Hoe je stopt met overdenken (zonder zweverig te zijn)

Tekst: Mirthe Diemel

7 augustus 2025

Je ligt in bed, moe maar klaarwakker. In je hoofd speelt zich een eindeloze stroom gedachten af: Had ik dat anders moeten zeggen? Heb ik iets over het hoofd gezien? Wat als…? Voor je het weet is het twee uur ’s nachts en ben je nog steeds gesprekken aan het herkauwen die allang voorbij zijn. Herkenbaar? Dan ben je waarschijnlijk een overdenker.

Overdenken is iets waar veel mensen last van hebben. Je denkt veel, en vaak te lang, na over situaties, keuzes of dingen die misschien ooit kunnen gebeuren. En hoewel het logisch lijkt dat je ‘gewoon wat minder moet nadenken’, werkt het meestal precies andersom: hoe harder je het probeert te stoppen, hoe actiever je hoofd wordt.

Gelukkig zijn er manieren om ermee om te gaan. Daarom: een paar praktische handvatten waar je vandaag nog iets aan hebt.

Schrijf het van je af

Klinkt misschien als een dagboek-tip van vroeger, maar werkt nog steeds. Als je hoofd vol zit, pak een notitieboekje of je telefoon en schrijf alles op wat je bezighoudt. Niet netjes, niet volledig, gewoon alles eruit. Door je gedachten op papier te zetten, geef je ze letterlijk een plek buiten je hoofd. Vaak merk je dan al: het lijkt ineens een stuk minder groot of ingewikkeld dan het voelde.

Stel jezelf één simpele vraag

Ben je aan het piekeren over iets dat je zou moeten doen? Vraag jezelf dan: Kan ik er nu iets aan veranderen?

Ja? Mooi, onderneem actie.

Nee? Laat het los. Makkelijk? Nee. Maar deze vraag helpt je wel om onderscheid te maken tussen denken en doén. En dat maakt echt verschil.

Geef jezelf een kwartiertje om te overdenken

Overdenken afleren is lastig, maar je kunt het wel begrenzen. Sta jezelf bijvoorbeeld één moment per dag toe om te piekeren, bijvoorbeeld een kwartiertje na het avondeten. Zet een timer, ga zitten en denk alles uit wat je maar wilt. Daarna? Sluit het af. Je zult merken: als je jezelf een vaste piekertijd geeft, ben je er op andere momenten minder mee bezig.

Hou het overdenken praktisch

Overdenkers verliezen zich vaak in ‘wat als’-scenario’s. Maar wat als je die gedachten eens ombuigt naar iets concreets? Dus in plaats van: ‘wat als ik die presentatie verpest?’ vraag je: ‘wat kan ik nu doen om me goed voor te bereiden?’ Door je jezelf te trainen om in oplossingen te denken in plaats van in hypothetische rampscenario’s, maak je ruimte voor rust én actie.

Doe iets fysieks

Overdenken speelt zich alleen in je hoofd af. Dus als je merkt dat je blijft malen: kom in beweging. Maak een korte wandeling, doe een paar rek- en strekoefeningen of zelfs de afwas. Alles waarbij je lijf het overneemt van je hoofd, helpt. Je hoeft echt geen yoga-master te worden, het helpt al om gewoon iets fysieks te doen en uit dat hoofd te stappen.

Beeld: Getty Images