Jolanda is vliegende kraamhulp: ‘Na een telefoontje stap ik op het vliegtuig’

13 november 2023

Kraamzorg zoals je die in ons land krijgt, is een uniek verschijnsel in de wereld. Maar wat als je als zwangere Nederlandse in het verre buitenland woont? Nou, dan zorg je er toch gewoon voor dat die kraamzorg naar jóú toe komt? Chantal (46) beviel in Dubai en belde Jolanda (56), de vliegende kraamhulp.

Net als Vriendin brengt ook Mijn Geheim de allermooiste persoonlijke verhalen, die we hier graag elke week met je willen delen.

‘‘Mijn bedrijf heet Embrasse, het Franse woord voor omarmen. Ik ‘omarm’ ouders met mijn zorg, tot ze zelfstandig verder kunnen. Van jongs af aan droomde ik er al van om, net als mijn grote nicht, kraamverzorgster te worden. Ik was dol op baby’s en speelde uitgebreid met mijn poppenkinderen. Toch deed ik pas op mijn veertigste de opleiding. Op zich niet zo erg, omdat een stuk levenservaring hierbij goed van pas komt. Eerder werd ik uitgeloot, daarna kreeg ik zelf kinderen en werkte ik jarenlang als gastouder. Maar op mijn veertigste begon ik dus uiteindelijk aan de gecombineerde opleiding. Ik genoot ervan en deed er allerlei cursussen bij. Inmiddels ben ik ook gespecialiseerd op het gebied van borstvoeding.
Toen ik in een vakblad een artikel las over kraamzorg in het buitenland, was ik meteen verkocht. Dat wilde ik ook! Ik sprak Nel, die dat werk al jaren deed. Ze vroeg of ik een klant in Dubai, voor wie zij geen tijd had, van haar wilde overnemen. Dat bleek Chantal te zijn. Met haar had ik een enorme klik.”

Onbegrijpelijk

“Doordat ik overal kom, zie ik hoe andere landen de zorg rondom zwangerschap en bevalling organiseren. We mogen ontzettend blij zijn met hoe het in Nederland geregeld is. In het buitenland bevallen vrouwen meestal in het ziekenhuis of in een kraamkliniek. Na een paar dagen sturen ze moeder en baby naar huis. Ze doen een paar controles en dan moet je na zes weken terugkomen. Onbegrijpelijk vind ik dat.
Omdat er geen ondersteuning is, mislukt de borstvoeding heel vaak. Ook ontbreekt die eerste week thuis het professionele toezicht van de kraamverzorgster. In Nederland signaleert de kraamverzorgster snel wanneer er problemen optreden met de gezondheid van moeder of kind. Zonder kraamzorg trekken ouders soms te laat aan de bel als het misgaat, met vaak een ziekenhuisopname van moeder of kind als gevolg. Met goede kraamzorg valt dat meestal wel te voorkomen.”

Stoer

“Ik verblijf dan wel in het buitenland, maar verder ziet de kraamzorg er gewoon hetzelfde uit als in Nederland. Ik gebruik ook mijn eigen kraamdossier. Het enige grote verschil is dat ik in Nederland samenwerk met de verloskundige en in het buitenland niet. Maar als het nodig is, adviseer ik de ouders om een gynaecoloog in te schakelen. Wat kraamvrouwen vooral heel hard nodig hebben, is rust. De eerste vier dagen moet een kraamvrouw gewoon in bed blijven, ook al voelt ze zich goed. Dat voorkomt verzakking van de baarmoeder en incontinentie op latere leeftijd. De moeder heeft een enorme lichamelijke prestatie geleverd en daarna heeft ze tijd nodig om te herstellen. Veel vrouwen gaan direct weer in de weer en gunnen zichzelf die herstelperiode niet. Dat lijkt heel stoer, maar op latere leeftijd ervaren ze dan de negatieve lichamelijke gevolgen. Ik zie er de eerste dagen op toe dat de kraamvrouw haar rust neemt.”

Zweden naar Taiwan

“Gezinnen vind ik meestal via via. Sommigen melden zich aan via de website. Als het kan, maken we in het echt kennis en anders via Skype. In de loop van de zwangerschap stellen de aanstaande ouders vragen via e-mail. Ik vertel ze wat ze nodig hebben voor de kraamweek en de babyuitzet. Vaak krijg ik echo’s te zien, echt heel leuk. Zodra de baby geboren is, krijg ik dat te horen en dan regel ik zo snel mogelijk een vlucht. Ik denk met de ouders mee. Als ik door een tussenstop voor honderden euro’s goedkoper kan vliegen, dan doe ik dat natuurlijk. Soms verblijf ik in een hotel, maar ik logeer ook wel bij mensen thuis. Het is maar net waar zij de voorkeur aan geven.
Mijn werk start zodra ik bij een gezin binnenstap. Bijzonder genoeg voel ik me meestal direct thuis bij het kraamgezin. Ook al heb ik ze nog nooit ontmoet, het is meteen vertrouwd. Soms ben ik er al, voordat moeder en kind uit het ziekenhuis komen. Dan maak ik alles in orde en versier ik het huis. Dat is fijn thuiskomen. De eerste dagen blijf ik soms wel twaalf uur. Dat klinkt heel lang, maar er zijn natuurlijk ook momenten dat ik zit, als ik de moeder help met borstvoeding of zo. Alles gaat in overleg. Als ze willen dat ik een week langer blijf, kan dat.
Aan het einde van de kraamweek werk ik halve dagen, daarna blijft er genoeg tijd over om het land te verkennen. Inmiddels ben ik al in veel landen geweest, zoals Zweden, Brazilië, Thailand, Taiwan en Maleisië, en in plaatsen als Londen en New York. Bij die laatste aanvraag deed ik een vreugdedansje!”

