De opvoeding
15 april 2016
Stel je netjes voor, eet zoals het hoort en zeg u!
Stel je netjes voor, eet zoals het hoort en zeg u!
Ik heb de zwager van mijn zus, Johan, een aantal keer gezien. Nu ik hem bij een etentje weer tref, vraag ik hoe het gaat. Hij buigt zich over de tafel naar mij toe.
Adriana zit netjes op een stoel. Het hoofdgerecht laat lang op zich wachten. Ik vis een notitieboekje en een pen uit mijn tas, zodat Adriana wat kan tekenen. Dirk en Johan hebben het ondertussen over agressie en brutaliteit in het verkeer. Het gespreksonderwerp gaat over in ‘de opvoeding.’ Johan heeft hierover een ongezouten mening. Hij houdt van beleefde kinderen en heeft zijn kinderen zo opgevoed, dat ze altijd ‘u’ zeggen tegen volwassenen.
‘Mijn buurjongetje van vijf jaar, noemt mij bij mijn voornaam. Dat vind ik niet erg, maar zo heb ik mijn kinderen niet opgevoed’, vertelt Johan zelfingenomen. Ik knik instemmend.
‘Adriana zegt altijd: hallo buurman’, vertel ik. Dat vindt mijn gesprekspartner wel netjes. Mijn dochtertje zit engelachtig naast mij. Johan bewondert de poppetjes die zij tekent.
Het kost Adriana moeite om op het dessert te wachten. Ze zakt onderuit, waarbij haar voetje de knie van Johan raakt. Hij lacht en pakt speels Adriana’s voet vast.
‘Wie doet dat?’ vraagt Adriana. Johan ontkent dat hij het is.
‘Dat doe jij wel’, zegt Adriana.
‘Dat doet u wel’, verbeter ik haar.
‘Dat doe jij wel’, zegt Adriana, net even iets harder dan de eerste keer. Ze kijkt mij uitdagend aan. Ik lach schaapachtig. Dit ga ik verliezen.
Ik heb Adriana wel eens uitgelegd dat je ‘u’ moet zeggen tegen volwassenen. Als Adriana toch ‘je’ of ‘jij’ zegt, verbeter ik haar, maar ach, ze is een kleuter. Ik hamer er niet overdreven op. Adriana zal volwassenen heus niet blijven tutoyeren, maar nu val ik wel door de mand.
‘Dat doet u’, verbetert Christianne haar zusje.
‘We hebben Christianne nog netjes opgevoed’, zeg ik, mezelf er met een grapje afmakend, ‘Bij de andere kinderen is het niet meer gelukt'. Ik zit niet over de beleefdheidsvormen van Adriana in. Ik geef het goede voorbeeld en vertrouw erop dat Adriana mij hierin vanzelf zal volgen, maar nu heb ik het er wel even warm van.
