Liesbeth en Caressa maken portretknuffels van overleden dierbaren

22 januari 2024

De creatieve vriendinnen Liesbeth en Caressa maken portretknuffels van overleden dierbaren, in de hoop het verdriet en het gemis daarmee iets te verzachten. Achter elke bestelling die ze ontvangen, zit een ontroerend verhaal. Hoeveel impact hun werk heeft, merken ze elke dag weer.

‘‘Mijn man was voor zijn werk vaak weg, waardoor mijn zoontje hem erg miste,” vertelt Knuffelmaker Liesbeth. “Omdat mijn zoon veel van knuffels hield, besloot ik een portretknuffel van zijn vader te maken, zodat hij iets tastbaars had. Het was heel bijzonder om te zien hoe deze knuffel zijn gemis opvulde. Kort daarna kregen we de opdracht om een knuffelportretje van een overleden opa te maken. Dat vond ik best even slikken, maar de reactie van de kleinkinderen, bij het zien van het knuffelportretje van hun opa, maakte duidelijk hoe belangrijk zo’n knuffel kan zijn voor nabestaanden.”
Caressa: “We besloten ermee door te gaan, niet wetende dat het zo’n succes zou worden. Momenteel zitten we op zo’n honderd gepersonaliseerde knuffels per week en nu in de decembermaand loopt het zelfs op tot tweehonderdvijftig knuffels per week. Tachtig procent van alle knuffels die we maken, zijn knuffelportretjes van overleden dierbaren.”
Liesbeth: “Voordat we Knuffelmakers oprichtten, werkte ik als naaister in een atelier, waar ik kostuums voor de opera maakte. In 2017 kwam ik vanwege mijn zwangerschap thuis te zitten en besloot ik knuffels te gaan maken. Ik sprak erover met mijn vriendin Caressa, die grafisch ontwerper is, en zo ontstond het idee om samen Knuffelmakers te starten.”

Verknuffelen

“Wij maken dus herinneringen aan een dierbare tastbaar door het ‘verknuffelen’ van mensen en dieren,” leggen Liesbeth en Caressa uit.
“Aan de hand van een ingezonden foto worden de knuffels gepersonaliseerd,” aldus Caressa.
“De vorm van het lijfje van de knuffel is altijd hetzelfde, maar de kleuren, zakjes en knoopjes zijn verschillend,” vult Liesbeth aan. “Ook het gezichtje is per portretje weer anders. We proberen met zo min mogelijk details zo veel mogelijk specifieke kenmerken over te brengen, zodat de persoon meteen wordt herkend in de knuffel. Denk hierbij aan de haren, de wenkbrauwen, de mond en de kaaklijn, maar ook aan hoe de ogen staan. Dit alles zorgt ervoor dat een portretknuffel heel herkenbaar is. Het is prachtig om die pure reactie van kinderen te zien als ze de persoon die ze zo missen hierin herkennen. Dagelijks stromen er zo veel positieve, ontroerende reacties binnen. Sinds vorig jaar is het ook mogelijk om de knuffelportretjes te voorzien van spraakberichten. Zo kunnen kinderen de stem van hun ouder toch nog blijven horen en worden hun herinneringen levend gehouden. Daar was duidelijk behoefte aan.”
Caressa: “Het idee dat wij met onze portretknuffels het verdriet om het gemis van een dierbare iets kunnen verzachten, geeft ons veel voldoening. Er zijn zo veel kinderen die met een groot verlies te maken krijgen. Een moeder zei eens tegen ons: ‘Jullie hebben geen idee wat jullie met deze knuffel aan ons hebben teruggeven. Het overlijden van mijn man heeft een enorme leegte en veel verdriet achtergelaten in ons gezin. Dankzij deze knuffel heeft mijn zoontje iets van zijn vader om vast te houden.’ Dat is zo ontroerend om te horen.”

