Luisteren is een kunst

11 augustus 2011

Wist je dat je maar tussen de vijfentwintig en vijftig procent van wat je hoort, kunt registreren? Luisteren is een kunst…

Wist je dat je maar tussen de vijfentwintig en vijftig procent van wat je hoort, kunt registreren? Luisteren is een kunst…

Zin in een experiment? Doe dan het volgende. Ga, nadat je dit stukje hebt gelezen, rustig zitten en sluit je ogen. Wat hoor je? Gesprekken van mensen, de televisie of de radio die aan staat? Goed, probeer je nu beter te concentreren, wat hoor je nog meer? Auto’s buiten, zachte voetstappen van de bovenburen, het tikken van een klok? Oké, we gaan nog een stap verder. Hoor je je eigen ademhaling of misschien wel je hart dat zachtjes klopt?

Als je het experiment uitgevoerd hebt, heb je gemerkt dat er veel meer geluiden zijn dan de dingen die je hoort. Allemaal geluiden die anders langs je heen gaan -die je niet hoort-, maar die er wel zijn. Het is onmogelijk om alles te horen, maar je kunt jezelf wel trainen om te horen wat belangrijk voor je is. Het magische woord? Aandacht. Als je aandachtig naar iets luistert, is de kans veel groter dat je het onthoudt.

Anja: “Ik zat laatst met een goede vriendin te praten, we hadden al veel te lang niet meer bijgekletst. Ik heb het druk met mijn baan en mijn vriend is werkzoekende. Daar maak ik me best wel zorgen om. Mijn vriendin vertelde over het bedrijf dat haar man is opgestart. Terwijl ze praatte, draaide mijn hersenen overuren. ‘Dat is precies waar Stef naar op zoek is,’ flitste er door me heen. In gedachten stelde ik me voor dat hij bij dat bedrijf een proefopdracht zou kunnen doen en als dat goed zou gaan, hij misschien wel een tijdelijk contract binnen kon slepen. Dat zou echt ideaal zijn, dan konden we alle rekeningen weer betalen en misschien zou er nog wel iets overblijven voor een weekendje weg ofzo. “Hey, luister je wel?” Mijn wangen kleurden rood van schrik. Door mijn dagdroom had ik geen woord meer gehoord van wat ze zei.”

Behalve je aandacht erbij houden, is er nog iets dat goed luisteren bemoeilijkt. Dat is je referentiekader. Daaronder valt alles wat je hebt meegemaakt, welk gevoel dat je gegeven heeft, wat je geleerd hebt en hoe je opgevoedt bent. Héél veel dus. In een gesprek is het belangrijk om je bewust te zijn van je referentiekader, maar ook om rekening te houden met dat van je gesprekspartner. Het is bijna onmogelijk om ergens precies hetzelfde gevoel over te hebben.

Chantal: “Ik was een tijdje vrijgezel toen een collega van mij vertelde over haar vakantieplannen naar Griekenland. Ze zocht nog iemand om mee te reizen en, omdat we het goed met elkaar konden vinden, dacht ze aan mij. Ik was meteen enthousiast. Mijn ex hield niet van warme landen, dus ik was al een tijdje niet meer op een strandvakantie geweest. Daarnaast kon ik als vrijgezel nu lekker los gaan en veel feesten. Aangezien mijn collega zich al ingelezen had en een hotelletje op het oog had, heb ik zonder me er verder in te verdiepen overgegeven aan haar planning. Ik had er zo’n zin in! De kater was dan ook groot toen we aankwamen op onze Griekse bestemming. We zaten echt in the middle of nowhere en haar koffer vol boeken deed me realiseren dat dat ook de bedoeling was. Het dichtstbijzijnde strand was zeker twintig minuten met de bus en dat was een kiezelstrand, niet mijn gedroomde witte zand met palmbomen. Ik zag mijn welverdiende strand- en feestvakantie als sneeuw voor de zon verdwijnen. Achteraf kan ik me wel voor mijn hoofd slaan dat ik me niet in mijn bestemming verdiept heb. Ik neem het mijn collega niet kwalijk, zij had ook wel door dat ik iets anders in gedachten had, maar toen zaten we er al. Zonde van mijn geld!”

Je zou denken dat luisteren iets is dat je weinig moeite kost. Je hoeft toch immers alleen maar te luisteren? Maar het is een heel actieve bezigheid als je het goed wilt doen. Er komt informatie binnen, die moet je begrijpen en vervolgens ga je reageren. Een frons in je wenkbrauw of een zucht zegt al meer dan honderd woorden. Als je goed naar iemand wilt luisteren, houdt dan je aandacht bij het gesprek, vraag door als iets je onduidelijk is en probeer geen medeleven te tonen, probeer het echt te voelen.