1 op de 4 heeft chronische pijn: ‘Ik houd een dagboekje bij’

Tekst: Jolanda Hofland

15 september 2025

Altijd pijn… Het kan je flink beperken in je dagelijkse bezigheden en werk. Soms wordt niet eens de oorzaak gevonden. Wat wel vaststaat, is dat steeds meer mensen ermee te maken krijgen. 1 op de 4 heeft last van chronische pijn. Dus woedt er volgens artsen een heuse pijnepidemie door Nederland.

Wat is chronische pijn?

Chronische pijn beheerst vaak iemands hele leven. Het is pijn die anders dan acute pijn langer aanhoudt dan de gebruikelijke drie tot zes maanden (de normale genezingsperiode), en waarbij de medische behandeling niet of onvoldoende helpt. Acute pijn heeft vaak een heel duidelijke oorzaak: een verstuikte enkel, een gebroken arm… Bij chronische pijn ligt dat ingewikkelder en is de oorzaak vaak niet meer te achterhalen omdat de pijn een eigen leven is gaan leiden. Het pijnsysteem is gevoeliger geworden. Dit noemen we sensitisatie.

Hoe chronische pijn voelt, verschilt per individu. Pijn is er in soorten: zeurend, kloppend, stekend, brandend. De één voelt het constant, de ander zo nu en dan. Zo’n 3,5 miljoen mensen hebben in meer of mindere mate last van chronische pijn. Daarmee komt het vaker voor dan volksziektes als diabetes, hart- en vaatziekten en kanker. Anesthesiologen, dat zijn in pijn gespecialiseerde artsen, spreken dan ook van een pijnepidemie.
Mensen die lijden aan chronische pijn kunnen vaak niet meer doen wat ze zouden willen doen. Werken, met vriendinnen afspreken, leuke uitstapjes… Allemaal dingen die moeilijk vol te houden zijn voor iemand met chronische pijn. Soms lijdt dat tot depressie of eenzaamheid. Er is nog geen pilletje om chronische pijn op te lossen. Het enige wat lijkt te werken is de pijn accepteren, bewegen, je laten afleiden, lachen, mediteren; kortom (sociaal) actief zijn.

3X chronische pijn

Weefselpijn, ontstaat na weefselbeschadiging. Bijvoorbeeld bij een gescheurde enkelband, na een operatie of bij een gewrichtsontsteking als reuma.
Zenuwpijn, ontstaat door beschadiging van de zenuw of de isolerende schede om de zenuw. Bij deze verstoring kunnen spontane pijnprikkels ontstaan.
Overgevoeligheid, als de zenuwen overgevoelig raken voor pijnprikkels die normaal gesproken geen pijn doen.

Kostenplaatje

Als het gaat om chronische pijn worden de totale directe en indirecte kosten voor Nederland vooralsnog geschat op 20 miljard euro per jaar, hoger dan de kosten voor diabetes, hartziektes en kanker samen. Deze schatting is overigens nog aan de lage kant. Veel wetenschappers denken, op basis van een Zweedse studie, eerder in de richting van 40 of zelfs 50 miljard euro per jaar.

Samenwerken

Chronische pijn is vaak ingewikkeld. Als patiënt heb je vaak te maken met verschillende behandelaars: huisarts, ziekenhuisspecialist, fysiotherapeut, bedrijfsarts, verzekeringsarts of psycholoog. Om te voorkomen dat deze langs elkaar heen werken, moet de zorg goed zijn geregeld rondom de patiënt. Hoe dat het beste kan staat beschreven in de Zorgstandaard Chronische Pijn. Deze is door behandelaars en patiënten opgesteld. De kernpunten zijn dat patiënten hierdoor ‘de juiste diagnose, de juiste behandeling en de juiste behandelaar op het juiste moment’ krijgen. Er zijn verschillende opties voor pijnbestrijding bij chronische pijn. Denk aan: medicatie, fysiotherapie, psychotherapie, chirurgische ingrepen, lokale injecties of medische implantaten zoals een neurostimulator of medicijnpomp. Zenuwblokkades, shockwavetherapie, acupunctuur , canabis en de pijnpoli zijn de andere opties.

