Placeholder

Droombaan: Brenda verzorgt reuzenpanda’s Wu Wen en Xing Ya

Als enige Nederlandse dierentuin heeft Ouwehands Dierenpark sinds vorig jaar twee panda’s: Wu Wen en Xing Ya. Brenda (34) verzorgt ze dagelijks en heeft een nauwe band met de dieren opgebouwd.

Als enige Nederlandse dierentuin heeft Ouwehands Dierenpark sinds vorig jaar twee panda’s: Wu Wen en Xing Ya. Brenda (34) verzorgt ze dagelijks en heeft een nauwe band met de dieren opgebouwd. “Ze herkennen me meteen als ik binnenstap.”

Kinderen verdringen zich voor het raam van Pandasia, het verblijf van de reuzenpanda’s in Ouwehands Dierenpark. De zwart-witte ‘knuffelbeertjes’ zijn enorm geliefd. “Waarom mogen ze niet bij elkaar?” vraagt een jongetje. Het is een van de meest gestelde vragen die Brenda te horen krijgt van bezoekers en hun kinderen.

Steeds weer geeft ze geduldig antwoord. “Het is leuk om mensen te kunnen vertellen hoe panda’s leven. Ik leg uit dat ze solitaire dieren zijn met een eigen territorium. In het wild leven ze ook apart. Mensen denken vaak dat ze in een groep leven, omdat ze op tv beelden zien van panda’s die bij elkaar zitten. Dat kan prima als ze nog jong zijn, maar zodra een panda volwassen is, is dat afgelopen. In het wild zorgen ze voor hun eigen territorium. Als je ze bij elkaar zet, kunnen ze agressief worden.”

Droombaan
Brenda praat graag over de panda’s, waarmee ze sinds vorig jaar dag in dag uit in de weer is. Een droombaan, vinden veel kinderen. Dat kan Brenda alleen maar beamen: “Als kind al leek het me mooi om roofdieren te verzorgen. Uiteindelijk ben ik de opleiding dier-verzorging en diermanagement in Barneveld gaan doen. Via een stage kwam ik bij Ouwehands Dierenpark terecht, waar ik nu al veertien jaar werk. Ik deed veel ervaring op met de verzorging van roofdieren, zoals beren, ijsberen en leeuwen.

‘Toen ik hoorde dat er plannen waren om twee reuzenpanda’s naar Nederland te halen, had ik direct interesse’

Toen ik hoorde dat er plannen waren om twee reuzenpanda’s naar Nederland te halen, was ik meteen geïnteresseerd. Panda’s zijn een unieke diersoort, hebben een eigen karakter, zijn grappig en tegelijk heel sterk, want ze blijven roofdieren. Het leek me geweldig daar dagelijks mee te mogen werken.” Enkele jaren later werden de plannen serieuzer. “Ik heb meteen gesolliciteerd. En tot mijn grote geluk werd ik aangenomen”, glundert Brenda.

Band opbouwen
Een jaar voordat de panda’s naar Nederland kwamen, vertrok Brenda met een collega naar China om daar kennis te maken met de voor hen nog onbekende diersoort. “In het Wolong Giant Panda Centre (WGPC) in China zagen we verschillende soorten panda’s van allerlei leeftijden en kregen we les over hun gedragingen, hun voedsel, wat ze tijdens de paartijd doen, hoe de voortplanting verloopt enzovoort. Na die opleiding van twee weken bezochten we de panda’s die naar Ouwehands Dierenpark zouden komen: Wu Wen en Xing Ya. Ze waren toen nog heel jong.

De Chinese verzorgers legden ons alles uit en gaven ze samen met ons eten. In het begin keken de panda’s wat wantrouwend, zo van: wie ben jij? Maar op een gegeven moment merkte ik dat ze me gingen herkennen. Langzaam bouwde ik een band met ze op en was er zo veel vertrouwen dat alleen ik ze nog mocht voeren. Dat was zo’n mooie, bijzondere ervaring.”

Op 12 april 2017 kwamen Xing Ya en Wu Wen onder grote belangstelling van de media aan in Ouwehands Dierenpark. “Ze verbleven eerst een paar weken in quarantaine om te wennen aan hun nieuwe omgeving, de Nederlandse bamboe en ook weer een beetje aan mij. Op 30 mei mochten ze voor het eerst naar het binnen- en buitenverblijf. Dat was best spannend, omdat we niet precies wisten hoe ze zouden reageren. Gelukkig gingen ze meteen spelen, klimmen en klauteren. Het was ook geweldig toen er deze winter sneeuw lag; ze gingen helemaal los. Dat was voor ons echt genieten. Eigenlijk zijn al die eerste keren bijzonder om mee te maken.”

 ‘Kom ik vrolijk binnen, dan reageren de panda’s ook blij. Ze voelen mijn stemming aan’

Flink sjouwen
Het kost wel veel tijd en energie om de twee panda’s tevreden te houden. Brenda werkt van acht uur ’s morgens tot vijf uur in de middag en is continu met ze bezig. “Ik ben elke ochtend twee uur druk met het schoonmaken van de verblijven. De dieren gaan dan naar buiten. Voor onze veiligheid zijn we er nooit samen met de panda’s, omdat ze onverwacht agressief gedrag kunnen vertonen als je bij ze komt.”

