dezelfde manier als ze heeft leren kruipen, en lopen. Door te horen, zien en te willen. Ik geloof in leren door intrinsieke motivatie. De kinderen hebben ook veel aan elkaar gehad, Suze werd erg gemotiveerd door haar oudere zussen, en zij hielpen haar met leren. We hebben samen zitten rekenen en alle letters geleerd. Ik ben er trots op dat mijn dochters net zulke boekenwormen zijn geworden als ik.”

“Ik had geen idee hoelang we weg zouden blijven. We hadden een toeristenvisum, dus moesten na drie maanden verkassen. We gingen de grens over naar Panama, en daarna weer terug. De enige planning die ik steeds had, was hoelang we ergens konden blijven op ons visum. De eerste drie jaar hebben we bijna alles met lokaal busvervoer gedaan. Soms moesten we een landsgrens over en zaten we dertien uur lang in een goedkope nachtbus. Financieel kon ik de wereldreis volhouden, omdat ik geen vaste lasten meer had. Ik had zelfs mijn telefoonabonnement opgezegd. We aten lokaal en ik ging altijd voor goedkoop. Luxe kenden we niet op reis. We hebben weinig warm water gehad, geen wasmachine of airco. Daar kun je veel geld op besparen. We hebben maandenlang in een oude schoolbus gewoond. Ons eerste hutje in Costa Rica kostte 400 dollar per maand en was de duurste accommodatie in tien jaar.”

Werken op wereldreis 

“De kinderen pasten zich op reis snel aan. Suze vond alles best, zolang ze maar met mij en haar zussen was. Sheree was gek op Freek Vonk en kon haar geluk in de jungle niet op met zoveel aapjes en luiaards om haar heen. In Costa Rica kwam ze in aanraking met een kindercircus, waar ze ging spelen. Toen we later in Mexico waren, werd ze ontdekt door een medeoprichter van Cirque du Soleil. Ze had talent, dus mocht naar een circusschool in Canada om daar een zomerprogramma te volgen. Silvana is een tropisch type. Zij houdt van duiken en surfen. Het eerste half jaar van onze reis vond ze lastig, maar daarna genoot ze enorm van alle nieuwe mogelijkheden.”

“Mijn bedrijf heeft het niet gered. Erg jammer, maar ik moest mijn webshop loslaten. Toen we daar geen inkomen meer van hadden, moest ik mezelf heruitvinden. Ik begon blogs en artikelen te schrijven voor websites, maar we hebben ook op huizen en dieren gepast. Ik pakte alles aan, niets was voor mij te min. Zo ben ik schoonmaker en nanny geweest en heb ik zelf sieraden gemaakt en verkocht. Er zijn echt 1001 manieren om geld te verdienen op reis. Het is soms onzeker, omdat je niet weet hoelang je ergens blijft, maar het maakt je ook inventief. De kinderen hebben wel eens pannenkoeken verkocht op het strand, Sheree heeft lesgegeven in het circus en Suze heeft vrijwilligerswerk gedaan met dieren in Guatemala, geweldig toch?”

Niet meer terug

“We zijn nu tien jaar op wereldreis en zijn in Cambodja, Curaçao, Ecuador, El Salvador, de Filipijnen, Guatemala, Indonesië, Maleisië, Mexico Nicaragua, Panama, Peru, Singapore, Thailand en Vietnam geweest. Wat de kinderen het meest gemist hebben, is het contact met opa en oma. Afgelopen zomer waren we even terug in Nederland en voelden we alle vier: we kunnen hier niet meer wonen. We zijn als gezin te veel veranderd. En dat is ook lastig, want we vinden het heerlijk om familie te zien en we waarderen wat Nederland wél heeft. Maar wat ik vooral ervaar, is dat de druk erg hoog is. Nu we als gezin al tien jaar zoveel rust ervaren, is het lastig om terug de drukte in te gaan.”

“De afgelopen jaren kon ik wel eens denken: wat heb ik bereikt in mijn leven? Ik heb nooit een indrukwekkende carrière gehad. Materieel heb ik niet veel. Maar inmiddels ben ik zelfverzekerder. Het moederschap, daar ben ik goed in. Vorig jaar heb ik hard gewerkt aan mijn boek, dat dit jaar is verschenen. Ik wilde een eerlijk boek maken over reizen met kinderen. Niet alleen het perfecte plaatje laten zien, maar juist ook de rauwe randjes. Ik vertel hoe het voor mij als moeder was toen we zonder geld kwamen te zitten, maar beschrijf ook het gevoel van rijkdom toen we in een tent in de woestijn van Peru sliepen. De reacties die ik krijg van mensen die ook dromen over een ander leven, geven me het gevoel dat ik echt iets kan bijdragen.”

Niet veel nodig

“We hebben nu zoveel van de wereld gezien, dat we minder snel reizen, en langer op een plek blijven. We zitten nu in Indonesië.  Mijn oma komt hier vandaan, dus ik voel een diepe verbinding met dit land. De meiden zijn nu 24, 18 en 14 en willen graag terug naar Mexico, daar voelden ze zich heel erg vrij. Ik geloof niet dat onze levensstijl geschikt is voor iedereen. Maar ik geloof dat als je het verlangen hebt om meer van de wereld te zien, je daarnaar mag luisteren. Je bent er vaak van overtuigd dat dingen lastig zijn of niet kunnen, maar je hebt als mens niet veel nodig. Die beren op de weg, die vallen best mee. Ik ben maar een klein vrouwtje van 1,54 meter en doe deze wereldreis alleen met drie kinderen. Als ik het kan, kan jij het ook!”

Wil je Inge volgen? @travelingbeyondborders

Beeld: privébezit