De allerbeste wintertuintips van Boer Tom: 4 groenblijvende planten

Tekst: Redactie Vriendin

4 december 2024

Tom Groot (42) – ook bekend als Boer Tom – groeide op op de boerderij, net als zíjn kinderen nu. Nog steeds is hij het liefst in zijn tuin of in een van de tuinen voor Eigen Huis & Tuin. En dus kan hij de allerbeste wintertuintips geven.

Op een ochtend in de herfst bellen we met Boer Tom. Hij is thuis, zoontjes Moos (5) en Kees (bijna 3) zijn naar school en de crèche, vriendin Marieke is naar haar werk. Tom heeft net “een beetje in en om het huis gestudderd,” zegt hij met West-Friese tongval. Wat dat studderen precies inhoudt? Nou ja, gewoon: zijn trekkers schoonmaken, wat rommelen in de tuin en een beetje administratie doen. Over een uurtje gaat hij naar Utrecht, voor de opnames van het tv-programma Eigen Huis & Tuin, waarin hij de presentatie van het tuingedeelte voor zijn rekening neemt. “Rechtstreeks van de trekker naar de studio,” noemt Tom dat.
Boer Tom, die eigenlijk Tom Groot heet, kreeg tien jaar geleden nationale bekendheid toen hij meedeed met Boer zoekt vrouw. De knappe Tom kreeg maar liefst 1808 brieven – een record dat nog steeds niet is geëvenaard – van vrouwen die allemaal wel met hem op zijn boerderij wilde wonen. Door Boer zoekt vrouw kreeg hij geen nieuwe relatie, maar niet lang daarna kwam hij wél zijn vriendin Marieke tegen. Ook werd hij ontdekt door Eigen Huis & Tuin, waarvoor hij de hovenier werd. Nu heeft Tom dus zelf twee zoontjes – en een derde kindje is op komst. “Wij krijgen een meisje, ze wordt als het goed is in november geboren”, vertelt hij blij. Net als Tom groeien zijn kinderen op op de boerderij. “Dat betekent: traptrekkers op het erf, veel hoekjes en plekjes om te ontdekken en er lopen kippen rond in de fruitgaard. O ja, en ik ben van plan om een boomhut voor ze te bouwen.”

Altijd buiten

Tom kreeg zijn groene vingers van huis uit mee, vertelt hij. “Mijn vader en mijn opa waren allebei boer,” vertelt hij. “En mijn moeder had naast haar tuin een grote moestuin. Ze nam me als kind vaak mee naar de moestuin om haar te helpen, bij het plukken van boontjes bijvoorbeeld. Dat deed ik altijd graag. Ik leerde de natuur lief te hebben door de manier waarop we woonden, buiten op de boerderij. Samen met mijn twee broers en zus speelde ik altijd buiten, of het nu zomer of winter was. We liepen dwars door sloten, bouwden vlotten en als het hard waaide, maakten we zelf vliegers. Met mijn ouders gingen we ook vaak naar het bos. Ons leven was buiten. Toen ik ging puberen, was het gebruikelijk dat je in het seizoen na school meehielp bij andere boeren in de buurt, ook bij tulpenboeren. Zo kwam ik erachter dat ik de tulpenteelt nog leuker vond dan de veehouderij van mijn ouders. Ik ging naar de groenschool, en maakte daar voor het eerst kennis met het vak van hovenier.”
Dat vak is veel breder dan alleen kennis van planten, vertelt Tom. “Bij Eigen Huis & Tuin bestraten we bijvoorbeeld ook, en we maken allerlei bouwwerken en vlonders. Ik ben altijd al handig met klussen geweest, en ik had door mijn opleiding en werk als tulpenteler al een redelijk goede basiskennis op het gebied van planten. Dat is door Bij Eigen Huis & Tuin alleen maar toegenomen.” Wat voor tuin hij zelf heeft? “We wonen landelijk, we hebben ons huis zes jaar geleden midden in een weiland laten bouwen, er was eerst alleen maar gras. De tuin is een beetje ontstaan. We hebben een pergola, een vlonder en een grote zithoek met een eettafel. En veel inheemse planten en struiken. Ook hebben we verschillende borders die vol staan met vaste planten en siergrassen. Door de afwisseling is er het hele jaar door kleur in de tuin. Dat is ook goed voor de insecten en alles wat fladdert en zoemt.”