Intens

“Op onze sociale media-kanalen delen we regelmatig filmpjes, waarin het moment dat onze knuffels worden uitgepakt, is vastgelegd. Bijvoorbeeld de video waarop de tienjarige Binck te zien is. Hij had eigenlijk een broer en zus moeten hebben, maar zijn zus is stilgeboren en zijn broer is twee jaar geleden op veertienjarige leeftijd overleden aan de gevolgen van een hersentumor. De reactie van Binck bij het uitpakken van het portretknuffeltje van zijn broer was zo intens. De emoties waren van zijn gezicht af te lezen en de pijn van het gemis was duidelijk. Hij was zichtbaar blij met de knuffel! Zoiets raakt ons altijd weer,” aldus Liesbeth en Caressa. “We proberen de verdrietige verhalen, die we dagelijks in onze mailbox krijgen, niet mee naar huis te nemen en ons werk te blijven zien als iets moois, zodat we niet overspoeld worden door alle trieste berichten die we lezen. We zijn vooral dankbaar dat we een lichtpuntje kunnen bieden in het leven van deze mensen.”
Caressa: “Toch lukt het niet altijd om afstand te nemen. Er zijn nu eenmaal verhalen die je diep raken en blijven hangen. Het verhaal van de tweejarige Stef bijvoorbeeld, die onverwacht overleed aan streptokokken A. Wat begon als een verkoudheid, liep voor dit gezin uit op een nachtmerrie. Voor de broer en zus van Stef is het overlijden van hun kleine broertje niet te bevatten. Daarom bestelden hun ouders een portretknuffel voor hen, zodat ze met hun knuffelbroertje kunnen spelen en knuffelen.”

Muisstil

“Normaal gesproken zien we de reacties, zoals de eerste blik op een portretknuffel, altijd via filmpjes, maar op een dag kwam er een vrouw langs in ons atelier om haar knuffel persoonlijk op te halen,” herinnert Liesbeth zich. “Ze zou een weekendje weggaan, ter ere van haar overleden kindje dat twee jaar zou zijn geworden. Deze moeder kwam binnen en pakte haar pakketje ter plekke uit. Het was spannend, maar ook erg indrukwekkend om haar reactie te zien. Zodra ze het portretje van haar dochtertje zag, brak ze. Ze drukte het portretknuffeltje tegen zich aan en barstte in hartverscheurend snikken uit. Het maakte diepe indruk op ons om een moeder te zien rouwen om haar overleden kindje. In het anders zo bedrijvige atelier was het muisstil. Iedereen was geraakt bij het zien van de impact die dit knuffeltje had op deze moeder. We beseften meer dan ooit waar we dit prachtige werk voor deden.”
“We zien ook de andere kant,” vertelt Liesbeth. “De verdrietige kant van degene die afscheid moet nemen. Mensen die weten dat ze gaan sterven, vinden het een mooi idee om iets van zichzelf achter te kunnen laten voor hun geliefden. Zo spraken we Evert Muis, een nog jonge vader die landelijk bekend werd als ‘tutu-vader’, door de foto waarop hij samen met zijn dochtertje poseert in een roze tutu. Hij was ongeneeslijk ziek en zei tegen ons: ‘Jullie beseffen niet wat het voor mij betekent, om een knuffel van mezelf achter te kunnen laten voor mijn kinderen. Het idee dat zij na mijn dood veiligheid in hun bed ervaren, omdat ik daar als knuffel lig, en dat ze mij kunnen meenemen naar hun eerste zwemles of naar andere mijlpalen die ze zullen gaan beleven, voelt voor mij alsof ik nog een klein beetje blijf voortbestaan in hun leven.’”

Dementie

Marleen, een van de medewerkers van Knuffelmakers, vertelt: “Ook kregen we een mail van een vrouw die met spoed een portretknuffel van haar man nodig had, voordat hij enkele dagen later euthanasie zou laten plegen en zijn kindjes van één en drie zou achterlaten. We hebben met het hele team een voorstel getekend en dat ter goedkeuring naar haar gestuurd. Na haar goedkeuring hebben we de knuffels meteen de volgende dag gemaakt. Nog dezelfde avond werden ze door een vriendin opgehaald, zodat de man de knuffels nog aan zijn kinderen kon geven. We kregen meteen de volgende dag weer een mailtje van deze vrouw, waarin ze vertelde hoe blij en dankbaar ze was dat we dit zo snel voor elkaar hadden gekregen. Het laat ons zien dat wat wij doen echt impact maakt op mensen.”
Liesbeth vult aan: “De knuffels worden niet alleen besteld als aandenken aan overleden dierbaren, maar ook voor kinderen die hun ouders langdurig moeten missen, omdat die bijvoorbeeld als militair worden uitgezonden. Daarnaast bieden ze troost aan mensen met dementie. We hopen daarom dat steeds meer mensen Knuffelmakers zullen weten te vinden en dat onze portretknuffels nog heel veel mensen troost zullen bieden.”

Tekst: Rita Maris
Foto: Jesje Veling

Meer Mijn Geheim? Neem nu een digitaal abonnement of bekijk de Facebook-pagina.