vrouw

Marieke: ‘Mijn dochter koos voor mijn ex, niet voor mij’

Marieke (42) is moeder van dochter Janneke (17). Sinds haar tiende woont Janneke bij haar vader Pieter (44) “Ik kon haar niet tegen haar wil bij me houden.”

Marieke: “Het gemis om mijn dochter is als een wond die niet meer zal helen. Je leert leven met de pijn, maar wennen doet het nooit. Vooral de wetenschap dat ze zo dichtbij is, maar tegelijkertijd zo ver weg, is gekmakend. Je staat zo machteloos als moeder. Ook het onbegrip van mensen in mijn omgeving, die het vreemd vinden dat mijn dochter niet bij mij woont, went nooit. Weinig mensen snappen dat ik haar heb laten gaan, omdat ik haar geluk boven dat van mezelf verkoos. Ik zie het als de ultieme zelfopoffering, anderen betitelen het als zwakte.”

Ik mocht niks

“Mijn ex-man Pieter en ik zijn zeven jaar bij elkaar geweest. Het was op z’n zachtst gezegd geen warme man. Heel dominant. Van mijn ex mocht ik niks en alles moest op zijn manier gebeuren. Ik vond het wel een gezellig gezicht als er wat blokjes lagen in de woonkamer, zodat Janneke de volgende dag weer verder kon bouwen. Maar van mijn ex moest elke avond het huis spic en span zijn. Hij eiste van mij dat het huis de hele dag netjes bleef. Als hij uit zijn werk kwam, verwachtte hij dat ik alles in het huishouden had gedaan. Ik mocht geen dag verzaken.

Rupsje-nooitgenoeg

“Janneke was vijf toen ik eindelijk genoeg moed had verzameld om bij Pieter weg te gaan. Hij was laaiend op me, maar ik ging. Met behulp van familie en vrienden vond ik een eigen huisje waar we konden wonen. Behalve van de kinderalimentatie, zag ik financieel van alles af. Ik wilde helemaal los van Pieter zijn. Ik werkte als Janneke naar school was, maar verder zorgde ik dat ik thuis was. Ze had behoefte aan structuur en rust.

De rechter sprak uit dat Janneke aan mij werd toegewezen. Pieter kreeg twee weekenden per maand. In het begin was hij zo boos, dat hij dat eerste jaar niet meer naar zijn kind omkeek. Hij kwam haar niet halen in zijn weekend en reageerde op niks.
Toen hij na driekwart jaar wel voldeed aan de bezoekregeling deed ik mijn best hem te betrekken bij de opvoeding. Ik belde Pieter als ik ergens mee zat en overlegde over kledinggeld, cadeautjes en andere uitgaven.

Janneke was net rupsje-nooitgenoeg. Ze wilde altijd maar meer en had moeite met grenzen. Zo herinnerde ik me dat ze vlak na Sinterklaas en Kerst om een hoedje zeurde. Ik vond het niet nodig om nu al meteen weer iets te kopen, maar beloofde haar dat als ze even zou wachten ze het hoedje van me zou krijgen. Ik vertelde het voorval ook aan Pieter.

Maar na een weekend bij hem kwam ze triomfantelijk met dat hoedje thuis. Van papa gekregen. Daarna volgden er steeds meer cadeautjes. Kleding. Speelgoed. Zelfs een gloednieuwe fiets, terwijl ze er al een had. Ze hoefde maar te kicken, of papa kocht het. Pieter was inmiddels hertrouwd en zakelijk en financieel ging het hem goed af, terwijl ik goed op mijn centjes moest passen. Hij kon makkelijk iets kopen en speelde heel handig op Jannekes wensen in, waardoor hij de fijne vader werd en ik de boeman. Op het laatst deelde ik niets meer met hem. Ik vertrouwde hem niet meer.”

Brutaal en opstandig

“Na elk weekend bij haar vader gedroeg Janneke zich anders. Ze was pas tien, maar werd brutaal en opstandig naar mij. Ook miste ik steeds vaker geld uit mijn portemonnee. Als ik haar erop aansprak, kreeg ik een grote mond en hadden we ruzie. De sfeer verslechterde in huis.
Op een dag kwam ze naar me toe. Ze zei dat ze verdrietig was bij mij en zich niet happy voelde en dat haar vader had aangeboden dat ze bij hem mocht komen wonen. Ze vroeg me of de rollen alsjeblieft omgedraaid konden worden. Haar wens was een enorme klap voor me. Mijn enige dochter die bij me weg wilde? Ik vond het vreselijk, het voelde als falen. Maar ik vond dat ik niet aan mijn eigen gevoel mocht denken en dat ik moest meewerken aan haar geluk. Per slot van rekening ging ze niet heel ver bij me vandaan wonen, ik hoopte dat ik haar nog genoeg tussendoor zou zien. Met pijn in mijn hart stemde ik in. Haar vader werd nu haar dagelijkse verzorger, zoals dat omschreven werd. Voor mij bleven de weekenden over. Co-ouderschap was niet aan de orde, omdat Janneke liever fulltime bij haar vader woonde.”