Cultuurverschillen

“Het is interessant om te zien hoe ze het in het buitenland doen. Ik ga altijd mee naar de kliniek voor meten, wegen, de hielprik en vaccinaties. Nog zo’n luxe in Nederland: hier komen ze tijdens de kraamweek gewoon bij je thuis. Alleen in Londen heb ik meegemaakt dat er op dag 4 een verloskundige langskwam. Het vaccinatie-programma is vaak anders. Ik heb ook meegemaakt dat ze de hielprik via de pols deden, terwijl de baby aan de borst dronk. Dat gaat eigenlijk heel goed. Hoe de navelstreng wordt afgebonden, verschilt ook. Zo’n klein knoopje ziet er prettiger uit dan de grote blauwe klem hier. In sommige landen geven ze de baby een shot met vitamine K om de bloedstolling te bevorderen, in Nederland geven we dat een paar maanden in druppelvorm aan de baby.
Ook qua bevallen kom ik verschillende gewoontes tegen. In Brazilië krijgt bijna elke bevallende vrouw een keizersnede, omdat vrouwen daar geen weeënpijn willen voelen. In Taiwan is de vader van de baby niet welkom in de verloskamer. Maar de Nederlandse papa van mijn kraamgezin negeerde de protesterende zusters en ging gewoon mee naar binnen om zijn vrouw te steunen, hoor! Kramen in de tropen is ook heel anders. Buiten is het natuurlijk heet, maar als binnen de airco hard staat te loeien, kan het juist weer te koud zijn voor de baby. Omdat ik in een andere cultuur terechtkom, is het altijd even schakelen. Soms kan ik de etiketten in de supermarkt niet lezen en dat betekent een hele zoektocht tijdens doen van boodschappen. Ik neem ook standaard een wereldstekker mee, dan kan ik mijn apparaten overal inpluggen.”

Vol vertrouwen

“Het blijft bijzonder dat ik na een telefoontje op het vliegtuig stap en een dag later aan de andere kant van de wereld, midden in de nacht, een baby in slaap sta te wiegen, zodat de ouders even kunnen rusten. Ik hoor dan de roep van vreemde vogels, ruik onbekende geuren en voel de tropische hitte. Ik neem de baby niet elke nacht over, want het is de bedoeling dat ouders zelf met die situatie leren omgaan. Na mijn vertrek gaat het contact ook gewoon door. Ouders mogen altijd hun vragen appen.
Ik begrijp dat kraamzorg in het buitenland vanwege de hoge kosten niet voor iedereen is weggelegd, maar veel expats sparen er speciaal voor. De vrouw redeneert vaak dat ze in Nederland die zorg ook had gekregen, dus wil ze die in het buitenland ook. Momenteel zijn er grote tekorten in de kraamzorg in Nederland. Hier draai ik ook veel gezinnen. Als je me naar mijn leukste ervaring vraagt, kan ik niet kiezen. Iedere kraam is uniek. Ik vind het altijd geweldig als ik na een week een gezin met een gerust hart en vol vertrouwen kan achterlaten. Kraamverzorgster is echt het mooiste beroep wat er is, waar ook ter wereld.”

Chantal: ‘Kraamverzorgster Jolanda was een cadeautje

‘‘Jolanda was letterlijk en figuurlijk een cadeautje. Tijdens mijn verblijf in Dubai werd mijn oudste dochter geboren. Mijn schoonouders wilden ons graag ondersteunen, maar die waren zelf al op leeftijd. Als tussenoplossing betaalden ze voor de kraamzorg. Echt geweldig. Eenmaal thuis uit het ziekenhuis was ik in de professionele handen van Jolanda. Gelukkig maar, want zonder haar was de borstvoeding zeker weten mislukt. Ze signaleerde wat er misging en hielp me met haar adviezen op het juiste spoor. Zelfs tijdens de kraamweek van mijn tweede dochter weerklonken haar aanwijzingen nog in mijn hoofd.”