Fysiek is het zwaar werk, vindt Brenda. “Bamboe is zwaar, dus het is flink sjouwen. Het verblijf is groot en het heeft ook veel bruggetjes en rotsen waar we overheen moeten klauteren. Overal verzamelen we overgebleven voedsel en mest. Het is altijd weer afwachten wat ze ’s nachts hebben uitgespookt. Soms ligt het eten door het hele verblijf. Het mannetje krijgt veertig kilo bamboe, dus je kunt wel nagaan hoeveel troep dat kan geven.”

Dat schoonmaken luistert zo nauw, omdat Brenda voor onderzoek in de gaten moet houden hoeveel de panda’s eten. “Al die verzamelde kennis delen we met het Wolong Giant Panda Centre in China. Zo dragen we bij aan de bescherming van de reuzenpanda, die in het wild een bedreigde diersoort is. Onderzoek kan helpen om de panda in de natuur te behouden. Om diezelfde reden, het beschermen van de reuzenpanda en zijn habitat, geeft Ouwehands Dierenpark jaarlijks een grote financiële bijdrage aan het Wolong Giant Panda Centre. Ik vind het daarnaast belangrijk dat bezoekers door middel van onze voorlichting en onze rondleidingen meer te weten komen over de panda’s en wáárom ze een bedreigde diersoort zijn.”

Zelfgebakken cake
“Om te achterhalen hoeveel de panda’s eten, wegen we hun mest. Daarnaast gaan de panda’s elke dag op de weegschaal om te kijken of ze zijn aangekomen of afgevallen. Vooral bij het vrouwtje is dat op dit moment belangrijk, omdat het paartijd is. We hebben haar urine onderzocht en zagen aan de hand van een hormoonbepaling dat ze nu in haar vruchtbare periode zit. Door die hormonen kan ze verward zijn en stoppen met eten. Dat houden we nauwlettend in de gaten.”

Om de panda’s te kunnen wegen, geeft Brenda met woorden en bepaalde handgebaren aan dat ze naar de weegschaal moeten komen. “Als we: ‘Kom maar hier’, tegen ze zeggen, begrijpen ze dat inmiddels.” Een ander belangrijk deel van de verzorging is het voeren. “Minimaal vier keer per dag krijgen ze bamboe. We voeren ze door de afscheiding, bestaande uit tralies, en stoppen het eten in hun mond en niks in hun poten. Dat is te gevaarlijk, omdat ze scherpe nagels hebben. De dieren zijn gewend om hun voor- en achterpoten plat tegen de afscheiding te houden tijdens het voedermoment. Zo kunnen we meteen zien of hun poten in orde zijn. Behalve bamboe krijgen ze wortel, appel en speciale pandacake die we zelf bakken. Die cake bestaat uit rijstmeel, sojameel, maismeel, eieren en calcium en is een aanvulling op het andere voedsel.”

‘Wu Wen maakte een hoog piepend geluid, een teken dat ze hem leuk vindt’

Neus aan neus
Hoewel Brenda inmiddels al diverse ‘eerste keren’ met de panda’s heeft meegemaakt, was ze 28 maart bij een wel heel bijzondere mijlpaal. “Wu Wen en Xing Ya hadden toen voor het eerst neus-aan-neuscontact. Het is nu paartijd, iets waar we het hele jaar naartoe hebben gewerkt. Zo hebben we de panda’s uitgebreid geobserveerd om te zien hoe ze op elkaar reageerden. Ze hebben elk een eigen verblijf, maar kunnen ’s nachts door de afscheiding, die bestaat uit gaas, wel even kort naar elkaar kijken. We merkten dat ze dat steeds meer deden.

Uiteindelijk waagden we het erop en hebben we ze, met de afscheiding ertussen, langere tijd tegenover elkaar gezet. Spannend, want je weet nooit zeker wat ze zullen doen. Maar ze reageerden echt op elkaar. Wu Wen maakte een hoog piepend geluid, een teken dat ze hem leuk vindt. Bij Xing Ya was het moeilijker te merken, omdat hij nog niet volwassen is. Hij reageerde wel op haar geluid, maar het kan ook zijn dat hij haar gewoon als speelmaatje zag.

Voor nu vind ik het al heel fijn dat het goed ging en dat ze elkaar leuk vinden. We zijn inmiddels alweer een paar stappen verder en hebben objecten waar geurmarkeringen en urine op zitten uitgewisseld. Dat vonden de dieren interessant. Zo kunnen ze wennen aan elkaars geur. Verder trainen we Xing Ya om op zijn achterpoten te staan. Tijdens zo’n training gebruiken we onze stem, lichaamstaal en handgebaren. Als we het mannetje willen laten staan, gaan we zelf staan en geven we een teken. Hij gaat dan op zijn achterpoten staan met zijn voorpoten tegen de afscheiding. Dan staat hij voor de verzorgers bijna op ooghoogte. Daarna krijgt hij een beloning. Met deze oefeningen bouwt hij spierkracht op en is hij straks sterk genoeg om de paring tot een goed einde te brengen. Want een paring is natuurlijk wel waar we op hopen! Of dat dit jaar nog zal gebeuren, is de vraag. De paartijd is maar eens per jaar, dus misschien moeten we nog even geduld hebben.”

P.S. Inmiddels is bekend geworden dat Wu Wen en Xing Ya niet ­hebben gepaard. Misschien hebben ze volgend jaar meer interesse in elkaar.

Reageren?

Heb jij ook een bijzonder beroep en wil je daarover vertellen? Mail je verhaal naar post@vriendin.audax.nl.