Mediteren kun je leren

12 augustus 2011

Goed nieuws voor beginnende mediteerders: het is geen topsport, er zijn geen wereldkampioenschappen mediteren en iedereen kan het. Wat voor de een zeer rustgevend is, is voor de ander ronduit irritant. Het enige dat je hoeft te doen is de manier van mediteren vinden die het beste bij je past. Nu wil het stemmetje in je achterhoofd misschien wat protesteren.

Goed nieuws voor beginnende mediteerders: het is geen topsport, er zijn geen wereldkampioenschappen mediteren en iedereen kan het. Wat voor de een zeer rustgevend is, is voor de ander ronduit irritant. Het enige dat je hoeft te doen is de manier van mediteren vinden die het beste bij je past. Nu wil het stemmetje in je achterhoofd misschien wat protesteren.

Mediteren? Waarom zou ik, met mij gaat het prima.
Ken je dat gevoel? Dat het zo druk is in je hoofd en onrustig in je buik. Heel veel mensen hebben hier last van. Dat is ook niet zo vreemd, je krijgt wat impulsen betreft behoorlijk wat te verstouwen op een gemiddlede dag. Iedereen wil iets van je. Je partner en eventuele kinderen willen aandacht, je baas wil dat je goed presteert, je vrienden willen afspreken, op televisie schreeuwen de reclames je tegemoet, op straat word je aandacht getrokken door billboards, het is gewoon te veel voor je hersenen om allemaal te verwerken. En dan voel je dus ‘druk’. Op zich niet erg, maar wel als het je leven gaat beïnvloeden op een negatieve manier. Als je daar last van hebt, kun je door middel van meditatie zorgen dat je een stuk rustiger wordt. En heb je helemaal geen last van druk, dan kun je door te mediteren er voor zorgen dat dat zo blijft. Baat het niet, dan schaadt het niet.

Oke, dat snap ik, maar wat is dat mediteren nu eigenlijk?
We ‘moeten’ heel veel. Van onze omgeving en van onszelf. Een goede moeder en/of partner zijn, een leuke baan, sociale contacten onderhouden. Hoe fijn zou het zijn om een plekje te hebben waar we ons terug kunnen trekken wanneer we maar willen? Of we nu binnen, buiten of op vakantie zijn. Een plaats waar je altijd bij kunt. Wat is nu datgene dat je altijd bij je hebt, dat gaat waar jij gaat? Juist, dat ben je zelf. Jouw gedachten, jouw lijf en jouw ziel. Als je daar nu eens een rustige ruimte zou kunnen maken, heb je de rust altijd bij je of je het nu nodig hebt of niet. Daar gaat meditatie over, over het maken van die plek.

Maar wat heb ik er nu echt aan?
Het doel van meditatie voor zover je van een doel kunt spreken, is de stilte vinden in jezelf. Door alle impulsen vanuit onze omgeving, negeren we signalen van ons eigen lichaam. Misschien heb je een stuk korter lontje dan dat je van jezelf gewend bent, of je raakt snel geëmotioneerd. Je bent snel moe en misschien zelfs lusteloos. Je vraagt je af: “Dit is toch niet hoe ik wil zijn? Wat is met me aan de hand?”
Als je mediteert kun je dat voor zijn. Heb ik ergens pijn? Is er iets dat me dwars zit? Je zal merken dat je een stuk lekkerder in je vel zit als je jezelf af en toe deze vragen stelt.

Ja, maar daar heb ik toch helemaal geen tijd voor?!
Hoe meer je mediteert, hoe makkelijker het wordt. Je lichaam en geest gaan het herkennen. Als je mediteren echt een kans wilt geven, is het wel raadzaam om het regelmatig te doen. Begin klein. Tien minuten per dag, een week lang. Bevalt dat goed? Dan plak je er een week aan vast. Als je meer tijd kunt en wilt maken, dan doe je dat. Wil je bij die tien minuten blijven? Ook prima.

Wat is het doel?
Verlichting. Dat klinkt misschien een beetje vaag. Als je je gedachtenstroom kunt onderbreken en echt stil kunt zijn, word je heel rustig vanbinnen. In het boeddhisme noemen ze dit verlichting. Bedenk altijd voordat je een moment voor jezelf neemt dat verlichting geen verplichting is. Je kunt ook heel mooie inzichten krijgen, zonder dat je die stilte hebt gevonden. Het is geen prestatie, dat is nu juist het idee dat je los leert laten.