Avontuurlijk

“In 2009 trouwde ik. We waren jong en hadden nog geen kinderen. Ik heb een heel avontuurlijke schoonmoeder en zij stimuleerde ons om naar het buitenland te gaan. In Dubai gebeurde van alles, de ontwikkelingen gingen daar razendsnel. Dat leek ons wel wat. Mijn man werd directeur van een schoonmaakbedrijf voor wolkenkrabbers en ik ging in 2010 aan de slag bij een internationale kinderopvang met als voertaal Engels. We vonden het geweldig en genoten volop van het leven in Dubai. Al snel hadden we het over zelf kinderen krijgen.

Mijn zwangerschappen kwamen tot stand via ICSI (intracytoplasmatische sperma-injectie, een methode waarbij in een laboratorium met een naald één zaadcel in een eicel wordt ingebracht, red.). Het was meteen raak en de zwangerschap verliep redelijk ongecompliceerd. Het was wel lastig om als zwangere mijn draai te vinden in die hitte van vijftig graden. De familie in Nederland leefde erg met ons mee. Mijn schoonmoeder ontdekte het fenomeen kraamzorg in het buitenland. Omdat ze zelf niet konden komen helpen, leek haar dat een passend cadeau. Tijdens een bezoek in Amsterdam maakten we kennis met Jolanda en het klikte meteen geweldig. We konden haar alle mogelijke vragen stellen en ze vertelde ons ook wat we allemaal moesten aanschaffen voor de baby. In Dubai is gelukkig een ruim aanbod wat betreft babyspullen. Er is zelfs een Nederlandse babywinkel, waar we onder meer onze kinderwagen en Maxi-Cosi hebben gekocht.
Ik had dan wel een makkelijke zwangerschap, maar mijn bevalling was een heel ander verhaal. Ik werd met 38,6 weken ingeleid. Er gebeurden veel dingen die ik niet had verwacht. Toch heb ik de bevalling niet als traumatisch ervaren. Ik was gewoon heel blij dat ik was bevallen van een gezond kindje en dat ik daarna goed werd verzorgd.”

Baken van rust

“Mijn man liet Jolanda weten dat onze dochter was geboren. Zij boekte meteen een vlucht en stond een paar dagen later op de stoep. Daarom mocht ik zelfs iets eerder weg uit het ziekenhuis. Helaas verliep de borstvoeding niet goed en ons meisje had inmiddels twaalf procent van haar geboortegewicht verloren. Het was Jolanda die ervoor zorgde dat de borstvoeding goed op gang kwam, door te kolven en de baby veel aan te leggen. En gelukkig was daar op de zesde dag dan toch de stuwing. Jolanda houdt ervan om zorg te verlenen en is van het type ‘niet zeuren, maar gewoon doen’. Ze is ontzettend aardig, maar ook heel direct als het nodig is. Normaal gesproken heb ik graag de touwtjes in handen, maar ik vond het fijn dat er nu iemand was die heel koelbloedig uitlegde wat ik moest doen. Omdat het aanleggen van de baby niet lukte, stelde Jolanda een plan van aanpak op, met het gewenste resultaat.Verder genoot ik tijdens mijn kraamtijd van de Hollandse nuchterheid en de kleine dingetjes die horen bij het Nederlands zijn. Dan kwam Jolanda bijvoorbeeld weer met een heerlijke fruitcreatie aanzetten. Ja, ik werd echt verwend. Tijdens de kraamweek was Jolanda een baken van rust en ze zag erop toe dat ik voldoende rust nam. Als ik in haar ogen te druk bezig was, stuurde ze me gewoon naar bed! Ze ging ook mee naar de afspraken in de kliniek. Als professional vindt Jolanda het altijd leuk om te kijken hoe ze de zorg voor moeder en kind in een ander land aanpakken.”

Nazorg

“Natuurlijk was het jammer dat de familie die eerste periode niet even om een hoekje kon kijken. Dat losten we op door Skype aan te zetten als we de baby in bad deden of gingen wegen. Zo genoot de familie op een afstandje mee. Toen ons meisje een paar maanden oud was, vlogen we naar Nederland om haar kennis te laten maken met de familie. Ook daar had Jolanda weer goede tips voor, want reizen en alle spanning eromheen kunnen van invloed zijn op de hoeveelheid borstvoeding. Dat is trouwens ook heel fijn: ook als Jolanda allang weer weg is, kun je haar altijd nog bellen, appen of mailen met vragen. Heel prettig, zo’n back-up.
Ik wil graag meer bekendheid geven aan het fenomeen kraamzorg in het buitenland. Het valt me op dat veel expats niet eens weten dat die mogelijkheid bestaat. Soms vergoedt de Nederlandse verzekering zelfs een deel van de kosten. Wij waren in ieder geval heel blij met Jolanda. Als je het zelf moet betalen, is het wel een behoorlijk kostenplaatje, maar het is de investering dubbel en dwars waard. Dankzij Jolanda had ik een heel fijne kraamweek en is de borstvoeding uiteindelijk toch gelukt.”
Tekst: Alice ten Napel
Foto: Conchita Fotografie/privébeeld

Meer Mijn Geheim? Neem nu een digitaal abonnement of bekijk de Facebook-pagina.