Pijn Top 5

De meest pijnlijke dingen op een schaal van 0 tot 10:
1.Clusterhoofdpijn 9,7
2.Bevalling 7,2
3.Pancreatitis 7.0
4.Nierstenen 6,9
5.Galstenen 6,3
Bron: Onderzoek National Library of medicine

Twee lezeressen vertellen: ‘Zo ga ik ermee om’

Sara: ‘Ik houd een dagboekje bij’

Sara (44): “Al bijna vijf jaar lang heb ik hoofdpijn. Soms kloppende hoofdpijn, soms zeurende. Nu ik er zo over nadenk: het is er altijd. Ik ben medisch helemaal onderzocht, maar lichamelijk ben ik in orde. De artsen konden niets vinden. ‘Dan zal het wel tussen je oren zitten’, zei mijn omgeving. En eerlijk gezegd, dacht ik dat zelf ook. Tot een hoofdpijnspecialist me uitlegde hoe ons pijnmechanisme werkt. En dat mijn brein op de één of ander manier continue wordt getriggerd en hoofdpijn ‘oproept’.
Dat ik nog werk – ik ben filiaalmanager bij een supermarkt, mag een wonder heten. Concentreren gaat heel moeilijk als je hoofdpijn hebt. Toch probeer ik elke dag op te staan en naar mijn werk te gaan. Niks doen, helpt me niet. Sterker nog, het verergert mijn klachten omdat ik dan vaak alleen nog maar aan mijn pijn kan denken.
Ik heb geen kinderen en ben alweer een lange tijd single. Om niet altijd in mijn eentje thuis te zitten, ben ik gaan sporten. Daartoe moest ik me echt zetten. Maar van het één komt het ander. Ik zit sinds kort ook op een datingsite en heb ik al wat koffieafspraakjes gehad. Die afleiding maakt dat de hoofdpijn niet altijd meer op de voorgrond is. Al is-ie er nog wel.
In een dagboekje houd ik bij wat ik doe en of het invloed heeft op mijn hoofdpijn. Op die manier probeer ik inzicht te krijgen in wat me spanning of stress geeft en dus hoofdpijn. En wat goed voor me is.”

‘Ik heb ermee leren leven’

Merel (21): “Een ongelukkig val op mijn twaalfde zorgde ervoor dat ik Complex Regionaal Pijn Syndroom (CRPS) kreeg. In eerste instantie leek het mee te vallen, ik had een blauwe plek op mijn heup, maar meer niet. Later verkleurde mijn voet, werd-ie dik en deed ie ontzettend veel pijn. Zenuwpijn. Dus dan heb ik het over pijn die te vergelijken is met wat je voelt als je kiespijn hebt. Pas na een half jaar en heel veel verschillende onderzoeken en arts-bezoeken viel de term CRPS. Op een gegeven moment kreeg ik twaalf pillen per dag plus morfinepleisters. Mijn leven stond stil. Ik miste veel school, maar ook leuke dingen met mijn vriendinnen. In plaats daarvan lag ik op de bank. Ik voelde me in die tijd erg alleen. En ik vermoed dat de drang die ik nu heb om mensen te zien en dingen te ondernemen daar nog wat mee te maken heeft. Ik ben in elk geval snel volwassen geworden door mijn ziekte.
We zijn nu bijna tien jaar verder en de pijn is er nog steeds, al is het nu in een iets afgevlakte vorm. Ik heb er – na diverse bezoeken aan fysiotherapeuten, psychologen, pijnblokkades en wat al niet meer – mee leren leven. Vroeger vond ik het vreselijk als ze zeiden ‘je moet ermee leren leven’. Maar dat is wel wat het is. Zomers gaat het vaak goed, ’s winters speelt de CRPS op. Dan moet ik opletten met wat ik doe. Op een gegeven moment weet je wel dat als je bepaalde activiteiten inplant, het pijn oplevert. Dan kun je besluiten ze of niet te doen of wat meer vrije tijd in te plannen.
Ik slik geen medicatie meer. In plaats daarvan probeer ik voldoende nachtrust te krijgen, mezelf bezig te houden en af te leiden. Dat lukt prima. Ik heb een drukke baan, zit bij de vrijwillige brandweer, doe een HBO-studie in de avonduren en speel gitaar. Alles om maar niet in mijn eentje te gaan zitten piekeren. Want als ik te veel in mijn hoofd ga zitten, komt de pijn als vanzelf weer op. De keerzijde is natuurlijk dat ik mezelf ook niet voorbij moet lopen en te veel hooi op mijn vork moet nemen. De tip waar ik het meest aan heb gehad, is dat ik moet zorgen dat de boel in balans is. Dus gezond eten, goed slapen, een gevulde agenda en voldoende leuke mensen om je heen. Dan is de pijn die ik nog dagelijks voel te verdragen.”

Foto: Getty Images

Meer Vriendin? Volg ons op Facebook en Instagram. Je kunt je ook aanmelden voor onze wekelijkse Vriendin nieuwsbrief.