Misschien heb je wel eens gemerkt dat er altijd gedachten door je hoofd schieten? Een voorbeeld: “Wat zal ik vanavond koken? Geen spinazie, want daar kreeg ik vorige keer zo’n buikpijn van, net als die keer dat ik kip had gegeten op dat feestje van mijn tante. Hoe zou het trouwens met haar zijn, ik heb haar al weken niet meer gesproken. Ik moet haar snel weer eens bellen. Of zal ik een kaartje sturen? Nee, ik heb geen postzegels meer, die moet ik trouwens ook op mijn boodschappenlijst zetten. Waar was ik gebleven? O ja, geen spinazie dus.” Als je mediteert, probeer je die gedachtestroom te onderbreken. De stilte vinden in jezelf noemen we dat. En dat is best prettig en vooral rustig.
In het voorgaande voorbeeld hebben we het over iets dat niet zo belangrijk is, maar er zijn ook momenten dat je denkt over iets vervelends in je verleden of iets waar je erg tegenop ziet. Als je zo’n gedachtestroom nu eens zou kunnen onderbreken, dan maak je het jezelf echt een stuk minder moeilijk. Meditatie vraagt niet van je dat je die dingen vergeet, maar dat je er niet in blijft hangen. Immers, aan je verleden kun je niets meer veranderen.

Verlichting, wat kost dat?
Nou, heel veel als je niet oppast. Terwijl mediteren iets is dat niets hoeft te kosten en je het altijd en overal kunt doen, vliegen de meditatiecursussen en hulpmiddelen je om de oren. En die zijn vaak niet goedkoop! Ga niet als een bezetene allerlei boeken, cd’s, DVD’s, kussentjes, boeddhabeeldjes en wierrook kopen. Je hebt ze niet nodig. Probeer er achter te komen wat voor jou het prettigst is. Wil je er eerst iets over lezen en wat wil je dan lezen? Wil je liever zitten of liggen als je mediteert? Wil je stilte om je heen, een muziekje luisteren of wil je een geleide meditatie doen? Koop alleen dingen die voor jou belangrijk zijn. Het stemmetje in je achterhoofd kan je wijsmaken dat je niet kunt mediteren zonder dat ene bankje, met die specifieke muziek, op die bepaalde tijd van de dag, maar dat is onzin. Je hebt jezelf altijd bij je en dus kun je altijd mediteren. Het kan heel duur zijn, maar het hoeft niets te kosten.

Waarom is het allemaal zo zweverig?
Dat is het dus niet. Mediteren gaat juist over gegrond zijn en geaard. Zorgen dat je stevig in je schoenen staat en dicht bij jezelf bent. Dus helemaal niet buiten of boven jezelf.

Oke, ik wil mediteren. En nu?
Wat belangrijk is als je eenmaal gaat mediteren, is dat je ruggengraat recht is. Of je nu zit, of ligt, dat maakt niet uit. Als je hoofd maar recht op je schouders staat. Dit is nuttig om de energie die in je zit, te kunnen laten stromen. Daar komt bij dat je Chakra’s dan op een lijn zitten. Lekker belangrijk, denk je misschien. Nou, best wel een beetje. Heb je je wel eens gestoten of gesneden en dat het niet echt pijn deed, totdat je zag wat er gebeurd was? Op het moment dat je je bewust werd van iets dat pijn zou moeten doen, werd de pijn veel erger. Die energie, van je hersenen naar de pijnplek en weer terug, moet bij het mediteren zo snel mogelijk kunnen stromen. Niet met pijn gelukkig, maar met het goede gevoel dat je van mediteren krijgt. En zeg nou zelf: hoe sneller die energie op de plek van bestemming is, hoe beter! Recht liggen of zitten dus. Let wel op dat het de bedoeling is dat je alert en aanwezig bent. Liggend mediteren is heel prettig, maar het risico bestaat dat je in slaap valt. En hoewel dat ook heel ontspannend en rustgevend kan zijn, is dat toch niet helemaal de bedoeling.