Veel combineren

In Toms tuin heeft hij ook een aantal winterbloeiers en groenblijvers geplant. Die zijn belangrijk in elke tuin, want, zo zegt hij: “Die geven een goede basis. Het is mooi om veel te combineren in een tuin. In mijn tuin staan ook bladverliezende struiken, maar een deel bestaat ook uit groenblijvers. Zij geven een tuin body. Ik heb bijvoorbeeld Hedera arborescens, dat is een van de laatste voedingsbronnen voor bijen in het seizoen. Maar winterbloeiers en groenblijvers geven een tuin ook kleur. Niet alleen doordat hun blad verkleurt. Ik heb bijvoorbeeld ook een lijsterbes in mijn tuin. Daar groeien grote trossen met besjes aan. Dat is goed voor de vogels, die ook goed kunnen schuilen in een tuin met groenblijvers, bijvoorbeeld tegen de wind. Maar er komen ook veel torretjes en spinnen op zo’n tuin af, waardoor je tuin echt een ecosysteem wordt.”
Hoe kies je nou de juiste winterbloeiers en groenblijvers voor je tuin? Daar kan Tom vanwege zijn werk bij Eigen Huis & Tuin natuurlijk goed antwoord op geven: “Door allereerst goed te kijken wat voor ruimte je hebt. Meestal koop je planten, struiken en heesters wat kleiner, maar die groeien natuurlijk behoorlijk uit. Het is zonde als zoiets uiteindelijk niet in je tuin past. Verder is het mooi als je een goede verhouding hebt in je tuin van verharding en groen. Een vuistregel is dat een tuin voor twee derde uit groen bestaat en voor een derde uit verharding voor bijvoorbeeld een terras. Het groen wissel je af: bomen, heesters, vaste planten in een border en een gazon. Denk ook aan verschillende hoogtes in je tuin. Beperk jezelf dus niet door alleen lage planten neer te zetten, maar ook wat hogere heesters, dan krijg je meer diepte en hoogte in je tuin. Verder is ook de grondsoort van je tuin belangrijk. Over het algemeen zijn heesters redelijk houtachtige gewassen, die in elke tuin altijd wel goed groeien. Zorg ook dat je planten uitkiest waarvan het blad mooi verkleurt in de herfst, en waarvan de bladvorm verschillend is. Zo krijg je een mooie afwisseling, en een aantrekkelijke tuin. Je kunt dit soort regels toepassen in zowel grote als kleine tuinen.”

Op mijn pad

Terug naar Tom zelf. Of hij nog dromen voor de toekomst heeft? Als het om zijn werk gaat: niet echt, antwoordt hij. “Mijn basis is de tulpenteelt, daar is Eigen Huis & Tuin bijgekomen. In het begin vond ik het ongemakkelijk om voor de camera te staan. Dit werk is op mijn pad gekomen, en ik heb er eerst goed over nagedacht toen ik ervoor werd gevraagd. Maar inmiddels doe ik dit al negen jaar, werk ik fijn samen met een heel leuk team en hoop ik dit nog lang te kunnen blijven doen…” Hij is even stil en zegt dan: “Nou, ik zou misschien wel een camper willen om met mijn gezin mee op pad te gaan. Al is dat in de zomer lastig, want dan is het spitsuur bij mij op de boerderij. Maar af en toe een weekend weg moet kunnen. Ik ben gehecht aan de plek waar ik woon. Het is tweehonderd meter van de boerderij waar ik ben opgegroeid. Mijn huis staat letterlijk op het land van mijn vader, ik kijk uit op dezelfde molen als vroeger. Ik ben tevreden met wat ik heb. Marieke en ik hebben hier een plek waarvan we nooit meer weg hoeven te gaan.”