Smoesjes

“Ik heb er indertijd ook met anderen over gesproken, zoals Jannekes juf. Zij zei tegen mij: ‘Marieke, weet dat je een ongelofelijk moedig en wijs besluit hebt genomen. Je hebt niet aan jezelf gedacht, maar aan je kind.’ Dat deed me erg goed. Zij begreep mijn dilemma. Een kind heeft recht op een vader en moeder en ook al had een rechter besloten dat mijn dochter beter bij mij kon wonen, ik kon haar niet tegen haar wil bij me houden. Maar het was absoluut niet makkelijk om het kind dat ik tien jaar bij me had gehad, te moeten loslaten. Ik miste haar elke dag. Ik ging in haar kamer zitten en keek naar haar spulletjes, haar foto’s. Ik verlangde hevig naar de weekenden waarin ze bij mij was en telde de dagen af. Maar die weekenden, daar kwam al snel de klad in. Er kwam steeds zogenaamd iets tussen. Een familiefeestje. Iets van school. Er was elke keer een smoes waarom ze niet een heel weekend bij me kwam. Of haar vader belde als ze op zaterdagmiddag gezellig bij me was en ik leuke dingen had gepland. Dan kwam hij haar ineens bij me ophalen. Soms zag ik dat Janneke eigenlijk niet mee wilde, maar desondanks gehoorzaamde ze hem. Ik had al snel door dat Janneke tegen me werd opgezet door haar vader. Ze loog tegen me over afspraken en maakte rare opmerkingen. Ze zei bijvoorbeeld dat ik veel te beschermend was en overbezorgd. Vreemde uitspraken voor een kind van tien. Doordat ik Janneke veel te weinig zag en heel veel moeite had als ze een weekend niet of maar half kwam opdagen, werd ik emotioneel. Ik huilde als ze afzegde of werd boos als Pieter me mededeelde dat Janneke een keertje oversloeg. Dat werd tegen me gebruikt. Ik was een huilebalk of een overbezorgde moeder. Janneke had er weinig trek in een weekend opgescheept zitten met zo’n jankerd, werd me letterlijk gezegd door mijn ex.”

Zo veel gemist

“Vanaf Jannekes dertiende verjaardag tot aan haar zestiende heb ik haar maar mondjesmaat gezien. Haar vader had haar vergiftigd met zijn verhalen over mij: ik hield niet genoeg van haar, ik was emotioneel labiel en geen goede moeder. Ook bleef hij haar inpalmen met cadeaus en reisjes. Tijdens een weekend bij mij vertelde Janneke dat ze de vrouw van haar vader nu mama moest noemen. Ik werd woedend op dat mens: ‘Laat ze eerst zelf maar eens een kind op de wereld zetten!’ Ik ben echt geen bezitterige moeder, maar ik ben wel de moeder van Janneke en zij is dat niet. Ze mocht blij zijn dat ik haar een stiefmoederrol gunde. Maar ja, niet veel later zei Janneke tegen haar toch mama. Janneke negeerde ‘mijn’ weekenden en vervreemde van me. Verjaardagen, overgangsrapporten en diploma’s, haar eerste ongesteldheid… Ik heb ze bijna allemaal gemist. Hoe dat voelt voor een moeder, kan ik bijna niet uitleggen. Alle dagen zonder mijn kind zijn voelt als een afschuwelijke zeurende pijn die continu aanwezig is. En je staat in feite helemaal alleen. Niemand die je begrijpt.”

Steun van Jeugdzorg

“Natuurlijk heb ik hulp gezocht. Voor mezelf, maar ook om Janneke zo ver te krijgen dat ze toch weer bij mij zou komen wonen. Daarbij stond Jeugdzorg volkomen achter me. Ze dachten dat Janneke in een loyaliteitsconflict zat en vonden dat ze moest terugkomen naar mij. Ik was immers haar moeder en de rechter had ook ooit besloten dat Janneke het best bij mij kon komen wonen. Maar ze weigerde. Zij was inmiddels veertien en had ook een stem. Soms kwam ze een paar keer achter elkaar, als ze moeilijkheden had met haar dominante vader. Of als ze geld of andere dingen van me nodig had. Ik vond het fijn dat ze er was, hoewel ze me respectloos behandelde en me uitprobeerde.”

Onvoorwaardelijke liefde

“Het laatste jaar zie ik Janneke gelukkig weer wat vaker, al houdt het niet over. Ze is zeventien, gaat meer nadenken en maakt meer haar eigen keuzes. Ze heeft ook een vriendje. Wel woont ze nog steeds bij haar vader en komt ze bij mij echt op visite. Achteraf heb ik wel honderd keer getwijfeld of ik er goed aan heb gedaan haar op haar tiende voor haar vader te laten kiezen. Had ik daar niet meer voor moeten gaan liggen? Maar ondanks alles blijf ik op hetzelfde uitkomen: ik denk dat ik op dat moment de juiste beslissing nam. De onvoorwaardelijke liefde die je als ouder voor je kind voelt, gaat boven je eigen emoties. Het was de ultieme zelfopoffering mijn kind naar haar vader te laten gaan. Daar geloof ik nog steeds in en daar haal ik de kracht uit op momenten dat ik haar weinig zie. Wel kijk ik met spijt terug op de afgelopen jaren waarin ik zo heb gestreden. Alle weekenden waarin ik tegen beter weten in, thuis op haar wachtte. Zonder die verspilde energie zou ik veel eerder ook zelf weer een leven hebben kunnen opbouwen. Misschien was dat wel beter geweest, dan had ik me niet zo op haar gefocust. Mijn omgeving vindt dat ik meer voor mezelf had moeten opkomen, maar dat vind ik lastig. Bovendien heeft Janneke een heel sterk karakter, net als haar vader. Wat zij wilde, gebeurde. Als ik mijn poot stijf had gehouden, zou ze met ruzie zijn vertrokken en was de band tussen ons alleen maar verslechterd. Ik richt me nu op onze toekomst en ik heb goede hoop dat we ooit weer meer tot elkaar zullen komen.”

Lees ook: Noor: ‘Onze liefde was verboden, toch zijn we al twaalf jaar samen’

Meer persoonlijke verhalen lezen? Neem nu een digitaal abonnement op Vriendin.