Waarom zelfstandigheid belangrijk blijft op latere leeftijd

Tekst: Extra

3 oktober 2025

Ouder worden brengt veel mooie dingen met zich mee: meer levenservaring, vaak wat meer vrije tijd en ruimte om te genieten van hobby’s of familie. Tegelijkertijd kunnen er uitdagingen ontstaan, bijvoorbeeld op het gebied van gezondheid of mobiliteit. Juist daarom is zelfstandigheid zo waardevol. Het geeft ouderen de mogelijkheid om zelf keuzes te maken, hun eigen ritme te behouden en zich sterker en gelukkiger te voelen in het dagelijks leven.

Het belang van zelf regie houden

Zelfstandigheid betekent voor veel ouderen dat ze de regie over hun eigen leven behouden. Zelf bepalen wanneer je opstaat, wat je eet of hoe je je dag indeelt, klinkt vanzelfsprekend. Maar als die vrijheid onder druk komt te staan door fysieke beperkingen of zorgen van familie, kan dat als verlies voelen. Onafhankelijkheid draagt bij aan eigenwaarde, en dat is essentieel voor een positief zelfbeeld en een gevoel van geluk.

Veiligheid als basis voor vrijheid

Om zelfstandig te blijven wonen is veiligheid een belangrijk uitgangspunt. Een huis dat is aangepast aan de behoeften van de bewoner geeft niet alleen gemak, maar ook gemoedsrust. Denk aan het weghalen van losse kleedjes om valpartijen te voorkomen of het installeren van goede verlichting. Ook technologie kan hierbij ondersteunen.

Een voorbeeld hiervan is een alarmknop ouderen. Met zo’n knop kunnen senioren in een noodsituatie direct hulp inschakelen. Dat geeft niet alleen de oudere zelf een veilig gevoel, maar ook kinderen, buren of mantelzorgers. Via platforms zoals leefsamen.nl zijn deze oplossingen eenvoudig beschikbaar. Ze zorgen ervoor dat ouderen langer zelfstandig thuis kunnen wonen, met de zekerheid dat er altijd snel iemand bereikbaar is.

Sociale contacten blijven koesteren

Zelfstandig wonen betekent niet alleen praktisch voor jezelf zorgen, maar ook sociale verbinding behouden. Contact met buren, vrienden of verenigingen draagt bij aan een gevoel van samenhang en voorkomt eenzaamheid. Het stimuleert bovendien de mentale gezondheid. Wanneer ouderen de mogelijkheid hebben om zelfstandig op pad te gaan of mensen te ontvangen, voelen ze zich vitaler en meer onderdeel van de maatschappij.

Kleine hulpmiddelen, groot effect

Naast een alarmknop zijn er talloze kleine hulpmiddelen die het leven gemakkelijker maken. Denk aan een rollator die bewegen veiliger maakt, een douchestoel voor extra comfort of een eenvoudig te bedienen smartphone voor contact met familie. Het zijn vaak relatief kleine aanpassingen die een groot verschil maken in hoe vrij iemand zich voelt.

Balans tussen zorg en zelfstandigheid

Voor familie en mantelzorgers kan het soms lastig zijn om de balans te vinden. Enerzijds wil je iemand beschermen en ondersteunen, anderzijds is het belangrijk dat een ouder zich niet afhankelijk voelt. Door te investeren in hulpmiddelen en duidelijke afspraken, ontstaat er ruimte voor beide kanten: zorg en veiligheid, maar ook vrijheid en autonomie.

Zelfstandigheid geeft levenskwaliteit

Onderzoek wijst uit dat ouderen die langer zelfstandig blijven, zich vaak gelukkiger en gezonder voelen. De mogelijkheid om zelf beslissingen te nemen en actief deel te blijven uitmaken van de samenleving zorgt voor meer levenskwaliteit. Dat maakt zelfstandigheid niet alleen een praktische, maar ook een emotionele waarde in het ouder worden.

Dit artikel is een partnerbijdrage.
Foto: Pexels / Andrea Piacquadio