Toms plantentips

Het najaar is een uitstekende planttijd. Het wortelgestel van planten ontwikkelt zich ook tijdens de wintermaanden waardoor ze beter bestand tegen droge en warme zomers. Nog een voordeel: er valt in het najaar vaak genoeg regen waardoor je de planten zelf geen water hoeft te geven! Tom tipt vier groenblijvende planten die ook voor kleur in de wintertuin zorgen.

Japanse roos

De Japanse roos (Camelia) is een groenblijvende, langbloeiende struik met donkergroene, glanzende bladeren. De roosachtige bloemen zijn schitterend en soms wel centimeter centimeter groot. De kleur varieert van wit tot paars en rood. Veel soorten laten hun bloemen van februari tot mei zien, maar er zijn ook camelia’s die bloeien vanaf oktober en november. Geef de plant een plekje in de halfschaduw en gebruik bij het aanplanten tuingrond voor zuurminnende planten (wordt in het tuincentrum ook vaak hortensiagrond genoemd). Camelia is prima bestand tegen Hollandse winters. Snoeien is niet noodzakelijk, maar als je dat doet om de plant een beetje in ‘vorm’ te knippen, beperk je dan tot enkele takken die uitsteken. En natuurlijk: pas snoeien na de bloei. Anders knip je alle knoppen weg en dat is zonde.

Kerstroos

Een prachtige winterbloeier is de kerstroos (Helleborus). De plant bloeit, elk jaar weer, tijdens de wintermaanden en kan zowel in de halfschaduw staan als op een zonnig plekje. Er zijn diverse soorten met bloemenkleuren variërend van wit tot donkerpaars en soms zijn ze zelfs gespikkeld. De kerstroos kun je heel goed combineren met andere winterbloeiers zoals Camelia. Uiteraard kun je Helleborus ook prima in potten op het balkon of terras zetten.

Bergthee

De rode, roze of witte bessen van bergthee (Gaultheria) blijven tot aan het voorjaar aan de plant zitten. Tenzij tijdens koude dagen vogels ze oppeuzelen. Veel mensen zetten de groenblijvende plant in het najaar in potten op het terras, maar je kunt bergthee ook in de border zetten. Het is namelijk een bodembedekker van amper 15 cm hoog die in de breedte groeit. Zo helpt de plant om onkruid tegen te gaan, simpelweg omdat er geen kale plek ontstaat. De kleurrijke besjes steken mooi af tegen het ovale blad dat in het najaar dieprood kleurt. Vanaf het voorjaar verschijnt er frisgroen blad en in de zomer krijgt bergthee witte of roze bloemetjes. Ze zijn weliswaar onopvallend, maar bijen en hommels komen er graag op af!

Skimmia

Het leerachtige blad van Skimmia blijft het hele jaar door permanent groen en tijdens de donkere dagen zit de plant vol knoppen. De kleur daarvan verschilt per soort en kan wit, roze, paars of rood zijn. Pas richting het voorjaar openen de knoppen zich en verschijnen er kleine bloemetjes die een friszoet parfum verspreiden. Tijdens de zomermaanden schittert het groene blad van Skimmia in alle stilte doordat kleurrijke zomerbloeiers extra tot hun recht komen tegen het groene blad op de achtergrond. De tuinplant groeit compact en hoeft nauwelijks gesnoeid te worden. De struik stelt weinig eisen en wil het liefst op een plek in de halfschaduw staan. Behalve in de tuin kun je Skimmia ook toepassen in potten voor op balkon of terras. Zorg dan wel dat er onder in de pot een gaatje zit zodat overtollig (giet)water kan weglopen.

Tekst: Ella Mae Wester
Foto:

Meer Vriendin? Volg ons op Facebook en Instagram. Je kunt je ook aanmelden voor onze wekelijkse Vriendin nieuwsbrief.